HOÀN CẢNH SÁNG TÁC CỦA "AI VỀ SÔNG TƯƠNG" (THÔNG ĐẠT) - SÔNG TƯƠNG LÀ CON SÔNG NÀO?

“Ai Về Sông Tương” là bài hát nổi tiếng nhất của Thông Đạt, một bút danh khác của nhạc sĩ Văn Giảng. Bài hát được sáng tác năm 1949 ở Huế và được nhạc sĩ Mạnh Phát hát lần đầu trên đài Pháp Á. Lúc bấy giờ, Mạnh Phát là một trong những ca sĩ hát tân nhạc nổi tiếng nhất thập niên 1940 – 1950.

Hơn 70 năm trôi qua, nhưng Ai Về Sông Tương vẫn được nhiều thế hệ yêu thích. Có lẽ là bởi lời hát tha thiết, êm đềm như lời tình tự mà những người yêu nhau muốn gửi đến cho nhau:

Xa muôn trùng lưu luyến nhớ em
Mơ hoài hình bóng không quên
Hương tình mộng say dịu êm…

Nhạc sĩ Văn Giảng vốn sinh trưởng và làm việc ở Huế trước khi chuyển vào Saigon sau sự kiện Mậu Thân 1968. Nơi ông sống có dòng Hương Giang hiền hòa thơ mộng. Tuy nhiên bài hát nổi tiếng nhất của ông lại là “Ai Về Sông Tương” chứ không phải là “Ai Về Sông Hương”. Vì sao lại như vậy?

Nhạc sĩ Văn Giảng (Thông Đạt)

Khi tìm hiểu về hoàn cảnh sáng tác của bài hát nay, người viết tình cờ bắt gặp bài viết của một học trò cũ của nhạc sĩ Văn Giảng tại Huế. Người này cho biết là khi nhạc sĩ Văn Giảng đứng lớp giảng dạy, ông thường kể về các giai thoại âm nhạc. Một lần, nhạc sĩ cao hứng kể về hoàn cảnh sáng tác của ca khúc “Ai Về Sông Tương”. Câu chuyện như sau:

Thời trẻ, Văn Giảng ở trong Thành Nội và yêu một cô gái bên làng Kim Long. Làng này nằm bên bờ sông Hương, nổi tiếng có nhiều cô gái đẹp được các đời vua Nguyễn tuyển chọn vào cung. Đời vua Thành Thái còn có câu ca dao:

Kim Long có gái mỹ miều
Trẫm thương trẫm nhớ trẫm liều trẫm đi

Ngay cả nhà vua mà còn si mê như vậy, huống hồ là anh chàng mới lớn Ngô Văn Giảng. Tuy nhiên, duyên không thành vì gia đình nho phong của cô gái không có cái nhìn thiện cảm với những người nghệ sĩ trong ngành âm nhạc, vốn bị người đời gán cho cái tội “xướng ca”. Vậy là họ chia tay và cô gái đi lấy chồng.

Nhiều năm sau, nhạc sĩ Văn Giảng vào rạp cine Tân Tân ở gần cầu Trường Tiền bên bờ Bắc Sông Hương để coi phim “Bé Nhà Trời” (Les enfants du paradis). Bỗng ở hàng ghế trước mặt, ông thấy một cô gái tóc dài. Tuy nhìn không rõ mặt nhưng từ dáng dấp đến hương tóc thoang thoảng mùi hoa Ngâu của người thiếu nữ đã làm sống lại hình ảnh người tình Kim Long khi xưa. Nhạc sĩ Văn Giảng bị xúc động mạnh đến nỗi không thể ngồi lại lâu hơn trong rạp chiếu bóng để xem phim. Ông vội vàng ra khỏi rạp, rồi cỡi chiếc xe đạp Dura Mercier của mình chạy xe dọc theo bờ sông Hương đến cửa Thượng Tứ để về nhà ở Thành Nội.

Trong thoáng chốc, dòng sông Hương hiện ra như dòng sông Tương chia biệt trong truyện tình cổ thư Trung Quốc. Về đến nhà, nhạc sĩ thả ngay chiếc xe đạp ngoài hiên, rồi vội vã vào nhà lấy giấy bút, hoàn thành bản nhạc bằng tất cả những hoài niệm và xúc cảm chấn động dị thường như thể có phép màu. Bản nhạc Ai Về Sông Tương được nhạc sĩ cấp tốc hoàn thành chỉ trong vòng mười lăm phút!

Hình vợ chồng nhạc sĩ Văn Giảng chụp năm 1949

Với bài hát này, nhạc sĩ Văn Giảng ký tên là Thông Đạt, ghép từ pháp danh Nguyên Thông của ông và Tâm Đạt của người vợ, rồi gởi đến đài phát thanh toàn quốc là đài Pháp Á. Bài hát với tiếng hát Mạnh Phát đã được giới sinh viên, học sinh đón nhận nồng nhiệt.

Khi nhạc sĩ Văn Giảng kể xong câu chuyện về hoàn cảnh sáng tác này của bài Ai Về Sông Tương, có một học trò xung phong hỏi:

“Thưa Thầy, tại sao mình có sông Hương, mình cũng có Hương giang đầu, Hương giang vỹ mà Thầy lại phải vay mượn sông Tương của Tàu như rứa ạ?”

Nghe xong thì nhạc sĩ Văn Giảng cắt nghĩa là vì sông Hương chưa có câu chuyện tình nào nổi tiếng trong tình sử như sông Tiêu Tương. Dòng Tương Giang là một con sông nổi tiếng của Trung Hoa, bắt nguồn từ núi Duyên Hải, chảy qua Hồ Nam dài hơn hai ngàn dặm. Ý nghĩa của tựa đề “Ai Về Sông Tương” là bắt nguồn từ cảm hứng của bốn câu thơ tình sử, trích từ khúc Trường Tương Tư của nàng Lương Ý, đời Hậu Chu.

Đời Hậu Chu (907- 955) thời Ngũ Đại, ở vùng sông Tiêu Tương tỉnh Hồ Nam có nàng Lương Ý vừa đẹp lại hay chữ. Nhà nàng có chàng Lý Sinh hàn sĩ phong lưu tuấn tú ở trọ. Có lần hai người gặp nhau lúc đi ngắm trăng, trai tài gái sắc tâm đầu ý hợp nên sau đó thường hay lui tới và đem lòng yêu nhau. Cha của Lương Ý là Lương Công hay chuyện, rất tức giận bèn đuổi Lý Sinh đi.

