Sunday, October 28, 2018

NGUỒN GỐC TỪ HALLOWEEN

Halloween – hoặc Hallowe’en – là chữ viết tắt của All Hallows’ Evening hoặc All Hallows’ Eve, được di dân Ái Nhĩ Lan (Irish) và Tô Cách Lan (Scottish) du nhập vào miền Bắc Mỹ hồi thế kỷ 19.


Những quốc gia hiện còn giữ tập tục này là: Hoa Kỳ, Canada, Puerto Rico, Anh, Úc và Tân Tây Lan.

Ngày nay, Halloween gồm các sinh hoạt chính như trick-or-treating, đốt lửa (bonfires), hóa trang, coi nhà ma (haunted houses) và khắc họa đèn bí đỏ (jack-o-lanterns).

Tại sao trẻ em đòi “trick or treat” đêm Halloween?

Lúc mới đầu, khi những người di dân Ái Nhĩ Lan (Irish) đưa tập tục Halloween vào Mỹ, trẻ em mừng lễ này bằng một đêm có tính cách phá phách, nhưng nhẹ nhàng thôi. Những thứ chúng dùng để “trick” (làm trò chơi khăm) gồm có phá phách hoặc trét xà bông vào cửa sổ, lật ngược đồ dùng trong phòng vệ sinh thời đó thường đặt ở phía ngoài nhà. Chẳng bao lâu sau, trẻ em thấy người lớn có thể cho chúng kẹo hoặc những thứ đãi đằng ăn uống khác (treats) để chúng thôi trò phá phách này. Vậy là chúng ra giá cho chủ nhà chọn lựa: cho chúng kẹo bánh hoặc không thì bị hậu quả đùa nghịch. Trò hăm dọa này sau trở thành “trick or treat” (muốn cho quà hay bị phá).


Tập tục Halloween xuất xứ từ đâu?

Những người dân Celt thời cổ đại, sống ở vùng đất ngày nay là Âu châu nhiều thế kỷ trước Công nguyên, lấy ngày 31 tháng 10 làm ngày mừng giao thừa năm mới (New Year’s Eve), gọi ngày đó là “All Hallows Eve”. Họ tin rằng vào đêm ngày hôm đó tất cả những người đã chết trong thời gian 12 tháng trước tụ tập lại để chọn thân thể một người hoặc một con vật đang sống để nhập vào và cư ngụ suốt trong năm tới trước khi chuyển vào kiếp sau. Lễ hội Halloween nguyên thủy gồm có sinh tế người sống và các trang phục kinh dị, tất cả đều có mục đích che chở cho người sống không bị kẻ chết tác hại.


Tại sao khắc họa đèn jack-o’s-lanterns vào dịp Halloween?

Trong truyện cổ dân gian của người Ái Nhĩ Lan có kể về một anh chàng đại bịp tên Jack, hoặc Jack-o, đã có lần lừa gạt được cả Quỷ vương. Đến lúc chết, vì tội lỗi Jack bị thiên đường cấm cửa không cho vào, còn xuống địa ngục thì cũng không được vì Quỷ vương đã từng bị Jack lừa phỉnh. Sau nhiều lần xin xỏ, cuối cùng Jack thuyết phục được Satan cho một cục than hồng cháy đỏ. Bỏ cục than hồng trong chiếc đèn làm bằng củ cải turnip rỗng ruột có khoét lỗ, Jack dùng làm đèn soi đường đi lang thang suốt cuộc hành trình ở kiếp sau. Sau này, ở Hoa Kỳ, trong những chiếc đèn của Jack (Jack-o’s lanterns) trưng bày vào ngày Halloween, củ cải được thay thế bằng trái bí đỏ có rất nhiều ở đây.


Tại sao màu vàng và đen được dùng ngày Halloween?

Halloween cũng còn có nguồn gốc từ lễ hội Samhain của người Celt thời cổ đại, mừng vào cuối mùa gặt hái. Samhain là thời gian người thời đó dùng để cất giữ thực phẩm, lúa gạo sau mùa gặt để chuẩn bị cho mùa đông sắp tới.

Màu vàng da cam và đen được coi là màu chính thức của lễ hội này vì màu vàng cam liên hệ tới mùa màng, gặt hái, còn màu đen chỉ bóng tối và sự chết chóc.


(Sưu tầm trên mạng)

No comments: