Sunday, December 7, 2025

VÌ SAO NGƯỜI VIỆT KIÊNG "NỐI ĐŨA" ?

Ngoài "nối đũa" (truyền thức ăn trực tiếp từ đôi đũa này sang đôi đũa kia), người Việt còn có một số kiêng kỵ khác trong việc dùng dụng cụ này trên bàn ăn.

Nối đũa là một trong những đại kỵ của người Việt trên bàn ăn.

Đũa là vật dụng được sử dụng phổ biến trong bữa cơm của người Việt, tuy nhiên, có nhiều điều cấm kỵ khi sử dụng đồ vật này mà không phải ai cũng biết.

Lý do người Việt kiêng "nối đũa"?

Nối đũa là hành động hai người dùng đũa của mình gắp chung một món ăn, truyền thức ăn trực tiếp từ đũa này sang đũa kia. Trong văn hoá Việt, hành động này bị coi là đại kỵ. Trẻ em hoặc thanh niên vô ý truyền thức ăn cho nhau theo cách này thường bị người lớn trong nhà mắng mỏ, phê bình. Vì sao vậy?

Theo quan niệm dân gian, nối đũa gợi liên tưởng đến việc gắp tro cốt của người chết sau khi hỏa táng, thao tác này diễn ra trong bữa ăn sẽ bị coi là mang ý nghĩa xui xẻo, gây sự lo lắng về cái chết và tang sự.

Để tránh phạm phải điều kiêng kỵ này, khi muốn mời người khác, bạn có thể gắp trực tiếp món ăn vào bát của họ, nên dùng đũa riêng để giữ vệ sinh và thể hiện sự lịch sự trên bàn ăn.

Ngoài ra, còn một số kiêng kỵ khác trên bàn ăn mà mọi người nên lưu ý.

Kiêng dùng đũa ngắn dài không đều

Tục kiêng này được cho là ảnh hưởng từ quan niệm dân gian của Trung Quốc với câu "tam trường lưỡng đoản" (ba dài, hai ngắn), chỉ tai hoạ bất ngờ, điềm xấu, đặc biệt là cái chết.

"Tam trường lưỡng đoản" ám chỉ quan tài với những tấm gỗ dài ngắn khác nhau. Quan tài được làm từ sáu mảnh gỗ, 4 tấm dài là phần nắp (tấm Thiên), đáy (tấm Địa), hai bên trái và phải (tấm Nhật và tấm Nguyệt), 2 tấm ngắn ở hai đầu được gọi là "thải đầu, thải vỹ". Tuy nhiên, nắp quan tài chỉ được đậy vào sau nên mới là "ba dài, hai ngắn".

Ngoài ra, việc dùng một đôi đũa dài ngắn không đồng đều sẽ khiến người khác đánh giá bạn là người bộp chộp, thiếu sự kỹ lưỡng, chỉn chu.


Kiêng dùng đũa xiên thức ăn hoặc cắm thẳng đứng vào bát cơm

Hành động xiên hoặc cắm đũa thẳng đứng vào bát cơm là điều cấm kỵ vì gợi liên tưởng đến nghi thức cúng tế, mang ý nghĩa không may mắn. Hình ảnh đôi đũa lúc này trông giống như thắp hương, cũng giống với bát cơm cúng dành cho người mới qua đời.

Ngoài ra, đũa là dụng cụ để gắp, việc dùng nó để xiên thức ăn có thể làm văng đồ ăn ngoài hoặc gây mất vệ sinh. Xiên thức ăn bằng đũa bị coi là hành động kém văn minh, thể hiện sự vội vàng, thiếu kiên nhẫn và không tôn trọng đồ ăn cũng như người cùng bàn.

Kiêng gõ đũa vào bát

Việc gõ đũa vào bát bị cho là giống người ăn xin. Theo quan niệm của người xưa, chỉ có người ăn xin mới tạo ra âm thanh như thế để thu hút sự chú ý, xin người qua đường bố thí. Vì thế, việc gõ đũa vào bát không những khiến bạn trở nên kém duyên mà còn bị cho là mang tới những điều xui xẻo, thất lễ với những người ngồi cùng trên bàn ăn.

Ngoài ra, dân gian còn cho rằng gõ đũa vào bát cơm chính là cách gọi các hồn ma đói lang thang đến ăn, khiến gia đình có nhiều âm khí, việc làm ăn không được hưng thịnh, sức khoẻ và sự bình an của các thành viên trong nhà bị ảnh hưởng.