Ý Nương đau đớn, thương nhớ rồi đổ bệnh. Nàng làm bài Trường Tương Tư để gởi gắm niềm tâm sự của mình. Lý Sinh nhận được bài thơ cảm xót vô cùng, chàng nhờ người mai mối đến năn nỉ với Lương Công xin hỏi cưới Ý Nương. Ban đầu Lương Công còn dùng dằng nhưng sau đọc được bài thơ này của con gái mình, ông cảm động mà chấp nhận cho hai người nên duyên.

Click để nghe Tuấn Ngọc hát Ai Về Sông Tương

Bốn câu thơ trích trong bài Trường Tương Tư mà nhạc sĩ Văn Giảng lấy cảm hứng viết thành Ai Về Sông Tương, đó là:

Ngã tại tương giang đầu,
Quân tại tương giang vĩ.
Tương tư bất tương kiến,
Đồng ẩm tương giang thủy.

(Đầu sông Tương em đợi
Cuối sông Tương chàng mong
Nhớ nhau mà chẳng gặp
Cùng uống nước chung dòng)

Thông tin bên trên được tác giả Trần Kim Đoàn, học trò cũ của nhạc sĩ Văn Giảng viết.

Ông còn cho biết thêm, khi gặp lại Văn Giảng năm 1963, lúc này nhạc sĩ vẫn còn sinh sống ở Huế, lúc 2 thầy trò đang đi đò Thừa Phủ ra giữa sông Hương, học trò đã hỏi thầy Văn Giảng để bắt chuyện:

“Thưa Thầy, đã có ai về sông Tương chưa ạ?”

Nhạc sĩ cười đáp lại:

“Đối với tôi thì sông Tương là sông Hương. Tôi chỉ mong cuối đời về lại con sông này…”

Vậy là nhạc sĩ Văn Giảng cũng thừa nhận rằng sông Tương với sông Hương, với ông tuy 2 mà là 1. Mượn sông Tương để nói chuyện sông Hương. Ông chỉ mong cuối đời về lại được con sông này, nhưng ước nguyện không thành. Ông định cư ở Úc từ khoảng đầu thập niên 1980 rồi mất tại đây năm 2013, hưởng thọ 89 tuổi.

Phần giới thiệu ca sĩ Mạnh Phát phía sau bìa tờ nhạc

Liên quan tới ca khúc Ai Về Sông Tương còn có một câu chuyện khá thú vị do nhạc sĩ Lê Dinh – một người bạn với nhạc sĩ Văn Giảng từng nhiều năm cùng làm việc chung ở đài phát thanh Sài Gòn – kể lại:

Thập niên 1940 – 1950 ở Huế, ông Tăng Duyệt khi đó là giám đốc nhà Xuất bản Tinh Hoa Huế (Khác nhà xuất bản Tinh Hoa Miền Nam ở Saigon do nhạc sĩ Lê Mộng Bảo làm giám đốc). Nơi in ấn và phát hành số lượng nhạc phẩm khá ít ỏi của thời đó.

Là nhạc sĩ, Văn Giảng có mối quan hệ khá thân thiết với ông Tăng Duyệt. Một số hành khúc của nhạc sĩ Văn Giảng đều do nhà xuất bản Tinh Hoa Huế của ông Tăng Duyệt ấn hành. Một hôm trong lúc vui miệng, ông Tăng Duyệt có ngụ ý bảo rằng nhạc sĩ Văn Giảng chỉ viết được những bài hùng ca thôi, những bản tình ca không phải sở trường của Văn Giảng.

Nhạc sĩ Văn Giảng nghe xong không nói gì, chỉ về nhà và âm thầm lấy giấy bút viết bài “Ai Về Sông Tương”, không ghi tên tác giả là Văn Giảng như mọi khi mà đề tên tác giả là Thông Đạt – một bút hiệu mới toanh trong làng tân nhạc Việt Nam thời đó.

Bản “Ai Về Sông Tương” được tác giả Thông Đạt gửi đến các đài phát thanh ở Hà Nội, Huế và Saigon. Bản nhạc được phát trên đài phát thanh khắp cả nước, rồi nhanh chóng trở nên được yêu thích bởi những ca từ đậm chất thơ, mềm mại và dịu êm:

Ai có về bên bến sông Tương
Nhắn người duyên dáng tôi thương, bao ngày ôm mối tơ vương
Tháng với ngày mờ nhuốm đau thương
Tâm hồn mơ bóng em luôn, mong vài lời em ngập hương

Bài hát đã tạo được một hiện tượng thời đó, rất nhiều khán giả yêu tân nhạc muốn tìm nhạc bản để tập đàn, tập hát. Ông Tăng Duyệt là giám đốc nhà xuất bản Tinh Hoa, dĩ nhiên là rất quan tâm đến việc đó. Một lần ông gặp nhạc sĩ Văn Giảng, bèn để hỏi thăm rằng có biết nhạc sĩ Thông Đạt là ai không để ông thương lượng mua bản quyền xuất bản nhạc phẩm Ai Về Sông Tương. Nghe vậy, nhạc sĩ Văn Giảng tảng lờ như không biết Thông Đạt là ai.

Một hôm, hai người bạn của Văn Giảng là nhạc sĩ Đỗ Kim Bảng và nhà văn Lữ Hồ đến nhà Văn Giảng chơi, tình cờ nhìn thấy bản thảo bài “Ai Về Sông Tương” trong xấp nhạc trên bàn, nên bèn nói cho ông Tăng Duyệt biết. Ông này mới lái xe ngay tới nhà Văn Giảng, và vài ngày sau đó, giới ngưỡng mộ tân nhạc mới có một bản nhạc tờ được phát hành của ca khúc Ai Về Sông Tương trong tay, để mà ngân nga cho đỡ thương nhớ những khi trái tim rung động vì một bóng hình nào đó:

Thu nay về vương áng thê lương
Vắng người duyên dáng tôi thương, mối tình tôi vẫn cô đơn
Xa muôn trùng lưu luyến nhớ em
Mơ hoài hình bóng không quên, hương tình mộng say dịu êm

Chính nhờ những lời ca giàu chất thơ, bay bổng, lãng mạn này mà Ai Về Sông Tương ngay từ khi ra mắt đã được thính giả Đài phát thanh Pháp Á bình chọn là bài hát hay nhất năm 1949. Dù được sáng tác khá muộn, nhưng Ai Về Sông Tương thường được xếp vào dòng nhạc tiền chiến, bởi chất nhạc bàng bạc, mang hơi hướm cổ phong với những mùa thu lê thê, sầu mộng rất đặc trưng:

