Nhân sinh cũng vậy, làm việc gì quá thì dễ bị lợi bất cập hại, làm việc gì quá kém thì lại thiếu lửa, ba phần bảy phần là tốt nhất.
Tục ngữ có câu: "Đại xả đại đắc, tiểu xả tiểu đắc, bất xả bất đắc". Phàm sự việc gì cũng phải có xả thì mới có được. Xả là nhân, được là quả, nếu việc gì cũng không chịu xả bỏ, thì làm sao có thể thu hoạch được gì?
Cũng giống như câu chuyện "Tái ông thất mã, yên tri phi phúc"! Năm Khánh Lịch thứ năm đời Tống Nhân Tông, Phạm Trọng Yêm vì chủ trương cải cách mà bị giáng chức xuống làm tri châu Đặng Châu. Sau khi bị đả kích tàn nhẫn về mặt chính trị, ông không hề tiêu cực, sa ngã, càng không hạ thấp chí khí, thỏa hiệp với thế lực xấu xa, mà ngược lại đã để lại cho hậu thế áng văn bất hủ "Tiên thiên hạ chi ưu nhi ưu, hậu thiên hạ chi lạc nhi lạc" (Lo trước cái lo của thiên hạ, vui sau cái vui của thiên hạ). 1 Quả đúng là: "Mất chỗ này, lại được chỗ khác."
Ba phần hồ đồ, bảy phần tỉnh táo
Trong cuốn Hán thư - Đông Phương Sóc truyện có câu: "Nước quá trong thì không có cá, người quá xét nét thì không có bạn". Sống ở đời, càng cần phải ba phần hồ đồ, bảy phần tỉnh táo. Giữ bảy phần tỉnh táo để sống, giữ ba phần hồ đồ để phòng thân.
Từng nghe kể một câu chuyện, có vị khách đi thuyền qua sông, trên thuyền dùng một chiếc cốc màu vàng kim để uống rượu, người lái thuyền tưởng đó là cốc bằng vàng, liền nảy lòng tham, muốn chiếm làm của riêng. Nhưng thực ra đó chỉ là một chiếc cốc bằng đồng thau, không đáng giá là bao.
Ánh mắt của người lái thuyền đã để lộ suy nghĩ của mình, vị khách nhìn thấy rõ, trong lòng cũng đã hiểu. Theo nhịp thuyền lắc lư, vị khách cố ý làm rơi chiếc cốc xuống nước, người lái thuyền thấy vậy tiếc rẻ không thôi. Lúc này, vị khách thong thả nói: "Kia chẳng qua chỉ là chiếc cốc bằng đồng, không có gì đáng tiếc". Nghe vậy, người lái thuyền cũng thôi ý định xấu, đưa vị khách an toàn đến bờ bên kia.
Vị khách rõ như lòng bàn tay tâm địa của người lái thuyền, nhưng không vạch trần ý nghĩ của hắn. Nếu vị khách vạch trần người lái thuyền, e rằng cũng sẽ khiến hắn ta xấu hổ nổi giận. Nhưng vị khách giả vờ hồ đồ, không nói ra sự thật, vừa dập tắt ý đồ của người lái thuyền, vừa bảo toàn được tính mạng của mình.
Trí tuệ của con người nằm ở chỗ, trong lòng sáng tỏ, nhưng cũng có thể ẩn mình trong sự hồ đồ. Tục ngữ nói hay, "nhìn thấu mà không nói toạc", có những việc cần phải giữ lại ba phần hồ đồ. Làm người ba phần hồ đồ, có thể nhìn thấu nhiều việc; làm người giữ bảy phần tỉnh táo, có thể nắm bắt được những điều quan trọng hơn.
Ba phần kỳ vọng, bảy phần buông bỏ
Nhà văn Mạt Đức từng viết một đoạn văn như thế này: Tôi dần dần hiểu ra tại sao mình không hạnh phúc, bởi vì tôi luôn kỳ vọng vào một kết quả.
Đọc một cuốn sách kỳ vọng nó làm tôi trở nên sâu sắc, chạy bộ một lúc kỳ vọng nó làm tôi gầy đi, gửi một tin nhắn WeChat kỳ vọng nó được trả lời, đối xử tốt với người khác kỳ vọng được đáp lại bằng sự tốt đẹp.....
Những kỳ vọng được thiết lập trước này nếu đạt được, tôi thường thở phào nhẹ nhõm, nếu không đạt được thì lại tự trách bản thân. Chúng ta trong cuộc sống cũng vậy, thường ôm ấp kỳ vọng lớn lao vào một việc, một người, nếu không đạt được kỳ vọng, bị từ chối, sẽ buồn bã, chán nản.
Socrates nói: "Chỉ kỳ vọng một chút, mới có thể tiếp cận hạnh phúc cao nhất." Nếu chúng ta cứ kỳ vọng quá cao vào mọi việc, chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến tâm trạng. Nếu chúng ta hạ thấp kỳ vọng, học cách buông bỏ, dù không tốt cũng có thể tìm thấy niềm vui từ đó.
Ba phần buông bỏ, bảy phần đạt được, mới có thể nhìn thấy niềm vui trong mắt, có tình yêu trong tim; ba phần hồ đồ, bảy phần tỉnh táo, mới có thể nhìn thấu mọi việc, tu thân dưỡng tính; ba phần kỳ vọng, bảy phần buông bỏ, mới có thể không bị trói buộc bởi tâm hồn, học cách sống bình thản.
Nếu như cuộc đời phải dùng thước đo để đo lường, vậy ba phần bảy sẽ là thích hợp nhất, vừa đủ mà không thiếu. Vạn vật đều quy về không, không cũng là sự viên mãn của cuộc đời, 3 + 7 = 0, đó chính là cuộc đời viên mãn.
Mong rằng cuộc sống của chúng ta, đều có thể đạt được ba phần bảy.
Minh Nguyệt / Theo: trithucmoi