Việc dùng đũa xiên thức ăn bị coi là đại kỵ. (Ảnh: pexels).

Kiêng ngậm đầu đũa

Trong khi dùng bữa, nhiều người có thói quen ngậm đũa vào miệng để rảnh tay làm việc khác. Đây là một trong những điều kiêng kỵ trong cách dùng đũa của người Việt. Vì nó được coi là hành vi vô lễ, thiếu lịch sự, đồng thời cũng tạo cảm giác gây mất vệ sinh, khiến người khác khó chịu.

Kiêng làm rơi đũa xuống đất

Người xưa dùng cụm từ "lạc địa kinh thần" để chỉ việc đánh rơi đũa xuống đất. Theo họ, tổ tiên đều đang an nghỉ ở dưới đất, không nên quấy rầy. Đũa rơi xuống đất chẳng khác nào làm kinh động đến tổ tiên, đó là tội đại bất hiếu.

Trong thời nay, tuy ý nghĩa tâm linh đó còn ít nhưng hành động làm rơi đũa xuống đất chính là biểu hiện một con người cẩu thả, hậu đậu và cần chú ý.

Dùng đũa ngược

Cách cầm đũa ngược là kiêng kỵ dùng đũa với hàm ý “đảo lộn càn khôn”, rất không hợp lý. Hành động này thể hiện một người không biết ý tứ, phép tắc, không chu đáo. Trên phương diện khoa học thì hành vi này gây mất vệ sinh, do đó bạn cần lưu ý không cầm đũa ngược, cần thiết thì nên dùng một đôi đũa khác.


Một số lưu ý khác khi sử dụng đũa của người Việt

Người Việt thường sử dụng đũa đầu tròn và vuông. Họ tin rằng hình tròn tượng trưng cho trời, hình vuông tượng trưng cho đất. Khi cầm đũa, các ngón tay sẽ kẹp giữa tượng trưng cho nhân loại, được trời đất nuôi dưỡng, bao bọc.

Khi cầm đũa, người dùng chỉ nên sử dụng 3 đầu ngón tay: ngón cái, ngón trỏ và ngón giữa. Ngón áp út sẽ được đặt dưới mặt đũa, ngón cái và ngón trỏ dùng để cố định đũa
Người Việt quan niệm đôi đũa tượng trưng cho tình cảm lứa đôi, chỉ trọn vẹn khi có đôi, có cặp. Vì vậy, muốn gia đình êm thấm thì phải so đũa bằng trước khi sử dụng.

Trong bữa ăn, người nhỏ tuổi nhất thường có nhiệm vụ so đũa cho các thành viên, từ người già nhất cho tới khách. Người lớn tuổi sẽ gắp thức ăn đầu tiên, sau đó mới đến lượt con cháu dùng bữa. Không nên gắp thẳng thức ăn từ đĩa cho vào miệng, mà phải đặt thức ăn vào bát trước.

Linh Lan / Theo: VTC News

Saturday, December 6, 2025

TRUY CỨU CÁI CHẾT CỦA VUA QUANG TỰ. CÁC SỬ GIA: "TỪ HY THÁI HẬU BỊ OAN"

Vào ngày 14 tháng 11 năm 1908, Hoàng đế Quang Tự 38 tuổi đột ngột băng hà ở Doanh Đài. Nguyên nhân cái chết của ông là một bí ẩn. Điều kỳ lạ là Thái hậu Từ Hy cũng qua đời ở tuổi 73 chỉ sau vua Quang Tự một ngày.

Hoàng đế Quang Tự (ảnh: Soundofhope).

Đã có rất nhiều suy đoán ​​​​khác nhau về cái chết của Hoàng đế Quang Tự. Hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu nguyên nhân đằng sau sự ra đi đột ngột của ông.

Quang Tự Đế

Hoàng đế Quang Tự tên là Ái Tân Giác La Tải Điềm. Ông không phải con trai của Hoàng Đế tiền nhiệm Đồng Trị, mà chỉ là người trong hoàng tộc có quan hệ huyết thống gần với hoàng đế. Tổ phụ của ông là Hoàng đế Đạo Quang, tổ mẫu là Trang Thuận Hoàng quý phi Ô Nhã Thị. Thân phụ là Thuần Hiền Thân vương Ái Tân Giác La Dịch Hoàn, là em cùng cha khác mẹ với hoàng đế Hàm Phong. Thân mẫu là Diệp Hách Na Lạp Uyển Trinh, em gái của Từ Hy Thái hậu.

