Saturday, August 2, 2025

KHIỂN BI HOÀI KỲ 1 - NGUYÊN CHẨN


Khiển bi hoài kỳ 1

Tạ công tối tiểu thiên liên nữ,
Tự giá Kiềm Lâu bách sự quai.
Cố ngã vô y sưu tẫn khiếp,
Nê tha cô tửu bạt kim thoa.
Dã sơ sung thiện cam trường hoắc,
Lạc diệp thiêm tân ngưỡng cổ hoè.
Kim nhật bổng tiền quá thập vạn,
Dữ quân doanh điện phục doanh trai.

Đây là một bài thơ điệu vong nổi tiếng xưa nay. Vợ Nguyên Chẩn là Vi Tùng, con cưng của nhà quan, lấy Nguyên Chẩn khi ông còn hàn vi. Vi Tùng mất khi Nguyên Chẩn mới 30 tuổi và chưa làm nên, mười mấy năm sau ông làm đến chức tể tướng, nhớ người vợ tao khang mà làm bài thơ này, cùng với nhiều bài thơ điệu vong khác.


遣悲懷其一

謝公最小偏憐女
自嫁黔婁百事乖
顧我無衣搜藎篋
泥他沽酒拔金釵
野蔬充膳甘長藿
落葉添薪仰古槐
今日俸錢過十萬
與君營奠復營齋


Giải nỗi sầu nhớ kỳ 1
(Dịch thơ: Nguyễn Phước Hậu)

Con gái bé yêu nhà họ Tạ
Kiềm Lâu xuất giá gặp trăm lo.
Ta không áo mặc, tìm rương trấp
Ta thiếu rượu ngon, bán chiếc thoa.
Rau hoắc bửa ăn thêm vị ngọt
Lá rơi thay củi cỗi cây hoè.
Ngày nay lương bổng hơn mười vạn
Nàng hởi cỗ chay chứng giám cho!


Sơ lược tiểu sử tác giả:

Nguyên Chuẩn 元稹 (779-831) tự Vi Chi 微之, người Lạc Dương, Hà Nam, gia đình quan lại, làm Thượng thư Tả thừa, có quan điểm chính trị và văn học gần gũi với Bạch Cư Dị, chủ trương tác phẩm phải giàu tính hiện thực, nên người đương thời gọi là Nguyên-Bạch. Tác phẩm có Nguyên thị Trường Khánh tập. Ông còn là tác giả của truyện Hội chân ký về sau được Vương Thực Phủ đời Nguyên dựa vào để viết vở kịch Tây sương ký.

Nguồn: Thi Viện