Bao ngày qua, Thu lại về mang sầu tới
Nàng say tình mới hồn tôi tơi bời
nhìn hoa cười đón mừng vui duyên nàng
Tình thơ ngây từ đây nát tan

Hoa ơi! Thôi ngưng cười đùa lả lơi
Cùng tôi buồn đắm đừng vui chi tình
Đầy bao ngày thắm dày xéo tâm hồn này
Lệ sầu hoen ý thu

Ai có về bên bến sông Tương
Nhắn người duyên dáng tôi thương, sao đành nỡ dứt tơ vương
Ôi duyên hờ từ nay bơ vơ
Dây tình tôi nắn cung tơ, rút lòng sầu trách người mơ

Cái hay nhất của nhạc phẩm Ai Về Sông Tương là dù viết cho “mối tình thơ ngây nát tan” nhưng người nghe không hề cảm thấy nặng nề, bi luỵ, thê thiết mà chỉ thấy một nỗi buồn thanh tao, chừng mực phảng phất trên nền nhạc du dương, nhẹ nhàng và sang trọng.

Đông Kha (nhacxua.vn)

HUYỀN THOẠI HẠT CHIA, NỖI BUỒN HẠT É

Hạt chia và hạt é trông giống nhau, nhưng số phận khác nhau. Hạt chia được marketing tôn vinh là siêu thực phẩm. Hạt é sống đời lặng lẽ.

Xuất xứ hạt chia

Hạt chia thuộc họ bạc hà, xuất xứ đâu đó ở vùng Nam Mỹ. Hạt chia được tôn vinh vì dồi dào chất xơ, dồi dào chất béo tốt lành omega-3, nhiều khoáng magnesium, kẽm, sắt, postasium, calcium, selenium…

Và đặc biệt là hàm lượng cao các chất chống oxid hóa. Từ những thành phần này mà giới marketing suy (diễn) ra vô số lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe của hạt chia: chống viêm, ngừa ung thư, hạ mỡ máu, trị tiểu đường, tim mạch, táo bón, chống béo phì…

Nguồn gốc hạt é

Hạt é (basil seeds) là hạt của cây húng quế, nhưng hạt é giải khát không có mùi vị của rau húng quế ăn phở.

Cây húng quế này (Ocimum basilicum) có nhiều ở Đông Nam Á, dĩ nhiên trong đó có Việt Nam.

Hạt é ngâm vào nước nở to do lớp biểu bì ngoài chứa chất nhầy (mucilage), hút nước trương nở ra tạo ra lớp gel bao bọc quanh hạt. Hạt é nở to hơn hạt chia.

Hạt é cũng giàu chất xơ, nhiều chất chống oxid hóa, các loại polyphenols và flavonoids, nhiều khoáng, vitamin gì gì đó như hạt chia, và cũng lành mạnh đâu kém gì hạt chia, nhưng không ai màng nhắc tới.

Thành phần hạt é và hạt chia tính trên một muỗng 13g

Luận về dinh dưỡng hạt chia-hạt é

Những dưỡng chất như protein, carbs, khoáng này nọ, hạt chia, hạt é đều ngang ngửa nhau. Thật ra, mức tiêu thụ cả hai loại hạt quá ít, không đóng góp vào mức dinh dưỡng bao nhiêu.

Có hai thành phần đáng lưu ý, đó là omega-3 và chất xơ

Chất béo omega-3

Chất béo omega-3 trong hạt chia nhiều gấp đôi hạt é

Nhưng giới marketing lại quên”không nói, omega-3 trong hạt chia là loại ALA (acid alpha-linolenic), chứ không loại DHA và EPA trong dầu cá, cần thiết cho phát triển não của trẻ. Cái gì chứ omega-3 loại ALA trong hạt chia chưa nhằm nhò gì cả (về số lượng) so với ALA có trong các loại hạt, trong dầu ăn như dầu hạt cải, dầu hạt lanh….

Chất xơ

Hạt chia/hạt é đều chứa rất nhiều chất xơ. Một muỗng 13g hạt, hạt é có tới 7g, hạt chia 5g chất xơ. Nhu cầu chất xơ mỗi ngày khoảng 20-25g.

Chất xơ trong cả hai loại hạt chia và é đa số là là chất xơ hòa tan, tập trung ở phần gel bọc ngoài hạt khi trương nở.

• Loại chất xơ tan trong nước sẽ hấp thu nước tạo thành dạng dẻo, sệt, làm mềm phân, dễ di chuyển trong ruột hơn, có tác dụng nhuận tràng.
• Cũng chính nhờ ở dạng dẻo sệt này mà xơ hoà tan làm chậm lại việc hấp thu đường glucose, không để đường máu tăng đột ngột, có lợi cho người tiểu đường type 2.
• Dạng dẻo sệt của chất xơ hòa tan này còn có thể bắt dính acid mật (có chứa chloesterol) trong ruột, ngăn không cho acid mật được tái hấp thu trở lại. Do đó loại xơ này làm hạ cholesterol trong máu, một trong những yếu tố dây dưa đến bệnh tim mạch.

Lợi ích của hạt chia/hạt é chính là giúp nhuận tràng, kiểm soát đường máu, và hạ mỡ máu (cholesterol).

Chất xơ trong hạt é còn nhiều hơn trong hạt chia. Hạt é có 7g, còn hạt chia có 5g. Tính chi li bủn xỉn là thế. Thật ra tôi xem nguồn chất xơ của hai thứ như nhau.

Chưa hết, hạt é còn bị tiếng thị phi

Có dạo hạt é bị “kết án” là chứa chất estragole (có trong tinh dầu của hạt é), một chất được xem là gây ung thư và gây độc cho gen khi thử trên loài gậm nhấm. Báo chí Hong Kong ì xèo lên như thế. Vài tờ báo trong nước ì xèo ăn theo.

Estragole không chỉ có trong hạt é, mà còn được tìm thấy trong dầu thông, dầu hồi, thìa là…với hàm lượng rất ít. Vả lại, lượng tiêu thụ cũng rất ít, khoảng 5g hạt é có thể cho ra một ly nước giải khát, nên các cơ quan an toàn thực phẩm không đưa ra khuyến cáo nào về tiêu thụ hạt é là có hại. Cây gia vị thìa là hay dầu hồi cũng không bị khuyến cáo tương tự, mà muốn ăn nhiều mấy thứ cây cỏ gia vị này cũng không được.