Quang Tự là hoàng đế thứ mười một của nhà Thanh. Ông lên ngôi khi mới 4 tuổi. Ban đầu, Thái hậu Từ An và Thái hậu Từ Hy cùng buông rèm nhiếp chính, hỗ trợ ấu đế xử lý chính sự. Sau khi Thái hậu Từ An mất, Thái hậu Từ Hy một mình nắm quyền cho đến khi Hoàng đế Quang Tự đủ mười tám tuổi.

Mặc dù chính quyền đã được trao lại cho Quang Tự Đế nhưng trên thực tế quyền lực vẫn nằm trong tay Từ Hy Thái hậu. Điều này cũng không có gì lạ, bởi vì mọi việc đều do Từ Hy Thái hậu xử lý. Không thể nói trao quyền là ngay lập tức vua Quang Tự có đủ khả năng nắm bắt tất cả.

Là hoàng đế cuối thời nhà Thanh, Quang Tự phải đối mặt với một đất nước bị chia cắt. Ông đã cố gắng thay đổi điều gì đó thông qua “cải cách 1898”. Nhưng kế hoạch của ông bị Viên Thế Khải phản bội. Cuộc cải cách thất bại, ông bị Từ Hy Thái hậu trừng phạt bằng cách tạm thời giam giữ ở Doanh Đài. 

Quang Tự đế bị phạt nhốt ở Doanh Đài (ảnh: Soundofhope).

Sau khi Quang Tự chết, ông được chôn cất trong Lăng Thanh Tây. Về phần nguyên nhân cái chết của ông được đưa vào bí ẩn nhà Thanh, những giả thuyết chính là ông bị Thái hậu Từ Hy đầu độc. Để giải quyết bí ẩn lịch sử về “cái chết của Quang Tự”, vào năm 2003, các nhà nghiên cứu đã sử dụng các công cụ tiên tiến để tiến hành khám nghiệm tử thi thi thể của ông.

Kết luận cuối cùng của cuộc khám nghiệm cho thấy tóc và cơ thể của Quang Tự có chứa thạch tín. Hàm lượng độc tố vượt quá giới hạn cho phép. Do đó có thể kết luận Hoàng đế Quang Tự chết vì ngộ độc thạch tín. Vậy ai đã hạ độc ông?
 
Khả năng Thái hậu Từ Hy hạ độc Quang Tự là rất thấp

Có người cho rằng, đó không phải lỗi của Thái hậu Từ Hy. Dù sao Quang Tự cũng là con trai của chị gái ruột Từ Hy. Ngoài ra cũng không có lý do gì để bà phải hạ độc Quang Tự. Nếu có ý muốn giết, bà đã đường đường chính chính xử lý Quang Tự ngay sau khi ông vỡ kế hoạch “cải cách”. Hà cớ chi bà phải giam giữ lại sau đó âm thầm ra tay để tiếng xấu lưu truyền trong thiên hạ? 

Thái hậu Từ Hy (ảnh: Entitymag).

Hơn nữa trước đây Từ Hy Thái hậu chưa từng hạ độc ai. Trước khi chết vì già cả, bà cũng không cần phải hạ thấp uy tín của mình bằng hành vi này.

Trên thực tế, Phổ Nghi đã đề cập đến người đầu độc Hoàng đế Quang Tự trong cuốn tự truyện của mình. Ông kể rằng, ông từng nghe một thái giám già nói rằng, một ngày trước khi chết, sức khỏe của Quang Tự Đế vẫn ổn. Nhưng sau khi uống một liều thuốc, ông đã đổ bệnh. Thang thuốc do chính Viên Thế Khải cho người mang đến.

Nhân vật bị tình nghi lớn nhất: Viên Thế Khải

Quan đại thần còn nói với ông rằng, trước đó Hoàng đế Quang Tự chỉ bị cảm nhẹ, không khác gì người bình thường. Mọi người đều rất ngạc nhiên khi nghe tin ông bị bệnh nặng. Quang Tự Đế qua đời chưa đầy hai giờ sau khi tin tức truyền ra. Khi đó, em trai của Quang Tự – Thuần Thân vương Tái Phong, cha của Phổ Nghi, cũng muốn giết Viên Thế Khải để trả thù cho Quang Tự. Điều này cho thấy khả năng cao kẻ sát nhân chính là Viên Thế Khải.

Viên Thế Khải (ảnh: Soundofhope).

