Saturday, June 28, 2025

KHÁM PHÁ TRANG PHỤC CỔ TRANG TRUNG QUỐC

Nét đẹp đặc sắc của các trang phục cổ trang Trung Quốc làm say lòng biết bao tín đồ phim truyền hình Hoa ngữ. Mỗi triều đại là một sắc phục riêng biệt mang đậm nét đặc trưng của vương triều và được thể hiện một cách tinh tế từ chất liệu đến kiểu cách may, thiết kế hoa văn, phụ kiện đi kèm,…


Hôm nay hãy cùng Du học Trung Quốc Riba khám phá trang phục cổ trang Trung Quốc qua một số triều đại tiêu biểu nhé!

Khám phá trang phục có trang Trung Quốc qua các triều đại

Trang phục nhà Hạ

Khám phá trang phục cổ trang Trung Quốc

Trang phục thời nhà Hạ sử dụng màu đen làm tông màu chủ đạo. Trang phục sẽ gồm hai phần chính là phần áo trên và quần dưới. Trong đó phần áo trên đại diện cho trời, còn phần quần dưới tượng trưng cho đất.

Với quan niệm thời đó, trời có màu đen còn đất có màu vàng. Nên chọn tông màu chủ yếu cho phần áo trên có màu đen, và phần quần dưới màu vàng.

Trang phục cổ trang thời nhà Hạ được cắt may khá đơn giản, không có hoa văn, kiểu cách, chỉ lấy hai màu đen và vàng làm màu chính.

Trang phục nhà Chu

Khám phá trang phục cổ trang Trung Quốc

Trang phục cổ trang nhà Chu gồm phần áo trên và quần hoặc chân váy phía dưới. Áo trên có hai loại, loại có ống tay áo là ống to và loại có ống tay áo là ống nhỏ.

Phần nếp cổ áo sẽ được may gập sang bên trái, không sử dụng cúc áo mà dùng dây vải thắt lại ở phần eo, trên phần dây đeo này có thể dắt thêm ngọc bội. Độ dài của ống quần hoặc váy, vạt dài thì chấm đất, vạt ngắn thì tới đầu gối.

Trang phục nhà Tần

Khám phá trang phục cổ trang Trung Quốc

Nhà Tần là triều đại mở ra trang đầu tiên trong lịch sử các vương triều phong kiến Trung Quốc, đánh dấu sự chuyển biến từ xã hội nô lệ sang phong kiến nên trang phục nhà Tần cũng có sự thay đổi rất lớn.

Vua nhà Tần sẽ mặc long bào, đội mũ ngọc, tông màu chủ đạo là màu đen và màu vàng. Đây được xem là hai màu sắc tôn quý và chỉ có vua chúa, hoàng tộc mới được mặc, dân thường chỉ được mặc màu trắng.

Trang phục nhà Hán

Khám phá trang phục cổ trang Trung Quốc

Hán phục được may khá giống với trang phục thời nhà Tần, tuy nhiên trang phục nhà Hán thì có màu sắc tươi sáng hơn. Gồm hai phần là áo, quần nhưng được may lại để tạo thành kiểu dáng quần áo 1 mảnh, và được thắt lại bằng những sợi dây mảnh chứ không dùng cúc áo.

Việc dùng dây thắt cố định lại y phục sẽ giúp tạo sự thoái mái cho người mặc cũng như dễ dàng điều chỉnh độ rộng hẹp tùy theo thân thể từng người.

Trang phục nhà Đường

Khám phá trang phục cổ trang Trung Quốc

Nhà Đường là thời kì phồn thịnh nhất trong lịch sử phong kiến Trung Quốc. Vì thế mà y phục cổ trang nhà Đường cũng được đánh giá là được may khá công phu và cầu kì.

Khác với các triều đại trước trang phục có phần kín đáo, thì trang phục phụ nữ nhà Đường lại có hơi hướng “khoe da thịt”.

Thiết kế chủ đạo trong trang phục nhà Đường là áo khoác ngắn, tay áo nhỏ với chân váy hẹp. Phần thắt lưng sử dụng một dây vải lụa dài thắt ngang, tạo cho người mặc thêm phần mềm mại, uyển chuyển.

Hơn thế nữa, các triều đại trước chủ yếu lấy tông màu đen, đỏ, vàng và trắng làm màu sắc y phục chủ đạo. Thì nhà Đường lại khá chuộng các màu sắc tươi sáng, rực rỡ. Màu sắc chủ đạo của y phục vua và hoàng thất là màu vàng kim.

Trang phục nhà Tống

Khám phá trang phục cổ trang Trung Quốc

Trang phục cổ trang thời nhà Tống được đánh giá là khá sang trọng, từ hoàng tộc đến dân thường. Nữ thời này, sẽ thường mặc áo ngắn bên trong và khoác bên ngoài là áo dài có hai vạt đối xứng, ống tay bó, bên dưới là váy dài.