Khuyến cáo nếu có, đó là nên ngâm hạt é khoảng 1-2 tiếng đồng hồ, trương nở đầy đủ để trẻ em ăn khỏi bị hóc. Hạt é trương nở đầy đủ sẽ phóng thích ra nhiều enzyme tiêu hóa hơn, giúp phát huy tác dụng của chất xơ hơn.

Hạt é vẫn còn trong ký ức

Người ta chuộng hạt chia ngoại nhập, loại hạt đến từ vùng Nam Mỹ xa xôi hoang dã, đầy tính “hữu cơ” lành mạnh.

Marketing còn huyền thoại hạt chia là loại hạt thần thánh, là nguồn năng lượng tiềm tàng cho thổ dân Aztec xa xưa xung trận. Mỗi ngày ăn được bao nhiêu muỗng hạt chia mà năng lượng dồi dào?

Hạt é, sương sáo, đười ươi.

Có điều ít ai biết, hạt é vẫn âm thầm được xuất khẩu ra nước ngoài, dù với số lượng nhỏ. Nơi xứ lạ quê người, biết đâu hạt é lại được marketing tôn vinh là loại hạt “thần thánh” đến từ vùng nhiệt đới hoang dã nào đó ở châu Á.

Ở Việt Nam, hạt é có vẻ đã chìm vào quên lãng. Dù sao hạt é sương sa đười ươi vẫn nằm trong ký ức tuổi học trò mê ăn vặt.

Vũ Thế Thành 

(trích bộ sách “Ăn để sướng hay ăn để sợ ?, tập II “Rau quả thời lên ngôi”, xb năm 2023)

Ý NGHĨA BẤT NGỜ ĐẰNG SAU TIẾNG HÓT CỦA LOÀI CHIM

Mỗi mùa xuân sang, chúng ta lại được nghe thấy những tiếng chim hót ríu rít nhiều hơn. Những giai điệu từ tiếng chim hót thường có khá bắt tai, tuy nhiên nó không dành cho con người. Vậy thì ý nghĩa đằng sau những giai điệu này là gì?

Sự thật đằng sau tiếng hót của chim

Thường thì giọng hát của con người là để phục vụ nhu cầu giải trí, tiếng chim hót lại giống với tiếng nói của chúng ta hơn, nó là một dạng giao tiếp của loại chim. Tuy nhiên, cách giao tiếp của những chú chim rất khác so với con người, chúng ta sẽ tìm hiểu tiếng hót được tạo ra như thế nào và ý nghĩa của nó là gì nhé.

Cách những chú chim tạo ra tiếng hót

Một chú chim có thể tự mình tạo ra bản nhạc nhờ vào một bộ phận có tên là syrinx, hay còn gọi là ống minh quản của loài chim. Ống minh quản là một bộ phận chỉ có duy nhất ở loại chim, tương tự như thanh quản ở người. Không loại động vật nào khác có bộ phận này.

Con người và hầu hết các loài động vật đều có thể phát ra âm thanh nhờ thanh quản, là nơi chứa các dây thanh âm. Loài chim cũng có thanh quản, nhưng chúng tạo ra âm thanh nhờ vào minh quản, do vậy loài chim có thể tạo ra những âm thanh đặc biệt.

Minh quản được đặt tên theo một vị thần Hy Lạp có tên là Syrinx, vị thần này sau đó đã hóa thành một nhạc cụ. Minh quản có cách hoạt động tương tự thanh quản nhưng có thêm một số khả năng đặc biệt khác như nó cho phép loài chim có thể phát ra hai nốt nhạc cùng lúc. Đó là lý do vì sao tiếng chim hót lại nghe như một bản nhạc vậy.

Sử dụng minh quản, loại chim có thể tạo ra những bản nhạc du dương từ tiếng hót của mình và lặp đi lặp lại như đoạn nhạc dạo của một bài hát vậy. Loài chim cũng có thể phát ra những tiếng gọi độc lập không mang tính nhạc hay cũng có những loài chim không hề hót líu lo, nhưng có những loài đã trở nên nổi tiếng nhờ vào giai điệu đặc trưng của mình.

Giống như cách chúng ta học chơi nhạc, hầu hết các loài chim học cách hót bằng cách bắt chước những con khác, ghi nhớ và luyện tập. Hầu hết các loài động vật sinh ra đã biết hết những âm thanh mà chúng cần trong cuộc sống, nhưng loài chim lại giống con người, chúng học hót như cách mà chúng ta học nói vậy.

Ở nhiều loài, chỉ có những chú chim đực mới có thể hót. (Ảnh: AlekseyKarpenko/Shutterstock).

Ý nghĩa đằng sau những tiếng chim

Giờ thì chúng ta đã biết cách chúng tao ra tiếng hót, vậy ý nghĩa của những tiếng hót này là gì? Chúng có một số ý nghĩa khác nhau khiến bạn phải bất ngờ đấy.

1. Tìm bạn tình

Nhiều loài chim chỉ cất tiếng hót vào mùa sinh sản, trong đó đa số là rơi vào mùa xuân. Đó là lý do vì sao bạn thường nghe nhiều tiếng chim hơn vào mùa xuân, tiếng hót là một trong những cách để những chú chim thu hút bạn tình.

Ở nhiều loài, chỉ có những chú chim đực mới có thể hót. Tiếng hót của những chú chim đực sẽ thể hiện sự khao khát của mình trước những con cái. Thông thường, những chú chim đực sẽ chọn cành cây cao nhất làm sân khấu để tiếng hót của nó có thể vang đi xa nhất. Tuy nhiên, trong nghi thức giao phối của một số loài, con đực và con cái sẽ cùng nhau song ca bản nhạc gọi tình.

Bài ca tìm bạn tình sẽ thể hiện được rằng ca sĩ đang khỏe mạnh và đủ tuổi giao phối. Những chú chim còn non sẽ không thể hót thành thục giai điệu của chúng. Và đối với những loài có tập tính hót song ca thì việc hót cùng nhau sẽ giúp cặp đôi có thể thắt chặt mối liên kết giữa hai cá thể.

Bên cạnh đó, cũng có một số trường hợp đặc biệt khi một số loài chim không hề hót. Ví dụ, kền kền và cò hầu như không thể tạo ra bất kỳ âm thanh này.

2. Đánh dấu lãnh thổ

Tiếng hót còn thể hiện lãnh thổ của loài chim và cũng được dùng để bảo vệ lãnh thổ của chúng. Những chú chim có thể thể hiện sức mạnh của mình bằng việc hót những bản nhạc phức tạp hoặc đơn giản hơn là tăng âm lượng để át đi tiếng hót của đối thủ. Nếu một chú chim muốn chiếm lấy lãnh thổ của con khác, chúng sẽ lắng nghe tiếng hót để đánh giá đối thủ của mình.