Một số học giả kể rằng, khi Quang Tự ở Doanh Đài, ông đã nhiều lần nói rằng ông sẽ giết chết Viên Thế Khải. Sau khi Thái hậu Từ Hy nằm xuống, nếu Quang Tự Đế có cơ hội lên nắm quyền lần nữa, Viên Thế Khải chắc chắn sẽ lâm nguy.

Thời điểm đó, quyền lực của Viên Thế Khải rất lớn, gần như có thể thống trị thiên hạ. Ngoài ra, ông ta còn có tình bạn thân thiết với Lý Liên Anh, khi đó Thái hậu Từ hy bị bệnh nặng, trong triều không ai có thể kiềm chế Viên Thế Khải. Do đó, ông dễ dàng ám sát Quang Tự. Vì vậy, không phải vô lý khi hiện nay nhiều sử gia liệt Viên Thế Khải là hung thủ số một.

Lý Tĩnh Nhu / Nguồn: Soundofhope

TRƯỜNG MÔN OÁN - TỀ CÁN


Trường Môn oán

Cung điện trầm trầm nguyệt dục phân,
Chiêu Dương canh lậu bất kham văn.
San hô chẩm thượng thiên hàng lệ,
Bán thị tư quân bán hận quân.

Trường Môn là cung điện trong kinh thành Trường An, dành cho hoàng hậu hay phi tần bị vua thất sủng.


長門怨 - 齊澣

宮殿沉沉月欲分
昭陽更漏不堪聞
珊瑚枕上千行淚
半是思君半恨君


Nỗi oán cung Trường Môn
(Dịch thơ: Nguyễn Minh)

Trăng sắp lặn âm u cung điện
Cung Chiêu Dương canh điểm khôn kham
Lệ trên gối ngọc chứa chan
Nửa vua oán hận, nửa càng nhớ vua


Sơ lược tiểu sử tác giả:

Tề Cán 齊澣 (675-746) tự Tẩy Tâm 洗心, người Nghĩa Phong, Định Châu (nay thuộc An Quốc, Hà Bắc), đỗ tiến sĩ đầu năm Thánh Lịch. Năm Đại Túc thứ nhất (701), ông nhậm Bồ Châu ty pháp tham quân, năm Khai Nguyên làm Trung thư xá nhân, năm thứ 14 từ Biên Châu thứ sử làm Thượng thư hữu thừa, rồi Sử bộ thị lang, cuối cùng làm Bình Dương thái thú. Ông còn 2 bài trong Toàn Đường thi, và Toàn Đường thi bổ biên chép thêm 1 bài, Toàn Đường văn có 2 thiên.

Nguồn: Thi Viện



BÍ MẬT MÓN CUA SỐT ỚT SINGAPORE NỔI TIẾNG TOÀN CẦU

Món ăn biểu tượng của Singapore được tạo ra tình cờ nhờ "sự cố" hết sốt cà chua khiến đầu bếp phải thêm sốt ớt.

Món cua sốt ớt nổi tiếng của Singapore. Ảnh: Michelin Guide

Kho tàng ẩm thực Singapore đa dạng, từ các món ăn đường phố tới những bữa ăn sang trọng trong nhà hàng. Một trong những món nổi tiếng là cua sốt ớt (chilli crab), hội tụ đủ vị chua - cay - mặn - ngọt, được gọi là "món ăn quốc dân" tại Singapore từ 70 năm nay.

Alvin Lim, chuyên viết về ẩm thực và phong cách sống, thích khám phá những câu chuyện đằng sau các món ăn chia sẻ về cua sốt ớt cùng Cẩm nang Michelin.

Nước sốt ra đời nhờ sự tình cờ

Cua sốt ớt ra đời vào khoảng những năm 1950 và người sáng tạo ra món ăn này là vợ chồng ông Lim Choon Ngee và bà Cher Yam Tian. Ông Lim đi bắt cua, còn bà Cher chế biến. Thay vì hấp, để bữa cơm đỡ nhàm chán, bà Cher xào cua với sốt cà chua đóng chai và khi hết sốt cà, bà đã dùng thêm sốt ớt.

Sự ngẫu hứng này đã tạo nên món chủ đạo của quán hải sản ven sông mà ông bà mở sau đó. Tin đồn lan nhanh, năm 1963, ông Hooi Kok Wah, một trong bốn đầu bếp Trung Hoa xuất sắc của Singapore thời bấy giờ, học theo và sáng tạo một phiên bản riêng cho nhà hàng của mình. Cua của ông Hooi có nước sốt đậm đà pha từ sốt cà chua, giấm, sốt ớt và lòng trắng trứng. Món ăn béo ngậy, cay nồng, chua ngọt, chính thức trở thành biểu tượng của ẩm thực Singapore.