Trang phục Nhà Nguyên

Khám phá trang phục cổ trang Trung Quốc

Nhà Nguyên là triều đại đã thống nhất thành công Mông Cổ vào Trung Nguyên. Do đó, trang phục nhà Nguyên sẽ có phần mang hơi hướng ảnh hưởng của y phục người Mông Cổ.

Được thiết kế may tương đối ngắn và bó, phần eo có nhiều nếp gấp, loại y phục này khá phù hợp cho việc cưỡi ngựa. Phụ nữ quý tộc thường mặc những chiếc áo choàng dài và rộng, được làm từ vải lụa, lông hoặc len dệt,…trên thêu kim tuyến màu đỏ hoặc vàng kim, đầu đội một chiếc mũ chóp cao.

Do áo choàng quá dài và rộng, nên thường sẽ có 2 nữ tì đi theo hầu hạ nữ chủ nhân để giúp nâng đỡ váy áo. Phụ nữ tầng lớp dân thường chỉ được mặc áo choàng màu đen.

Trang phục Nhà Minh

Khám phá trang phục cổ trang Trung Quốc

Trang phục Minh triều với đường nếp áo được gập sang bên phải, cổ áo có ba nếp. Ngày thường họ mặc áo ngắn cùng với váy dài, phần eo có thắt dây lụa, váy xòe rộng và có nhiều nếp gấp, xếp ly.

Phụ nữ thuộc tầng lớp quý tộc nhà Minh sẽ thường mặc áo choàng dài với tay áo rộng màu đỏ. Còn phụ nữ tầng lớp thường dân chỉ được mặc những y phục có màu nhạt, màu hồng đào, màu tím biếc.

Nam giới làm quan thường mặc áo dài liền thân vải bố xanh, đầu đội khăn xếp vuông, dân thường chỉ được mặc áo ngắn, đầu đội khăn.

Trang phục Nhà Thanh

Khám phá trang phục cổ trang Trung Quốc

Nhà Thanh dưới sự thống trị của người Mãn Châu, y phục truyền thống của họ được gọi là Mãn phục.

Mãn phục được thiết kế với tay áo ngắn hẹp, thân áo thường được may có dạng hình chữ nhật được cắt thẳng từ trên xuống dưới, khá thanh mảnh. Phần cổ áo được thiết kế có hình dạng khá giống yên ngựa gồm dạng cổ tròn hoặc cổ vuông.

Trang phục nhà Thanh sử dụng khúc áo chứ không dùng dây thắt lưng. Nút được may ở mặt trước phía bên phải của áo, may viền theo hàng khuy nút là các hoa văn, họa tiết dùng để trang trí. Tông màu chủ đạo của Mãn phục là những màu sắc tươi sáng. Trang phục của vua và hoàng hậu có màu vàng kim hoặc đen.

Kiểu tóc thời nhà Thanh rất khác biệt so với các triều đại trước. Nam giới thường cạo trọc nửa phần đầu trước, nửa phần đầu sau thì để tóc dài tết bím. Còn phụ nữ thì đội mũ bát kỳ.

Chúng ta đã cùng nhau khám phá trang phục cổ trang Trung Quốc qua các triều đại. Mỗi bộ trang phục đặc trưng cho một thời kì lịch sử, ẩn chứa trong đó là những nét văn hóa của một vương triều.

Bạn thích nhất loại trang phục cổ trang của triều đại nào nhất trong lịch sử Trung Quốc, hãy chia sẻ cho Riba biết với nhé!

Theo: Riba.vn



Friday, June 27, 2025

KHÁM PHÁ THẾ GIỚI BÍ ẨN DƯỚI LÒNG ĐẤT: HỐ SỤT VÀ NHỮNG ĐIỀU KỲ DỊ ĐANG BỊ ẨN GIẤU

Mỗi hố sụt đều mang một câu chuyện riêng. Có những hố chứa đầy kho báu khảo cổ, nhưng cũng có những hố mang lại bi kịch và thảm họa.


Hố sụt là những khoảng trống bí ẩn có thể xuất hiện đột ngột hoặc âm thầm hình thành trong hàng thế kỷ, chúng là một trong những hiện tượng địa chất đáng kinh ngạc và khó đoán nhất trên hành tinh. Chúng có thể chỉ là một vết lõm nhỏ không đáng chú ý hoặc trở thành những vực thẳm khổng lồ kéo dài hàng trăm mét, mở ra cánh cửa dẫn vào thế giới kỳ bí nằm sâu bên dưới mặt đất.


Hố sụt thường hình thành ở những khu vực có nền địa chất đặc trưng bởi các loại đá dễ bị hòa tan trong nước, như đá vôi, thạch cao hay muối. Theo thời gian, dòng nước ngầm dần dần xói mòn nền đá, tạo ra những khoảng trống ngầm. Khi lớp đất phía trên trở nên quá yếu để chống đỡ trọng lượng của chính nó, mặt đất sụp đổ, mở ra những hố sâu đôi khi đủ lớn để nuốt chửng cả một con phố.