3. Giao tiếp với trứng

Nhiều loài chim hót cho trứng của chúng nghe. Và các nghiên cứu chỉ ra rằng hiện tượng này không chỉ có mục đích là dạy cho những chú chim chưa nở giai điệu của giống loài. Ví dụ như ở một số loài, dường như chim bố mẹ dùng tiếng hót để cảnh báo những con của mình về biến đổi khí hậu, gồm cả việc thay đổi nhiệt độ, trước khi những quả trứng nở ra. Kết quả nghiên cứu này cho thấy những tiếng hót này có thể là sự thích nghi thiết yếu của loài chim.

4. Những ý nghĩa khác mà chúng ta chưa thể biết được

Mỗi loài chim thường có giọng hót của riêng mình. Điều đó cho phép một con chim riêng lẻ nghe được tiếng hót và nhận biết có phải cùng loài của mình hay không. Chim hót nhiều nhất trong mùa làm tổ. Thông thường, người chơi chim có thể học cách nhận biết các loài chim khác nhau bằng cách ghi nhớ các mẫu âm thanh trong tiếng hót của chúng.

Còn có nhiều giả thiết khác về những ý nghĩa đằng sau tiếng hót của những chú chim nhưng chưa được xác nhận bởi nghiên cứu khoa học. Ví dụ như một số giả thiết cho rằng loài chim hót chỉ đơn giản vì chúng thích thế. Thật ra, loài chim thường hót vào lúc bình minh hơn và chúng ta chưa thể tìm ra lý do, nhưng nếu tìm ra thì có lẽ chúng ta cũng sẽ hiểu hơn về tiếng hót của chúng.

Tiếng hót của những chú chim rất bắt tai, nhưng nếu lắng nghe kỹ, bạn sẽ nhận ra rằng mỗi bản nhạc của chúng là độc nhất. Không loài động vật nào khác có ống minh quản, do đó không có loài nào có thể hót như những chú chim cả. Và thông qua tiếng hót của mình, loài chim có thể giao tiếp không chỉ với những con khác, mà với cả những thế hệ tiếp theo, ngay cả trước khi trứng nở ra.

Theo: vnreview/dantri

VẬN MAY CỦA MỘT NGƯỜI BẮT NGUỒN TỪ 3 ĐIỀU KÍN ĐÁO NÀY

Cuộc đời mỗi người là một bản trường ca độc đáo, vận may không đến từ những phép màu, mà từ ba yếu tố tưởng chừng đơn giản sau.

Khám phá 3 điều bí mật giúp tăng vận may và thành công trong cuộc sống. Ảnh: Weibo

Trong guồng quay hối hả của cuộc sống hiện đại, chúng ta thường mải miết theo đuổi những mục tiêu lớn lao, những thành công vang dội mà quên đi giá trị của những điều tưởng chừng nhỏ bé, không đáng kể. Tuy nhiên, chính những hạt bụi li ti này lại chứa đựng năng lượng mạnh mẽ, định hình vận mệnh và hướng dẫn chúng ta đi trên con đường thuận lợi hơn. Vận may thực sự không phải là điều gì xa vời mà nó ẩn mình trong những khía cạnh kín đáo của cuộc sống hàng ngày.

Mối quan hệ cá nhân: Sức mạnh vô hình từ sự kết nối

Một trong những át chủ bài đầu tiên, thường bị đánh giá thấp nhưng lại vô cùng quan trọng, chính là khả năng xây dựng và duy trì các mối quan hệ cá nhân tốt đẹp. Trong xã hội hiện đại, chúng ta đôi khi quá tập trung vào bản thân và mục tiêu cá nhân mà quên đi tầm quan trọng của việc tương tác với những người xung quanh.

Tuy nhiên, rất nhiều cơ hội trong cuộc sống – từ công việc, kinh doanh đến sự hỗ trợ trong những lúc khó khăn lại đến từ mạng lưới quan hệ mà chúng ta đã vun đắp. Một thái độ thân thiện, một lời hỏi thăm chân thành, hay khả năng lắng nghe và thấu hiểu người khác, đều góp phần tạo nên sợi dây liên kết bền chặt. Những mối quan hệ dựa trên sự tin cậy và tôn trọng này có thể trở thành nguồn lực vô giá, giúp chúng ta vượt qua thử thách và mở ra những cánh cửa mới.

Do đó, trân trọng những người xung quanh, học cách giao tiếp hiệu quả và nuôi dưỡng tình cảm chân thành chính là bước đi quan trọng để thu hút may mắn và sự hỗ trợ trong mọi khía cạnh của cuộc sống.

Tâm lý tích cực: Chìa khóa để chuyển hóa khó khăn

Cuộc sống vốn dĩ là một chuỗi những thăng trầm, thử thách. Điều quyết định vận may của một người không phải là việc họ có gặp khó khăn hay không mà là cách họ đối diện và vượt qua chúng. Đây chính là lúc lá bài tâm lý tích cực phát huy sức mạnh thầm lặng của mình.

Khi chúng ta chọn nhìn nhận vấn đề bằng một thái độ lạc quan, những khó khăn dường như không còn quá đáng sợ. Tư duy tích cực giúp chúng ta dễ dàng tìm kiếm giải pháp, biến thách thức thành cơ hội. Những người lạc quan có khả năng thu hút nhiều năng lượng tích cực từ môi trường xung quanh, từ đó mở ra nhiều cơ hội mới và những mối quan hệ tốt đẹp hơn.

Duy trì một tâm lý vui vẻ, tin tưởng vào tương lai không chỉ nâng cao chất lượng cuộc sống cá nhân mà còn lan tỏa năng lượng tích cực đến những người xung quanh, tạo nên một bầu không khí hài hòa và thuận lợi cho mọi hoạt động. Đó là một sức mạnh nội tại giúp chúng ta luôn tiến về phía trước, dù đối mặt với bất kỳ chông gai nào.

Tỉ mỉ và kiên nhẫn: Nền tảng của thành công bền vững

Thành công thực sự thường không đến từ những bước nhảy vọt đột phá mà từ sự tích lũy của những nỗ lực nhỏ bé, kiên trì theo thời gian. Đây là lúc lá bài tỉ mỉ và kiên nhẫn thể hiện giá trị không thể bỏ qua của nó. Dù trong công việc hay cuộc sống hàng ngày, việc chú ý đến từng chi tiết, không bỏ qua những điều nhỏ nhặt và duy trì sự kiên trì bền bỉ trong quá trình thực hiện sẽ mang lại những kết quả bất ngờ.

Những người có vẻ ung dung khi đối phó với thử thách thực chất thường là những người đã âm thầm, kiên trì gieo trồng và tích lũy kinh nghiệm. Họ không vội vàng tìm kiếm thành công tức thì mà tập trung vào việc hoàn thiện từng bước, từng công đoạn. Học cách sống chậm lại, nghiêm túc đối đãi với mỗi công việc, mỗi mối quan hệ và không ngừng nỗ lực sẽ giúp chúng ta xây dựng một nền tảng vững chắc cho sự phát triển. Cuối cùng, những nỗ lực thầm lặng và sự tỉ mỉ ấy sẽ được đền đáp bằng những thành quả phong phú và một hành trình cuộc sống ngày càng thuận lợi.

Nói cách khác, vận may trong đời không phải là một điều gì đó đột ngột xuất hiện hay được ban tặng ngẫu nhiên. Nó thường ẩn mình trong những chi tiết tưởng chừng tầm thường của cuộc sống hàng ngày. Mối quan hệ cá nhân tốt đẹp, tâm lý tích cực, cùng với sự tỉ mỉ và kiên nhẫn là ba yếu tố bổ trợ lẫn nhau, tạo thành nền tảng vững chắc để mỗi người tiến tới một cuộc sống thuận lợi và hạnh phúc. Khi chúng ta nhận ra và trân trọng tầm quan trọng của những điều nhỏ nhặt này, cuộc sống sẽ lặng lẽ thay đổi theo hướng tích cực, mở ra những cánh cửa mới và mang đến những phước lành không ngờ.

Bích Hậu / Theo: Sohu

NHẠC NGOẠI LỜI VIỆT: "MƠ VỀ EM" DO AI SÁNG TÁC?

Trong làng nhạc Ý, "E Penso a te" (Anh mơ về em) là một trong những bài hát được phóng tác nhiều nhất sang tiếng nước ngoài. Trong tiếng Pháp, bài này được chuyển thành nhạc phẩm "Je pense à toi", do Claudio Capéo thu thanh vào năm 2022 trên album song ngữ Pháp-Ý của anh. Trong tiếng Việt, bài được tác giả Khúc Lan (có nguồn ghi là tác giả Lữ Liên) đặt lời thành nhạc phẩm "Mơ về em" từng được khá nhiều nghệ sĩ trong nước và ở hải ngoại ghi âm lại.

Claudio Capéo tại một cuộc thi âm nhạc ngày 10/02/2017. THOMAS SAMSON / AFP

Nhạc phẩm "E Penso a te" (Anh mơ về em) do hai nhạc si Lucio Battisti và Mogol đồng sáng tác vào mùa hè năm 1970. Bài hát này ra đời trong một thời gian ngắn, chỉ khoảng 20 phút, nhân một chuyến lái xe trên tuyến đường cao tốc từ thành phố Milano đến bờ hồ Como, cách nhau gần 50 cây số. Ngồi trong xe, hai tác giả người Ý sáng tác bài hát này gần như theo ngẫu hứng, họ cùng hát phụ họa ngân nga từng câu chữ theo giai điệu du dương.

Sinh trưởng ở vùng Rieti nel Lazio, miền trung nước Ý, Lucio Battisti (1943-1998) được xem là một trong những ca sĩ kiêm tác giả hàng đầu của làng nhạc Ý, ông đã ghi âm 20 tập nhạc trong sự nghiệp của mình và đã bán hơn 25 triệu album. Ngoài là một trong những nghệ sĩ biểu diễn có tầm ảnh hưởng lớn những thập niên cuối thế kỷ XX, Lucio Battisti (cũng như Toto Cutugno) đã sáng tác cho nhiều nghệ sĩ khác, kể cả những nghệ sĩ quốc tế như Gene Pitney, the Hollies và Paul Anka.

Lucio Battisti và Mogol. Ảnh: leggo.it

Khi soạn nhạc, Lucio Battisti thường hợp tác với nhạc sĩ Mogol, nổi tiếng nhờ cái tài đặt lời. Cả hai gương mặt này được ghi nhận là đã trau dồi và đổi mới phong cách sáng tác nhạc pop của Ý, kết hợp truyền thống sáng tác những ca khúc tiếng Ý, với những trào lưu và những thể loại thịnh hành trong làng nhạc quốc tế thời bấy giờ.

Trong mắt nhạc sĩ kỳ cựu Ennio Morricone, nổi tiếng nhờ sáng tác nhạc phim, Lucio Battisti được xem là một tài năng độc đáo, tinh tế trong cách soạn giai điệu, biết hoán chuyển hợp âm nốt nhạc và khá tỉ mỉ trong lối hòa âm, tạo ra được những khung trời âm nhạc đầy cảm xúc và ấn tượng. Về điểm này, Lucio Battisti được đánh giá cao, có lối tiếp cận giống như các nhà soạn nhạc phim.

Click để nghe "E Penso a te" - Ca sĩ Bruno Lauzi

Lucio Battisti sáng tác nhạc phẩm "Anh mơ về em" không phải cho chính mình, mà cho nam ca sĩ Bruno Lauzi, người đầu tiên ghi âm ca khúc này trên đĩa nhựa 45 vòng (mặt B) vào mùa hè năm 1970, rồi phát hành trên album cùng tên vào tháng 11 năm 1970. Trong những năm sau đó, giai điệu này đã được nhiều nghệ sĩ khác ghi âm lại. Bản thân Lucio Battisti cũng có một phiên bản riếng với lối diễn đạt khác thường.

Trong tiếng Pháp, đây là bản hit thứ nhì của nam danh ca Jean François Michael, từng làm kỷ lục vài năm trước với nhạc phẩm "Adieu Jolie Candy" (Tiễn em nơi phi trường). Lời tiếng Pháp là của tác giả Alain Boublil, trước khi ông thành danh nhờ sáng tác vở nhạc kịch "Les Misérables" (Những người khôn khô). Trong tiếng Anh, "E penso a te" trở thành nhạc phẩm "And i think of you" qua tiếng hát Tanita Tikaram. Con trong lời Việt, nhạc phẩm Mơ về em, từng được nhiều nghệ sĩ ghi âm lại từ Anh Tú, Don Hồ cho đến Bằng Kiều.