Bà Cher Yam Tian là người đầu tiên sáng tạo ra món cua sốt ớt nổi tiếng của Singapore. Ảnh: Straitstimes

Theo Paul Liew, một trong ba anh em thế hệ thứ ba đang điều hành quán Keng Eng Kee (Bukit Merah), sức hút của cua sốt ớt nằm ở những tầng hương vị được hình thành từ bản sắc đa văn hóa của Singapore.

"Ẩm thực Singapore là một nồi lẩu thập cẩm bởi chính đất nước Singapore cũng là một nồi lẩu thập cẩm", anh Paul Liew cho biết. Từ khi còn đi học, anh đã tiếp xúc với nhiều chủng tộc và văn hóa khác nhau. Món ăn Trung Hoa ở Singapore không giống ở Trung Quốc đại lục, món Malaysia cũng tương tự, khác biệt so với ở Indonesia hay Malaysia. Chúng được điều chỉnh để phù hợp với khẩu vị của người Singapore. Cua sốt ớt cũng vậy, không chỉ chịu ảnh hưởng từ ẩm thực Trung Hoa, mà còn từ cả Malaysia và phương Tây.

Tại quán của mình, Liew phục vụ cua sốt ớt với những con cua chắc thịt nhập từ Sri Lanka, Indonesia và Philippines. "Chúng tôi bắt đầu bằng rempah (hỗn hợp gia vị xay nhuyễn) lấy cảm hứng từ văn hóa Malaysia và Trung Hoa gồm riềng, gừng và ớt, rồi phi thơm trên chảo nóng, sau đó cho thêm sốt cà chua đóng chai, thứ vốn xuất phát từ ẩm thực phương Tây. Tất cả hòa trộn lại tạo thành món ăn rất... Singapore", anh nói.

Trước khi dọn ra bàn, nước sốt được thêm một chút bột năng pha loãng để tạo độ sánh, và trứng gà đã đánh tan, tạo độ mịn màng, béo ngậy và thơm. Kiểu nước sốt này có thể khiến người ăn muốn chan thật nhiều vào cơm hoặc như cách người Singapore ưa thích, chấm với bánh bao chiên.


Gìn giữ di sản bằng ẩm thực

Với 55 năm tuổi, quán ăn kiểu gia đình của nhà Liew chỉ kém vài tuổi so với đất nước Singapore (năm 1965). Vì vậy không có gì ngạc nhiên khi người chủ thường so sánh hành trình phát triển của quán với sự tiến hóa của nền ẩm thực Singapore. Ở Keng Eng Kee, ba thế hệ cùng lớn lên với đất nước Singapore, và duy trì những hương vị di sản.

Nhưng không chỉ vậy, Liew còn tham gia phong trào làm mới các món ăn truyền thống cùng những người bạn và cho rằng điều đó "rất thú vị". Ngay cả những món quốc hồn quốc túy như cua sốt ớt cũng không nằm ngoài làn sóng làm mới này, với đủ phiên bản sáng tạo như khoai tây chiên vị cua sốt ớt, bánh bao nhân cua sốt ớt hay thậm chí cả burger cua sốt ớt.

Vài năm trước, anh Liew đã thử bán burger cua lột tẩm sốt ớt tại một quầy nhỏ trong quán. Sản phẩm phụ ấy chỉ tồn tại thời gian ngắn, nhưng với chủ quán, hương vị vẫn là "đỉnh cao". Anh lưu giữ rất nhiều ký ức tuổi thơ bên món cua sốt ớt do chính bà nội, người sáng lập Keng Eng Kee, nấu cho ăn.

Với Liew, gia đình là linh hồn của những quán zi char, một triết lý không chỉ dành cho khách hàng mà còn cho cả đội ngũ nhân viên. Gia đình đã giúp Liew tìm thấy tia sáng giữa những khó khăn của đại dịch Covid-19.

Món cua sốt ớt được chế biến tại quán Keng Eng Kee. Ảnh: Michelin Guide

"Trong kinh doanh quán ăn gia đình, chúng tôi hầu như chẳng bao giờ có cơ hội ngồi ăn cùng nhau. Thế nhưng Covid xảy đến, khi không được phục vụ tại chỗ và mọi thứ khó khăn, lại là lúc cả nhà được quây quần ăn cơm cùng nhau. Điều mà bây giờ nhìn lại thấy thật đáng quý", anh nói.