Tùy theo cơ chế hình thành, các nhà khoa học phân loại hố sụt thành ba nhóm chính. Các hố sụt hòa tan xuất hiện khi nước trên bề mặt từ từ làm tan rã đá nền, tạo thành những vùng trũng có thể mở rộng dần theo thời gian. Các hố sụt lún bao phủ xảy ra khi một lớp đất mỏng bao phủ bên trên nền đá hòa tan, khiến mặt đất chìm xuống từ từ do sự sụp đổ bên dưới. Đáng sợ nhất là hố sụt sụp đổ lớp phủ, khi toàn bộ mặt đất bên trên một khoảng trống lớn bất ngờ đổ ập xuống, tạo ra những hố sâu khổng lồ với sức tàn phá khủng khiếp, đặc biệt là tại các khu vực đông dân cư.


Những hố sụt không chỉ là mối đe dọa tiềm ẩn mà còn là kho báu chứa đựng những bí mật của Trái Đất. Một số hố sụt có thể hé lộ những hệ sinh thái cổ đại còn nguyên vẹn, rừng rậm hàng nghìn năm tuổi hoặc những hóa thạch của những sinh vật từng thống trị hành tinh.

Năm 2022, các nhà nghiên cứu ở Trung Quốc đã phát hiện một hố sụt khổng lồ có độ sâu lên đến 190 mét, với một khu rừng nguyên sinh nằm ngay dưới đáy. Những cây cổ thụ cao tới 40 mét vươn mình giữa một hệ sinh thái bí ẩn, nơi có thể chứa đựng những loài sinh vật chưa từng được khoa học ghi nhận.

Ở Black Hills, Nam Dakota, một hố sụt đặc biệt được biết đến với cái tên “Địa điểm Mammoth” đã trở thành mỏ hóa thạch voi ma mút phong phú nhất thế giới. Trong vòng 50 năm qua, các nhà cổ sinh vật học đã khai quật được hơn 60 bộ hài cốt voi ma mút và vẫn còn nhiều di tích khác đang chờ được khám phá.


Trên khắp thế giới, còn có những hố sụt với vẻ đẹp siêu thực khiến con người không khỏi kinh ngạc.

Hố sụt Bimmah ở Oman là một kỳ quan tự nhiên với làn nước xanh ngọc bích lấp lánh dưới đáy, hình thành không phải do thiên thạch rơi xuống như truyền thuyết địa phương mà là kết quả của sự hòa tan đá vôi qua hàng thiên niên kỷ.

Ở Pháp, Gouffre de Padirac là một hố sụt tuyệt đẹp với hang động sâu hơn 100 mét, nơi một dòng sông ngầm chảy len lỏi qua các lối đi phủ đầy nhũ đá và măng đá. Hố sụt Alapaha ở Florida thậm chí còn có thể “nuốt chửng” cả một con sông, khiến nước biến mất hoàn toàn vào tầng chứa nước ngầm, làm thay đổi toàn bộ thủy văn khu vực.

Nổi tiếng nhất trong số các hố sụt trên biển là Great Blue Hole ngoài khơi Belize, một vòng tròn xanh thẳm rộng hơn 300 mét, nơi từng là một hệ thống hang động đá vôi trước khi bị nhấn chìm do biến đổi mực nước biển.


Nhưng hố sụt không chỉ xuất hiện trong tự nhiên mà còn là hệ quả từ những hoạt động của con người. Điển hình có thể kể đến như việc khai thác khoáng sản, khai thác nước ngầm quá mức hay thậm chí việc khoan thăm dò cũng có thể gây ra những vụ sụp đổ kinh hoàng. Một trong những sự cố nghiêm trọng nhất từng được ghi nhận xảy ra vào năm 1980 tại hồ Peigneur, Louisiana. Một giàn khoan dầu vô tình khoan vào một mỏ muối dưới lòng hồ, tạo ra một xoáy nước khổng lồ hút trọn giàn khoan, 11 sà lan, một tàu kéo và toàn bộ 65 mẫu đất xung quanh. Trong khi đó, tại Texas, hai hố sụt khổng lồ xuất hiện ở quận Winkler sau hàng thập kỷ khai thác dầu khí, với đường kính lên đến 250 mét và vẫn đang tiếp tục mở rộng, gây lo ngại về nguy cơ sụp đổ hàng loạt.

Hố sụt không chỉ gây ra thiệt hại vật chất mà còn cướp đi mạng sống con người theo cách tàn nhẫn nhất. Năm 2010, một hố sụt sâu 30 tầng đột ngột xuất hiện ở thành phố Guatemala sau một trận bão lớn, nuốt chửng một nhà máy và một ngôi nhà, khiến ít nhất một người thiệt mạng. Năm 2013, tại Florida, một người đàn ông bị nuốt chửng ngay trong khi ngủ khi một hố sụt mở ra dưới phòng ngủ của anh. Đáng sợ hơn cả là “The Shaft” ở Úc, nơi vào năm 1973, bốn thợ lặn hang động đã mất mạng vì bị lạc trong một hố sụt ngập nước với tầm nhìn gần như bằng không, khiến sự kiện này trở thành một trong những tai nạn lặn bi thảm nhất lịch sử.