Click để nghe "Je pense à toi" - Ca sĩ Jean-François Michaël

Trong lối dùng ca từ, lời bài hát nhấn mạnh đến nỗi buồn của nhân vật chính khi nhớ đến người yêu. Cảm xúc nhớ nhung được khuếch đại bởi tính dồn dấp và sự lặp đi lặp lại của 4 chữ (E penso a te) Anh mơ về em. Trong phần điệp khúc cuối cùng, bài hát kết thúc bằng một đoạn nhac diminuendo, trong đó tất cả âm thanh, nhạc cụ dần dần biến mất, chỉ còn lại mỗi giọng ca của người diễn dạt. Âm nhạc ban đầu mạnh mẽ, sau đó trở nên nhẹ nhàng trầm lắng, như thể trong tâm hồn, nhân vật đang chết lịm dần trong những nỗi niềm suy tu. Vắng một người mà cả vũ trụ đìu hiu, chỉ còn dư âm trong thế giới lạc lõng, mình ta chết lịm giữa đất trời mênh mông.

Tuấn Thảo

Theo: RFI Tiếng Việt

KHI VIP BỊ ÁM SÁT - KỲ 4: KHI CIA GIẢI MẬT VỤ ÁM SÁT TỔNG THỐNG RAFAEL TRUJILLO

Khoảng 10h đêm 30-5-1961, xe chở Tổng thống Rafael Leónidas Trujillo bị phục kích. Ông ta bị giết chết, kết thúc 31 năm cầm quyền với bàn tay sắt ở Cộng hòa Dominica.

Xe của Tổng thống Trujillo bị bắn 60 phát đạn. Trujillo (ảnh nhỏ) bị bắn bảy phát - Ảnh: elnuevodiario.com.do

Năm 2019, một báo cáo dài 65 trang của CIA đã được giải mật theo Đạo luật Tự do thông tin của Mỹ. Báo cáo đã làm rõ tình tiết CIA can thiệp vào vụ ám sát Tổng thống Trujillo 58 năm về trước.

'Không ai bảo tôi đi giết Trujillo. Cách duy nhất để thoát khỏi hắn là giết hắn.

ANTONIO IMBERT

 Tổng thống bị ám sát trên đường đến thăm người tình trẻ

Mỗi tuần một lần, Tổng thống Trujillo thường đến thăm người tình trẻ Mona Sanchez (20 tuổi) tại trang trại của ông ở tỉnh San Cristóbal bằng chiếc xe hơi Chrysler trang bị kính chống đạn và đội cận vệ tháp tùng trên đoàn xe hộ tống. Vào ngày định mệnh 30-5-1961, bỏ qua thói quen thường lệ, ông thay bộ quân phục và lên đường đến San Cristóbal trên chiếc Chevrolet 1957 với tài xế riêng.

Nhóm ám sát gồm bảy người đi trên ba xe hơi. Một chiếc phụ trách tấn công và hai chiếc còn lại làm nhiệm vụ chặn xe mục tiêu. Khi xe tổng thống chạy đến địa điểm phục kích trên xa lộ bốn làn xe ở ngoại ô thủ đô Santo Domingo (lúc bấy giờ xa lộ mang tên Ciudad Trujillo), nhóm ám sát đã nổ súng chặn xe. Xe tổng thống không dừng lại. Cuộc rượt đuổi bắt đầu.

Đến lúc các xe đều đã dừng lại, Pedro Livio Cedeño đến xe của tổng thống mở cửa định kéo Tổng thống Trujillo ra ngoài. Trujillo dù đã bị thương nặng vẫn cố nổ súng bắn trúng bụng Cedeño làm Cedeño ngã xuống đất, sau đó ông loạng choạng bước xuống xe. Cedeño hét lên: "Huáscar, nó bỏ chạy kìa, lao xe vào nó đi!". Tổng thống Trujillo ngã xuống vỉa hè. Antonio de la Maza đã kết liễu mạng sống Trujillo bằng một phát đạn vào cằm. Thi thể tổng thống được nhóm ám sát di chuyển khỏi hiện trường. Tài xế của tổng thống bị thương nặng nhưng may mắn sống sót.

Theo báo cáo của CIA được giải mật vào ngày 22-4-2019, từ cuối năm 1960 Luis Amiama Tió - đô trưởng thủ đô Santo Domingo và một điệp viên CIA tên Plato Cox đã tiếp xúc với nhau để trao đổi về âm mưu ám sát Tổng thống Trujillo.

Luis Amiama Tió cùng với Lãnh sự Mỹ Henry Dearborn - trưởng trạm CIA tại Cộng hòa Dominica và trưởng phòng chính trị Lãnh sự quán Mỹ John Barfield đã nhiều lần bàn bạc về vấn đề vũ khí dùng để ám sát.

Theo yêu cầu của nhóm ám sát, CIA đã bí mật tuồn vũ khí vào Cộng hòa Dominica. Mắt xích quan trọng kết nối nhóm ám sát và CIA về các chuyến hàng vũ khí là Lorenzo Berry (còn gọi là "Wimpy"), công dân Mỹ sống lâu năm tại Santo Domingo đang điều hành một siêu thị trong khu phố sang trọng.

Theo kế hoạch, vũ khí của CIA được chia thành nhiều bộ phận nhỏ và gửi chung với hàng hóa siêu thị trong các hộp đựng thực phẩm có đánh dấu đặc biệt, sau đó sẽ chuyển cho nhóm ám sát.

Do sự kiện vịnh Con Heo (lực lượng lưu vong đổ bộ vào Cuba) do CIA tổ chức vào ngày 17-4-1961 thất bại, Lãnh sự quán Mỹ tại Cộng hòa Dominica đề nghị hoãn kế hoạch ám sát nhưng nhóm ám sát không đồng ý. Cuối cùng vụ ám sát đã xảy ra vào tối 30-5-1961.

Lệnh truy nã bảy người trong nhóm ám sát Trujillo - Ảnh: Lưu trữ quốc gia

Ám sát thành công, đảo chính thất bại

Trong cuốn sách Trujillo: Cuộc đời và thời đại của nhà độc tài ở vùng Caribean xuất bản vào tháng 1-1966, tác giả - nhà nghiên cứu người Mỹ Robert D. Crassweller giải thích kế hoạch ám sát Tổng thống Rafael Trujillo được tổ chức dựa trên hai nhóm gồm nhóm hành động và nhóm chính trị. Mỗi nhóm có mục tiêu và nhân sự riêng.

