Sunday, December 7, 2025

CỐC KHẨU THƯ TRAI KÝ DƯƠNG BỔ KHUYẾT - TIỀN KHỞI


Cốc Khẩu thư trai
ký Dương bổ khuyết

Tuyền hác đới mao tỳ,
Vân hà sinh bệ duy.
Trúc lân tân vũ hậu,
Sơn ái tịch dương thì.
Nhàn lộ thê thường tảo,
Thu hoa lạc cánh trì.
Gia đồng tảo la kính,
Tạc dữ cố nhân kỳ.

Cốc Khẩu ở phía tây bắc huyện Kinh Dương, tỉnh Thiểm Tây, tương truyền là nơi vua Hoàng Đế lên tiên.


谷口書齋寄
楊補闕-錢起

泉壑帶茅茨
雲霞生薜帷
竹憐新雨後
山愛夕陽時
閒鷺棲常早
秋花落更遲
家童掃羅徑
昨與故人期


Từ thư trai tại Cốc Khẩu gửi 
quan bổ khuyết họ Dương
(Dịch thơ: Trần Trọng San)

Giải suối đeo trên cỏ mái nhà,
Ráng mây nổi trước giậu đằng-la.
Mến thay khóm trúc sau mưa tạnh,
Yêu lắm sườn non dưới nắng tà.
Cò trắng thảnh thơi thường đậu sớm,
Cây thu phơ phất chậm rơi hoa.
Gia đồng quét lối xanh um cỏ,
Hẹn gặp người xưa trong buổi qua.


Sơ lược tiểu sử tác giả:

Tiền Khởi 錢起 (710-782) tự là Trọng Văn 仲文, người đất Ngô Hưng (nay thuộc Hồ Châu, tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc). Năm Thiên Bảo thứ 10 đời Ðường Huyền Tông (751) thi đậu tiến sĩ, được bổ làm Hiệu thư lang, đi sứ đất Thục, rồi về thăng làm Khảo công lang. Giữa thời Ðại Lịch, đời Ðường Ðại Tông, làm chức Hàn Lâm học sĩ. Nổi tiếng ngang với Lang Sĩ Nguyên, người đương thời có câu: “Tiền hữu Thẩm Tống, Hậu hữu Tiền Lang” (trước có Thẩm Thuyên Kỳ, Tống Chi Vấn, sau có Tiền Khởi, Lang Sĩ Nguyên). Tiền Khởi là một trong 10 tài tử đời Ðại Lịch.

Giai thoại kể rằng: một đêm, Tiền Khởi ngụ tại quán khách, nghe có tiếng ngâm câu thơ: “Khúc chung nhân bất kiến, Giang thượng sổ phong thanh” (Khúc hết, người không thấy, Trên sông mấy núi xanh). Mấy lần mở cửa ra xem, không trông thấy ai cả. Hôm đi thi, làm bài thơ có đầu đề là Tương linh cổ sắt (Thần sông Tương gẩy đàn sắt), ông không làm nổi câu kết, liền đem ngay các câu trên đặt vào. Quan chủ khảo Lý Vĩ rất tán thưởng cho là có thần giúp, bèn lấy ông đậu cao.

Nguồn: Thi Viện