Vậy có gì dưới đáy của những hố sụt này? Câu trả lời tùy thuộc vào vị trí và nguồn gốc của chúng. Một số hố sụt dẫn đến những khu rừng cổ đại, nơi thiên nhiên vẫn giữ nguyên vẻ hoang sơ của hàng nghìn năm trước. Một số khác trở thành những kho hóa thạch quý giá, nơi hé lộ dấu vết của các sinh vật đã tuyệt chủng. Những hố xanh dưới nước như Great Blue Hole hay The Shaft ẩn chứa những hệ sinh thái kỳ bí trong lòng đại dương, nhưng cũng đặt ra những nguy cơ lớn cho các thợ lặn do điều kiện môi trường cực kỳ khắc nghiệt.

Sự hình thành hố sụt không chỉ là hiện tượng tự nhiên mà còn chịu tác động mạnh mẽ từ các hoạt động của con người. Khi các đô thị mở rộng, việc khai thác tài nguyên thiếu kiểm soát có thể làm mất ổn định địa chất, khiến những vụ sụt lún xảy ra với tần suất ngày càng cao. Điều này đặt ra yêu cầu cấp bách về quản lý đất đai bền vững và nghiên cứu địa chất kỹ lưỡng trước khi xây dựng cơ sở hạ tầng, nhằm giảm thiểu nguy cơ thảm họa. Hố sụt có thể là cánh cổng mở ra một thế giới đầy kinh ngạc dưới lòng đất, nhưng chúng cũng là lời nhắc nhở nghiệt ngã về sự mong manh của bề mặt mà chúng ta đang bước đi mỗi ngày.

Đức Khương / Theo: thanhnienviet

CẢM NGỘ KỲ 4 - TRƯƠNG CỬU LINH


Cảm ngộ kỳ 4 
Trương Cửu Linh

Giang Nam hữu đan quất,
Kinh đông do lục lâm;
Khởi y địa khí noãn ?
Tự hữu tuế hàn tâm.
Khả dĩ tiến gia khách,
Nại hà trở trùng thâm ?
Vận mệnh duy sở ngộ,
Tuần hoàn bất khả tầm.
Đồ ngôn thụ đào lý,
Thử mộc khởi vô âm ?


感遇其四 - 張九齡

江南有丹橘,
經冬猶綠林;
豈伊地氣暖?
自有歲寒心。
可以薦嘉客,
奈何阻重深?
運命惟所遇,
循環不可尋。
徒言樹桃李,
此木豈無陰?


Cảm ngộ kỳ 4 
(Dịch thơ: Trần Trọng Kim)

Giang Nam cây quất trái hồng
Mùa đông mà lá xanh không úa tàn
Phải nào đất ấm Giang Nam
Mà do tính quất chịu hàn tự nhiên
Để mời khách quí cũng nên
Lẽ nào cách trở như miền xa xôi
Cũng là vận mệnh đó thôi
Làm sao biết được lẽ trời mà suy
Nghe trồng đào lý làm chi
Quất này bộ chẳng có gì quí sao.
 
Chú thích: Bốn câu đầu xưng tụng cây quýt có tính chịu lạnh. Bốn câu kế tiếp thán tiếc vì hoàn cảnh, tiểu nhân ngăn trở đành phải chịu không thi thố tài năng. Hai câu cuối phê bình thế gian hiểu biết nông cạn.


Sơ lược tiểu sử tác giả:

Trương Cửu Linh 張九齡 tự là Tử Thọ, người Thiều Châu (tỉnh Quảng Đông). Năm 707 (đời Đường Trung Tông), thi đậu tiến sĩ, được bổ làm Tả thập di. Trong thời Khai Nguyên, đời Đường Huyền Tông, làm đến chức Trung thư lệnh. Về sau, làm chức Thượng thư hữu thừa, rồi bị bãi chức vì không hợp với Tể tướng Lý Lâm Phủ và mếch lòng vua.
Nguồn: Thi Viện

GỎI CUỐN NAM BỘ

Ở Sài Gòn, món gỏi cuốn có mặt khắp nơi, từ nhà hàng cho đến gánh hàng rong. Gỏi cuốn bình dân, thân thuộc đến nỗi khi nó lọt vào danh sách 50 món ăn ngon nhất thế giới do CNN bình chọn, nhiều người mới vỡ lẽ: được ăn một trong những món ngon nhất thế giới mà nào hay!