Có lẽ một trong những lý do khiến cua sốt ớt mãi được yêu thích chính là khả năng kết nối mọi người, bạn bè và gia đình lại gần nhau hơn, ngay cả trong nhịp sống hối hả của thế giới hiện đại.

"Món này đặc biệt lắm. Cứ khi nào cua được dọn lên bàn là mọi người lập tức bỏ điện thoại xuống. Cua sốt ớt phải ăn bằng tay, dù bạn đang làm gì đi nữa cũng phải dừng lại, và lúc ấy tôi mới thấy bữa cơm thật sự bắt đầu", anh nói. Đó chính là một bữa ăn gia đình đúng nghĩa: quây quần bên mâm cơm, vừa ăn vừa trò chuyện rôm rả, và cười thật to.

Tâm Anh / Theo: Michelin Guide



7 LOẠI CẢNH GIỚI THÀNH CÔNG TRONG ĐỜI: ĐÂY MỚI THẬT SỰ LÀ "THƯỢNG THIỆN NHƯỢC THỦY"

Một người thương nhân trẻ tuổi bị người hợp tác bán đứng, cả người cả của đều không còn, thống khổ muốn nhảy xuống hồ tự vẫn. Ngay khi đến bên hồ, anh ta gặp một vị hiền sĩ đang ngồi tĩnh tọa. Anh ta liền đem từng cảnh ngộ của mình ra mà kể lại cho vị hiền sĩ nghe.


Vị hiền sĩ mỉm cười rồi khuyên bảo và dẫn anh ta về nhà mình. Sau đó, ông ta lấy ra một tảng băng đá rất to và cứng từ trong tầng hầm và nói người thương nhân: “Cậu hãy dùng sức lực mà làm cho nó tan ra!”

Người thương nhân dùng búa đập, anh ta đập hết sức nhưng cũng chỉ có thể tạo ra những vết nứt nhỏ trên mặt tảng đá băng kia.

Người thương nhân lại lấy hết sức vung búa đập tảng băng, trong chốc lát cũng chỉ có một chút băng vụn bắn ra. Anh ta thở hồng hộc và lắc đầu: “Tảng băng đá này quả thực là quá cứng!”

Vị hiền sĩ không nói mà đem tảng băng đặt lên nồi sắt nấu. Khi nồi bắt đầu nóng lên thì tảng băng đá cũng dần dần tan ra. Vị hiền sĩ hỏi: “Cậu có lĩnh ngộ được ra điều gì không?’


Người thương nhân nói: “Có một chút lĩnh ngộ! Cách mà tôi đối phó với tảng băng là không đúng. Tôi không nên dùng búa đập, mà nên dùng lửa đốt”.

Vị hiền sĩ lắc đầu.

Người thương nhân lộ rõ vẻ mặt khó xử, cúi đầu xuống và xin được thỉnh giáo.

Vị hiền sĩ nói một cách thâm sâu: “Cái mà tôi muốn cho cậu thấy là bảy loại cảnh giới thành công trong cuộc đời!”

Băng tuy là nước, nhưng so với nước lại cứng rắn gấp trăm lần. Càng trong hoàn cảnh giá lạnh ác liệt nó lại càng thể hiện ra đặc tính vững chắc như sắt thép của mình. Đây là loại cảnh giới thứ nhất của thành công trong cuộc đời – Ý chí kiên cường.

Nước hóa thành hơi, hơi là vô hình, nếu hơi tụ trong một phạm vi nhất định sẽ tạo ra lực rất lớn, động lực vô cùng. Đây là loại cảnh giới thứ hai của thành công trong cuộc đời – Tụ khí sinh tài.


Nước làm sạch vạn vật, cho dù vật bẩn như thế nào trên thế gian này, nước đều mở rộng lòng mình tiếp nhận mà không oán không hận. Sau đó, từ từ tự mình làm sạch. Đây là loại cảnh giới thứ ba của thành công trong cuộc đời – Bao dung tiếp nhận.

Nước nhìn như không có lực, chảy xuôi từ chỗ cao xuống chỗ thấp, khi gặp vật cản nó kiên nhẫn vô cùng, nếu gặp phải hòn đá, nước sẽ làm mài mòn hòn đá ấy. Đây là loại cảnh giới thứ tư của thành công trong cuộc đời – Lấy nhu thắng cương.

Nước có thể dâng cao cũng có thể hạ xuống thấp. Khi ở trên cao nước hóa thành mây mù, ở dưới thấp lại hóa thành mưa và sương, nhiều giọt nước nhỏ hội tụ lại thành sông, chảy từ cao xuống thấp. Đây là loại cảnh giới thứ năm của thành công trong cuộc đời – Co được giãn được.

Nước mặc dù là lạnh nhưng lại có một tấm lòng lương thiện. Nó không tranh không đấu, còn nuôi sống vạn vật trên thế gian nhưng lại không đòi báo đáp. Đây là loại cảnh giới thứ sáu của thành công trong cuộc đời – Nuôi dưỡng thiên hạ.


Sương mù nhìn như mờ ảo, nhưng lại có thân thể tự do nhất. Nó có thể kết thành mưa mà hóa thành hình ảnh giọt nước và lại có thể tán ra thành vô ảnh lơ lửng giữa đất trời. Đây là loại cảnh giới thứ bảy trong đời của người thành công – Công thành thân thoái.

Nhân tâm như nước! Sở dĩ năng lực, thiện ác, dục vọng .v.v. của mỗi người không giống nhau là bởi vì có cảnh giới khác xa nhau mà thôi.

An Nhiên / Theo: ĐKN

Friday, December 5, 2025

NẾU BẠN ĐÃ 50-80 TUỔI, HÃY DÀNH HAI PHÚT ĐỂ ĐỂ ĐỌC BÀI VIẾT NÀY, RẤT TRỌNG YẾU!

Nếu bạn đã 50-80 tuổi, hãy chắc chắn dành hai phút để đọc bài viết này, hạnh phúc và tuổi thọ tự nhiên đến!


Nếu bạn đã 50-80 tuổi

Phải biết học cách quên đi quá khứ tổn thương

Sau tuổi 50, muốn có một ngày hạnh phúc, bạn phải học cách quên đi quá khứ.

Đoạn tuyệt quan hệ với địa vị và những điều khó chịu của mình trong quá khứ. Giữ khoảng cách với những người không thể ở bên nhau trong quá khứ, không niệm không hận, riêng phần mình mạnh khỏe.

Minh bạch được độ tuổi nào làm gì và khi nào nên nói gì. Như vậy mới có thể không vượt qua giới hạn, không bi thương, một thân nhẹ nhàng đi vào thế giới hạnh phúc của mình.

Đừng để trà thô và cơm nhạt sống qua ngày

Tăng huyết áp, mỡ máu cao, lượng đường trong máu cao là sự hiện diện của axit uric cao, làm cho nhiều người bạn lớn tuổi nghĩ rằng “trà thô cơm nhạt” là giải pháp duy nhất cho sức khỏe và tuổi thọ. Chỉ cần ăn thức ăn mà không ăn thịt, có thể kéo dài tuổi thọ, ít bị bệnh. Nhưng trên thực tế, một chế độ ăn uống thực sự lành mạnh không phải là một bữa ăn nhẹ trà thô, mà là một sự kết hợp khoa học.

Các bác sĩ dinh dưỡng khuyến cáo rằng, người trên sáu mươi nên chú ý nhiều hơn đến dinh dưỡng và mỗi ngày nên ăn 300 ~ 500gram rau, 120 ~ 250gram cá, gia cầm, thịt, trứng và các loại thực phẩm động vật khác.
 
Hãy hiểu rằng sống đừng quá tỷ đấu hơn thua

Trong cuộc sống, quá tỷ đấu lời nói, sẽ mất rất nhiều niềm vui, nhưng cũng có rất nhiều người chịu thua trong tranh đấu thiệt hơn. Phải chăng đó là người hồ đồ?. Thực ra, đó là cái nhẫn của bậc đại đức, giả bộ hồ đồ, không đi so sánh, đây kỳ thật là cảnh giới cao nhất của nhân sinh.

Đến tuổi này, đối với một số người trong cuộc sống và một số điều, nên mở một mắt nhắm một mắt, không trái với nguyên tắc, không cần phải so sánh thực tế. Hồ đồ, sống hạnh phúc là đủ để giành chiến thắng đẹp trong cuộc sống này!


Học cách trở thành một người an tĩnh

Già đi, không còn tinh lực vô hạn, không cần tranh giành từng giây từng phút, chi bằng làm một người an tĩnh, chậm lại, yên tĩnh lại, nghe thanh âm hoa nở, cảm thụ cuộc sống tốt đẹp như thế nào.

Già đi, hãy là một người an tĩnh, biết lắng nghe, quan sát và thuận theo tự nhiên. Mặc dù kinh nghiệm và hiểu biết của riêng bạn là nhiều hoặc là tốt, nhưng nó không nhất thiết phải phù hợp với những người trẻ tuổi, vì vậy bạn chỉ có thể đưa ra lời khuyên thay vì ra lệnh.
 
Hãy làm việc để có hạnh phúc trọn vẹn

Người già cũng có việc làm, có việc làm thì bận rộn, sống vui vẻ vô biên.

Trong thực tế, học tập, lao động, rèn luyện, trồng hoa và trồng rau đều là đang vì hạnh phúc của riêng mình. Bằng cách này sẽ cho chúng ta niềm hạnh phúc trọn vẹn vào những năm cuối đời.

Người có lẽ cần quan tâm nhiều hơn là chính mình

Cả đời này, người chúng ta cần xin lỗi nhất thực ra là chính mình.

Hãy suy nghĩ về những ngày trước đây, vì lợi ích của gia đình, cho cuộc sống, làm hài lòng người khác, để đổi lấy cuộc sống mong muốn của họ, là những điều không hề dễ dàng.

Mà bây giờ đến tuổi này, nên cho phép mình ít suy nghĩ về người khác, quan tâm đến mình nhiều hơn. Thay vì làm hài lòng người khác một lần nữa, tốt hơn là làm hài lòng chính mình, để mỗi ngày của cuộc sống trở nên có ý nghĩa và đầy màu sắc.


Điều quan trọng là phải chọn cho mình một người bạn, đặc biệt là những người bạn cũ

“Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng”. Cổ ngữ từ lâu đã hiểu được tầm quan trọng của việc lựa chọn bạn bè. Quay đầu lại suy nghĩ một chút, trải qua mấy chục năm quang cảnh như vậy, còn có thể làm bạn bên cạnh mình, tuyệt đối là người đáng giá cả đời quý trọng.

Tri kỷ khó tìm, tri âm khó cầu, bạn già khó có được. Đến tuổi này, hãy chắc chắn trân trọng những người bạn cũ xung quanh bạn, ngay cả những người bạn cùng lớp học cũ hay đồng nghiệp cũ mà vẫn giữ liên lạc, cuộc sống nhờ có họ sẽ trở nên phong phú hơn và thú vị hơn.

Hãy nhớ rằng trái tim còn trẻ khi ta đã già

Con người luôn luôn già đi, đó là sự thật, cũng là một quy luật khách quan. Nhưng nếu trái tim còn trẻ, già đi mãi mãi chỉ là tuổi tác, không già đi chính là tinh thần, tính khí và phong cách.

Người trên sáu mươi, có một tâm lý tốt, vui vẻ và lạc quan, cởi mở rộng rãi. Có một tâm lý trẻ trung, không than thở về tuổi già, không buồn mùa thu thì bạn sẽ chẳng phải lo lắng tuổi già mà vẫn lạc quan và hạnh phúc với cuộc đời còn lại!

Kỳ Mai biên dịch
Vương Hòa / Theo: aboluowang

LƯƠNG TỨ - LÝ THƯƠNG ẨN


Lương tứ

Khách khứ ba bình hạm,
Thiền hưu lộ mãn chi.
Vĩnh hoài đương thử tiết,
Ỷ lập tự di thì.
Bắc Đẩu kiêm xuân viễn,
Nam Lăng ngụ sứ trì.
Thiên nhai chiêm mộng số,
Nghi ngộ hữu tân tri.


涼思 - 李商隱

客去波平檻
蟬休露滿枝
永懷當此節
倚立自移時
北斗兼春遠
南陵寓使遲
天涯占夢數
疑誤有新知


Ý nghĩ êm đềm
(Dịch thơ: Trương Việt Linh)

Khách đi sóng cũng lặng rồi
Ve ngưng tiếng gọi sương rơi nặng cành
Cõi lòng chợt thấy bâng khuâng
Tựa bên cửa sổ ngẫm dòng thời gian
Nam Lăng tin bạn lỡ làng
Sắc xuân Bắc Đẩu mơ màng xa xôi
Băn khoăn bói mộng phương trời
Ngờ ai giờ đã có người mới quen


Sơ lược tiểu sử tác giả:

Lý Thương Ẩn 李商隱 (813-858) tự Nghĩa Sơn 義山, hiệu Ngọc khê sinh 玉谿生, người Hà Nội, Hoài Châu (nay là Tầm Dương, phủ Hoài Khánh, tