THÁNG CỦ MẬT

Tuần này chợ Springvale có mấy tin không vui: 2 vụ ăn cướp tiệm vàng nghe nói bọn cướp có súng, một vụ đột nhập tiệm bán thuốc lá, còn nhiều tin khác lòng vòng Melbourne nghe mà phát chán. Tối nay xem mấy cái game show "Ai là Triệu phú", "Đường lên đỉnh Olympia", coi mà lòng không vui. Có một câu hỏi không biết trong game nào: "Tháng củ mật là tháng nào trong năm?". Lần đầu tiên mới nghe nên lạ.

Tôi nào giờ chỉ biết tháng 12 là tháng Chạp chớ là "tháng củ mật" thì lần đầu mới biết. Lên internet lục lọi thì mới biết là không chỉ tháng "Củ Mật" âm lịch mà dương lịch cũng đúng luôn. Cuối tháng 12 là tháng Tết của ta, tháng nghỉ Hè của Tây, tháng mà người ta hay đi chơi xa và nhà thường bỏ trống, tháng mà người ta vui mừng Xuân mới ít đề phòng. Bây giờ ở Úc hay các nước Á Châu chưa qua hết tháng Giêng, đề phòng trộm cắp là điều cần thiết nhưng ngày nay ở đâu có nghèo khó là "Bần cùng sinh đạo tặc" không thể tránh khỏi (?)

Vì sao tháng Chạp lại được gọi là tháng củ mật?

Bạn có bao giờ thắc mắc rằng, sao nhiều người cứ gọi tháng Chạp là "tháng củ mật" mà không phải là... củ cải?

Bạn có để ý rằng vào tháng Chạp, chúng ta đều được nghe đi nghe lại câu "tháng củ mật - cẩn thận cửa nẻo". Nhưng "củ mật" là cái củ gì vậy nhỉ? Tại sao lại gọi là tháng Chạp là "tháng củ mật" mà không phải là tháng củ... cải?

 Sao không phải là tháng củ cải nhỉ?

"Củ mật" là củ gì?

Thực ra thì không có thứ củ nào trên đời tên là "củ mật" cả, có chăng chỉ là một thứ củ nào đó được ghép với từ "mật", như củ "khoai" mật mà thôi.

Còn củ mật thực chất là từ Hán Việt, trong đó "Củ" có nghĩa là đốc trách, xem xét. Người xưa thường nói "củ sát" - tức là kiểm soát theo cách nói ngày nay.

Còn "mật" được dùng trong "cẩn mật", ý chỉ sự kín đáo, không để lộ. Vậy, "củ mật" ở đây mang nghĩa "củ sát cẩn mật" - kiểm soát cẩn thận.

Tại sao tháng Chạp lại là "tháng củ mật"?

Nguyên nhân cũng vì đây là tháng dễ xảy ra mất trộm nhất. Tháng Chạp là tháng sát Tết, ai cũng bận bù đầu, phải đi lại thường xuyên, thức khuya dậy sớm... nên thường rơi vào trạng thái mệt mỏi, và đặc biệt là cực kỳ buồn ngủ.

Thời điểm này, chỉ cần xong được việc là nhiều người sẵn sàng buông hết tất cả để ngủ ngon lành, thậm chí đôi khi còn quên khóa cổng, khóa cửa, thu dọn đồ đạc... 

Và trong tình cảnh "phường đạo tặc" cũng hoạt động hết công suất để có một cái Tết no ấm thì chuyện mất trộm là hoàn toàn dễ hiểu.

Chính vì thế vào thời xưa, quan lại các cấp cứ đến tháng Chạp là nhắc nhở người dân phải cẩn thận đề phòng, tăng cường "củ mật" để ngăn ngừa trộm cắp.

Bên cạnh đó, "tháng củ mật" cũng là tháng nhiều người quan niệm rằng hay gặp xui xẻo, hay bị "tai bay vạ gió". Cũng không đến nỗi khó hiểu khi đây là thời điểm tiệc tùng gia tăng, các thanh niên "nhậu hết mình" rồi lái xe có thể gặp họa. Chưa kể thời tiết hanh khô cuối năm cũng dễ xảy ra cháy nổ hơn.

Theo: Trí Thức Trẻ