Nhóm hành động phụ trách ám sát tổng thống và trưng chứng cứ là thi thể Trujillo cho nhóm chính trị. Sau đó, nhóm chính trị tiến hành đảo chính. Nhóm hành động gồm tám người do tướng Antonio Imbert Barreras và Salvador Estrella phụ trách.

Trong nhóm có trung úy Amado Garcia Guerrero thuộc lữ đoàn bảo vệ phủ tổng thống (phụ trách nằm vùng). Nhóm chính trị có quân số ít hơn do tướng Juan Tomas Diaz chỉ huy. Kế hoạch được tướng Roman Fernandez - bộ trưởng Quân lực, thông gia của Tổng thống Trujillo ủng hộ.

Nhóm hành động biết danh tính người tình trẻ của Tổng thống Trujillo và tổng thống sẽ đến trang trại thăm cô ta mỗi tuần hoặc mỗi hai tuần, do đó đã chuẩn bị kế hoạch như sau: Ăn mặc như sĩ quan quân đội đến cổng vào đánh lạc hướng cảnh vệ bằng lý do gì đó rồi thủ tiêu trong im lặng, sau đó vào căn hộ cô người tình ám sát tổng thống lẫn người tình.

7h tối 30-5-1961, sau khi có tin mật báo từ trung úy Guerrero cho biết Tổng thống Trujillo chuẩn bị đến trang trại, nhóm hành động xuất phát trong vòng một tiếng. Mỗi người trang bị súng lục và hai khẩu súng trường bán tự động M-1.

Do kế hoạch ám sát được tiến hành sớm hơn dự kiến, vì vậy ngay sau khi ám sát tổng thống, nhóm hành động không liên lạc được với tướng Roman Fernandez, do đó nhóm chính trị không kịp tiến hành kế hoạch đảo chính.

Sau vụ ám sát, nhóm hành động tản ra và để lại nhiều dấu vết. Vài giờ sau, cảnh sát tìm thấy thi thể tổng thống trong cốp xe đậu trong nhà xe của tướng Tomas Diaz.

Theo báo cáo giải mật của CIA, vài ngày sau vụ ám sát đã có báo cáo ghi nhận Lãnh sự quán Mỹ ở Cộng hòa Dominica có liên quan đến nhóm ám sát. Lãnh sự Mỹ Henry Dearborn, trưởng phòng chính trị lãnh sự quán John Barfield và chủ siêu thị "Wimpy" đã được Mỹ đưa ra khỏi Cộng hòa Dominica an toàn.

Không lâu sau vụ ám sát, Cục Tình báo quân sự (SIM) mở chiến dịch truy lùng. Hầu hết những người tham gia âm mưu ám sát đều bị bắt giữ, bị tra tấn và bị hành quyết trước khi ra tòa. Một số người chống trả hoặc tự sát để tránh bị bắt.

Tướng Roman Fernandez bị tra tấn rất dã man. SIM khâu mí mắt ông vào lông mày, đánh bằng gậy bóng chày, bị giội axit, phơi mình cho bầy kiến đói và bị giật điện nhiều lần, cuối cùng bị bắn 56 phát đạn tiểu liên.

Trong 14 người tham gia âm mưu ám sát chỉ có tướng Antonio Imbert - thống đốc tỉnh Porto Plata và đô trưởng Luis Amiama Tió trốn thoát. Tướng Imbert trú ngụ trong tư gia Lãnh sự Ý suốt sáu tháng.

Tượng đài “Những người anh hùng ngày 30-5” tại nơi Trujillo bị bắn và tấm biển “ajusticiamiento” tiếng Tây Ban Nha là “công lý được thực thi” - Ảnh: eltitular.do

Thời kỳ cầm quyền của Tổng thống độc tài Rafael Trujillo từ năm 1930 được coi là một trong những giai đoạn tàn bạo nhất trong lịch sử Cộng hòa Dominica. Trujillo nắm quyền kiểm soát đất nước một cách tuyệt đối.

Những người chống đối đều bị cầm tù, tra tấn, giết hại. Thi thể của họ thường bị thủ tiêu và có tin đồn họ đã trở thành mồi cho cá mập.

Năm 1937, Trujillo đã ra lệnh thảm sát hàng ngàn dân Haiti ở Cộng hòa Dominica vì lý do chủng tộc. Những người tham gia kế hoạch ám sát Tổng thống Trujillo được gọi là "Những người anh hùng ngày

30-5". Năm 2021, Tổng thống Luis Abinader đã ban hành sắc lệnh lấy ngày 30-5 hằng năm là "Ngày tự do" để tưởng nhớ cuộc kháng chiến toàn quốc và các nạn nhân bị sát hại, mất tích, bị tra tấn và lạm dụng dưới chế độ độc tài Trujillo.

-----------------------

Gã thanh niên nằm trong phòng suy nghĩ vẩn vơ chợt nổi hứng muốn chết cho "ngầu" bằng cách ám sát tổng thống. Hắn tình cờ nhìn lên tường thấy tờ lịch ngày Quốc khánh 14-7-2002 màu đỏ.

Dạ Thảo / Theo: tuoitre.vn

Còn tiếp:

KHI VIP BỊ ÁM SÁT - KỲ 5: KẺ HOANG TƯỞNG NỔI HỨNG BẮN TỔNG THỐNG PHÁP

LÂM THỦY ĐÌNH - THI KIÊN NGÔ

LÂM THỦY ĐÌNH-THI KIÊN NGÔ

 

Chỉ quái tố đình niêm đại sắc,

Khê biên vị ngã nhiễm môi đài.

Dục tri nguyên thượng xuân phong khởi,

Khán thủ đào hoa trục thuỷ lai.

臨水亭 - 施肩吾

只怪素亭黏黛色

溪邊為我染苺苔

欲知源上春風起

看取桃花逐水來

Tới đình bên suối 

(Dịch thơ: lanhdien)

Thầm trách chiếc đình vương sắc biếc,

nên làn sương trắng nhuộm rêu phong.

Muốn tìm ngọn gió xuân đương thổi,

dõi cánh hoa trôi đến cuối dòng.

Sơ lược tiểu sử tác giả:

Thi Kiên Ngô 施肩吾 (năm sinh và mất không rõ) tự Hy Thánh 希聖, người Hồng Châu 洪州, đỗ tiến sĩ năm Nguyên Hoà thứ 15 (820). Sau cáo quan về quê và ở ẩn tại núi Tây Sơn. Thơ ca vô cùng diễm lệ. Trước tác có Tây Sơn tập 西山集 gồm 10 quyển, nay chỉ còn một quyển.

Nguồn: Thi Viện