Món gỏi cuốn dù xuất hiện ở nơi cao sang hay bình dân đều không mất đi nét đặc trưng vốn có – hình dung ngay đến cuốn bánh tráng mỏng, bên trong là rau thơm, bún, tôm, thịt. Món gỏi này đòi hỏi khéo tay khi cuốn, cuốn chắc tay, gọn ghẽ; có vài cọng hẹ sống xanh ló ra ngoài trông nó có... sức sống. Gỏi cuốn ngon, trước hết phải có nguyên liệu tươi, nhưng phần nước chấm lại là yếu tố quyết định ngon hay không. Khó có thể thống kê được ở Việt Nam có bao nhiêu món cuốn và mỗi món dùng loại nước chấm nào. Nhưng món gỏi cuốn tôm thịt có xuất xứ từ miền Nam được vinh dự có mặt trong bảng xếp hạng thường được chấm với tương.

Pha chế tương chấm gỏi cuốn là cả một nghệ thuật không phải ai cũng biết. Tương làm bằng đậu nành nguyên hột có màu nâu sẫm được xay hoặc cà nhuyễn, pha phối thêm với các loại gia vị tạo hương như tỏi, ớt và nêm lại cho vừa ăn. Ở miền Tây, đa số tương chấm gỏi cuốn thường có thêm nước cốt dừa để tạo độ béo nhưng một số người không quen với vị này. Bà Hương, bán gỏi cuốn tại khu vực quận 11 tiết lộ bí quyết pha tương riêng của mình: “Lấy nước hầm xương lúc còn âm ấm pha vào tương sẽ thơm ngọt đậm đà hơn”. Có người còn cho chút cháo nếp pha chung với tương để có độ sánh hơn. Múc tương ra cho thêm đồ chua, đậu phộng và chút ớt băm lên mặt, vậy là đủ để chấm.


Theo dinh dưỡng, gỏi cuốn cung cấp các chất như đạm từ tôm, thịt, vitamin và chất xơ từ rau, tinh bột từ bún… Còn theo thực khách thì đây là món ăn gọn nhẹ, mang đầy đủ hương vị trong một cuốn. Ngon nhất, vừa cuốn vừa ăn, xong cái nào ăn ngay cuốn đó, chứ gỏi cuốn sẵn thì tiện mà chẳng bao giờ ngon cho bằng...

Theo: SGTT



Thursday, June 26, 2025

HỒI KÝ CỦA MỘT NHÀ BÁO CHỐNG LẠI MỘT KẺ ĐỘC TÀI

Nhà báo Maria Ressa không chỉ nổi tiếng ở châu Á mà còn trên toàn thế giới, đặc biệt là sau khi bà nhận giải Nobel Hòa bình cùng với nhà báo Dmitry Muratov người Nga vào năm 2021. Ressa là người sáng lập, điều hành tờ báo mạng Rappler tại Philippines. Vài năm trở lại đây, bà và tờ báo phải đối mặt với rất nhiều vấn đề pháp lý hình sự.


Ressa có thể chọn một cuộc sống hạnh phúc êm đềm và giàu có tại Mỹ, đó là nơi bà trưởng thành và theo học tại một ngôi trường danh tiếng – Đại học Princeton. Vậy vì lý do gì mà một người Philippines đã rời đất nước khi mới 10 tuổi lại quay về để phát triển báo chí nước nhà, và còn dùng cả cuộc đời để bảo vệ tự do báo chí và nền dân chủ ở nơi đó? Cuốn sách mới nhất của Ressa sẽ cho chúng ta câu trả lời.

Đọc cuốn “How to Stand Up To a Dictator, The Fight of Our Future” (tạm dịch: Làm sao để chống lại một kẻ độc tài – Cuộc chiến cho tương lai chúng ta), độc giả sẽ biết được rằng Maria Ressa vẫn chọn ở lại Philippines để chiến đấu cho nền dân chủ nước này, dù đã có quốc tịch Mỹ.

Bà Ressa cùng tờ Rappler đã và đang vướng vào các vấn đề pháp lý không phải vì họ phạm tội hình sự như chính phủ cáo buộc, mà chỉ vì họ đang làm báo độc lập. Theo nhiều tổ chức nhân quyền quốc tế như Human Rights Watch, Amnesty International, và The Committee to Protect Journalists (CPJ), chính phủ của Tổng thống Rodrigo Duterte đã dùng những tội danh như “trốn thuế” và “phỉ báng trên mạng” (cyber libel) để đàn áp tự do báo chí.


Cuốn sách này có thể được xem là một dạng hồi ký. Đó là hồi ký của một phóng viên về cuộc đời và sự nghiệp làm báo, cũng như những giá trị của chính mình mà bà quyết tâm theo đuổi.

Vì Ressa là một phóng viên, câu chuyện bà viết rất mạch lạc và dễ đọc. Người đọc được dẫn dắt để đi từ cuộc đời của một bé gái nhỏ người, đơn độc, mồ côi cha, đến từ Philippines rồi bắt đầu cuộc sống với cha dượng và mẹ tại tiểu bang New Jersey. Cô gái đó đã trưởng thành tại Mỹ, nhưng kể từ khi chứng kiến người dân Philippines lật đổ nhà độc tài Ferdinand Marcos vào năm 1986 trong cuộc Cách mạng Quyền lực Nhân dân (People Power) hay còn được gọi là Cách mạng EDSA tại thủ đô Manila, cô quyết tâm trở về quê mẹ để bắt đầu sống và làm báo ở đó.

Maria Ressa quyết định theo đuổi ngành báo chí, và bà trở thành một nhà báo tại Philippines sau khi hoàn thành khóa học từ học bổng Fulbright. Gia đình của bà tại Mỹ không thể tưởng tượng nổi trước quyết định này, họ cho rằng bà trở nên quá điên cuồng cho nền dân chủ non nớt tại Philippines. Ressa từ đó cho đến tận hôm nay vẫn luôn đề cao công việc và giá trị của những nhà báo, của báo chí tự do, để xây dựng cũng như bảo vệ nền dân chủ.


Cuốn sách này được xuất bản vào tháng 11/2022, khi Ressa vẫn đang đối mặt với những cáo buộc về tội trốn thuế và phỉ báng trên mạng. Nếu bị buộc tội, bà có thể phải đối diện với mức án hơn 100 năm tù, nhưng bà vẫn không sờn lòng hay sợ hãi. Nhiều người vẫn thường nhắc đến câu nói “Hold the Line” của bà (tạm dịch: Hãy giữ vững niềm tin). Niềm tin đó là một niềm tin vào giá trị của nghề báo và của các nhà báo, một ngành nghề được Hiến pháp Mỹ và Hiến pháp Philippines bảo vệ. Công việc viết báo cũng được đưa vào các quyền con người ở Điều 19, Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền của Liên Hiệp Quốc.

Ressa viết rất rõ trong sách, bà không hoảng sợ và đầu hàng khi bị chính quyền Duterte cáo buộc các tội hình sự, vì bà tin vào hệ thống tư pháp tại Philippines. Lòng can đảm của Ressa đã và đang truyền cảm hứng cho rất nhiều nhà báo ở khắp nơi trên thế giới. Bà đã không chọn trở về Mỹ, quê hương thứ hai của mình, để được bảo vệ và chở che. Bà vẫn tiếp tục sống tại Manila, Philippines và tiếp tục công việc của mình tại tờ báo Rappler.

Cuốn sách của Ressa không chỉ tự thuật về nghề báo của cá nhân bà hay là về Rappler. Câu chuyện mà bà kể còn nói về những vấn đề mà nền báo chí thế giới cần phải tiếp tục chiến đấu nếu muốn dùng ngòi viết của mình chống lại độc tài và xây dựng những quốc gia dân chủ. Những điều bà viết có thể sẽ trở thành nguồn cảm hứng cho các nhà báo tự do sống tại những nơi có nền chính trị độc tài, toàn trị.

Khi các công ty công nghệ như Meta – chủ sở hữu của Facebook – sẵn sàng vì lợi nhuận mà đánh đổi quyền tự do báo chí ở một số nơi, hợp tác với các chính quyền độc tài. Hay, các thông tin giả được lan truyền một cách mạnh mẽ trên mạng xã hội và những tin tức trung thực từ các tờ báo tự do thì bị xử lý nhanh chóng nhằm đè bẹp chúng trong dòng thác thông tin ở những nơi đó. Thế thì nhà báo phải nên làm thế nào? Bà Ressa lấy bản thân bà trong cuộc đối đầu với chính phủ Duterte để khuyến khích những nhà báo khác “hãy giữ vững niềm tin”, hãy tiếp tục dùng những dữ liệu trung thực để viết bài và mang tin tức đến cho công chúng.


Vào tháng 1/2023, một số tội danh của Ressa đã được một tòa án phúc thẩm tại Philippines bác bỏ. Đó là một chiến thắng cho người cầm bút như bà Ressa. Tuy nhiên, vẫn còn đó những cáo buộc về tội phỉ báng trên mạng.

Rất nhiều các tổ chức nhân quyền quốc tế yêu cầu tòa án Philippines bác bỏ những cáo buộc này, vì họ cho rằng đây là cáo buộc mang tính chính trị để đàn áp quyền tự do báo chí. Nền báo chí tại Philippines đã xuống dốc khá nhiều trong những năm qua khi số người viết bị đàn áp, bị cầm tù, và cả bị giết không minh bạch tăng cao. Bất chấp thực tế như vậy, Ressa vẫn tiếp tục làm báo tại đảo quốc này và tiếp tục cổ xúy người cầm bút “giữ vững niềm tin”.

Con đường của những nhà báo chọn đi chung với Ressa có thể sẽ không bằng phẳng và có lắm hiểm nguy, nhưng đó là con đường chống lại độc tài và là cách mà chúng ta chiến đấu cho tương lai của chính mình. Cuốn sách của bà là một ngọn đuốc nhỏ cho những nhà báo tự do khi họ cầm bút hay gõ phím ở những nơi mà bóng đêm tuyên truyền của chính quyền độc tài vẫn đang bao phủ.

Đoan Trang
Theo: luatkhoa.com



MỘT VÒNG QUANH 11 ĐIỂM "MA ÁM" KHI DU LỊCH MALAYSIA

Du lịch là một thú vui mà không ai có thể phủ nhận và cưỡng lại được sức hấp dẫn của nó. Được đi đến một vùng đất hoàn toàn mới, thưởng ngoạn phong cảnh đẹp, thưởng thức những món ăn lạ miệng… chuyến du lịch sẽ thêm phần hấp dẫn, li kì hơn nếu bạn thử đặt chân vào khám phá những địa điểm bí ẩn, “nghe đồn có ma” ở nơi đó.

1. Biệt thự Nabila, Johor


Được mệnh danh là một trong những điểm bị ma ám “nặng” nhất của Malaysia, biệt thự bỏ hoang này lại có tầm nhìn khá đẹp – trông ra eo biển Johor. Sự kiện kì bí diễn ra gần đây nhất là vào năm ngoái, khi một cậu bé 16 tuổi bước vào đây và không thấy trở ra nữa.

Một câu chuyện đáng sợ khác về ngôi biệt thự này là về một gia đình da trắng giàu có bị giết mà hung thủ được cho là người giúp việc. Có người kể rằng tên thủ phạm đã chôn xác chết trong đám rừng rậm quanh khu biệt thự.


2. Chung cư Ria, cao nguyên Genting


Hầu hết những người dân Malaysia đều nghe về chung cư Ria nổi tiếng ở cao nguyên Genting. Thật khó để chỉ ra một nơi không bị ma ám ở Genting nhưng riêng chung cư này đã có rất nhiều giai thoại rùng rợn do những cư dân sống tại đó kể lại.

Dãy nhà Pahang được cho là nơi bị ma ám “nặng” nhất và bạn chỉ cần tìm kiếm trên Google là đã có vô số kết quả về chung cư này với những hiện tượng siêu nhiên chưa lời giải thích cùng tiếng thì thầm không rõ nguồn gốc.

3. Tháp Highland, Bukit Antarabangsa


Sau sự sụp đổ của tòa nhà với một lượng lớn cư dân trong đó, nhiều người đã nghe thấy tiếng la hét cầu cứu phát ra từ hiện trường vụ thảm họa năm xưa. Tháp Highland là một điểm săn ma nổi tiếng cho những kẻ liều lĩnh và tò mò trước các hiện tượng kì bí.

4. Jalan Turi Bungalow, Bangsar


Giai thoại nổi tiếng nhất về nơi này đó là vào năm 1992, vệ sĩ của một gia đình người Mĩ sống tại đây đã sát hại hai đứa trẻ cùng người giúp việc. Dã man hơn, ba thi thể này bị chặt thành những khúc nhỏ và vứt vào bể tự hoại ở phía sau nhà.

5. Khu dân cư Bukit Tunku


Khu phố này cũng “không phải dạng vừa” với một loạt các câu chuyện có thể làm dựng tóc gáy bất cứ ai. Một trong số những giai thoại nổi tiếng nhất là về anh chàng chạy xe mô tô đã chết trong cuộc đua trái phép.

Kể từ đó, thỉnh thoảng người ta lại thấy bóng một chiếc xe mô tô lao đi ở tốc độ cao và biến mất vào bóng tối. Ngoài ra, những bóng ma trong ngôi nhà gỗ bỏ hoang cũng là chuyện “thường ngày ở huyện”.

6. Lâu đài Kellie


Là món quà mà William Kellie Smith dành cho vợ, lâu đài được xây dựng năm 1915 này ẩn chứa nhiều bí mật và cả những bi kịch. Phải mất rất nhiều năm để xây xong lâu đài bởi một số thợ xây bị nhiễm cúm Tây Ban Nha. Sau đó, Smith qua đời vì bệnh viêm phổi vào năm 1926.


Người ta kể rằng họ thấy hồn ma gia đình Smith vẫn còn lang thang trong lâu đài mỗi đêm. Đầu năm nay, một tour tham quan thách thức lòng dũng cảm có tên “Đêm trong lâu đài ma Kellie” vừa được mở với hi vọng sẽ thu hút nhiều khách du lịch đến lâu đài bí ẩn.

7. Đường cao tốc Karak


Danh sách những điểm ma ám của Malaysia sẽ không trọn vẹn nếu thiếu đi cái tên Karak – con đường cao tốc nối giữa thủ đô Kuala Lumpur và thị trấn Karak ở Pahang. Cung đường này đã xảy ra vô số vụ tai nạn thảm khốc trong nhiều năm liên tiếp. Câu chuyện được truyền miệng nhiều nhất ắt hẳn là chiếc Volkswagen Bettle màu vàng không người lái đột ngột xuất hiện không rõ từ đâu tới và những bóng ma lởn vởn trên đường.


8. Nhà tù Pudu, Kuala Lumpur


Nhà tù Pudu tọa lạc tại trung tâm của Kuala Lumpur này là nơi giam giữ nhiều tội phạm khét tiếng nhất và cả những người bị kết án tử hình. Một số người từng vào đây tham quan nói rằng họ luôn cảm thấy ghê rợn và sợ hãi không lí do. Còn các tù nhân kể rằng họ thường nghe thấy tiếng la hét từ những buồng xử tử phạm nhân bị kết án tử hình trước đây.


9. Công viên Mimaland, Ulu Gombak

Mimaland là công viên đầu tiên của Malaysia được xây dựng vào năm 1971 tại Ulu Gombak. Năm 1993, một du khách trẻ tuổi người Singapore đã chết trong tai nạn tại khu trượt ván. Cái chết của người này là một cú sốc lớn với công chúng, buộc Mimaland phải đóng cửa tạm thời ngay sau đó.


Sau khi được sửa chữa, công viên này được mở lại, nhưng ngay sau đó, thảm kịch xảy ra một lần nữa, lần này là một vụ lở đất nhỏ khiến các hồ bơi bị hư hại nặng. Mimaland chính thức đóng cửa vào năm 1994 cho đến ngày nay, nó hoàn toàn bị bỏ hoang và chỉ còn là một đống đổ nát.


10. Tòa nhà Amber Court, cao nguyên Genting


Không giống như những điểm thu hút khách du lịch khác ở Genting, tòa chung cư cao tầng này trông giống như một nơi bị bỏ hoang với những chiếc bảng “cấm vào” khiến nhiều người ái ngại. Nhiều người đã chết một cách bí ẩn bởi các vụ tai nạn kì quái nơi này nhưng nó vẫn tiếp tục thu hút những kẻ tò mò đến “săn ma” và khám phá.

11. Nhà tù Pulau Jerejak, Penang


Pulau Jerejak là một nhà tù hoàn toàn tách biệt với thế giới bên ngoài. Các tù nhân bị đối xử rất tàn bạo. Hồ nước bao quanh nhà tù từng nuôi cá mập để không người nào có thể trốn thoát, nhưng cũng có một số tù nhân đã bị cá mập xé xác khi cố gắng bơi qua hồ. Sau khi bị đóng cửa, hòn đảo này đã trở thành nơi trú ngụ của nhiều linh hồn dữ.

(Theo Yan.vn)
Theo: travelplasvn.com

MỘT TIẾNG EM - ĐINH HÙNG


Một tiếng em - Đinh Hùng

Từ giã hoàng hôn trong mắt em
Tôi đi tìm những phố không đèn
Gió mùa thu sớm bao dư vị
Của chút hương thầm kia mới quen

Cùng bóng hàng cây gập giữa đường
Âm thầm tôi ngỏ tấm tình thương
Bao nhiêu hoài bão, bao hy vọng
Nói hết cho lòng nhẹ mối vương

Rồi đây trên những lối đi này
Ta sẽ cùng ai tay nắm tay
Nhịp bước năm cung đàn ảo tưởng
Buông chìm tâm sự nửa đêm nay

Từng bước trôi cùng trăng viễn khơi
Thâu đêm chưa hiểu miệng ai cười
Nụ cười gửi tự thiên thu lại
Tiền kiếp xưa nào em hé môi?

Dĩ vãng nào xanh như mắt em
Chao ôi! màu tóc rợn từng đêm
Hàng mi khuê các chìm sương phủ
Vời vợi ngàn sao nhạt dáng xiêm

Kỷ niệm thơm từ năm ngón tay
Trăng lên từng nét gợn đôi mày
Bóng hoa huyền ảo nghiêng vầng trán
Chưa ngát hương tình, hương đã bay

Sông biển nào nghe thấu nỗi niềm?
Sóng đâu còn khoé mắt thâm nghiêm
Lòng ơi hoài vọng bao giờ nói
Thăm thẳm trùng dương một tiếng em

Nhẹ bước chiêm bao tưởng lạc đường
Rưng rưng mùi phấn bỗng ngùi thương
Sương đầm vạt áo mong manh lệ
Sao rụng bay vào tóc dạ hương

Tôi lánh trần ai đi rất xa
Bâng khuâng sao lạnh ánh trăng tà
Ngày mai hứa hẹn bừng hương cỏ
Tôi sẽ say nằm ngủ dưới hoa

Đinh Hùng - Xuân 1959

Bài thơ này đã được nhạc sĩ Nguyễn Hiền phổ nhạc thành bài hát Mái tóc dạ hương.


Sơ lược tiểu sử tác giả:

Đinh Hùng (3/7/1920 - 24/8/1967) người làng Phượng Dực, tỉnh Hà Đông cũ, nay là xã Phượng Dực, huyện Phú Xuyên, Hà Nội. Ngoài việc ký tên thật Đinh Hùng, ông còn dùng bút hiệu Thần Đăng khi làm thơ châm biếm và Hoài Điệp Thứ Lang khi viết tiểu thuyết.

Nguồn: Thi Viện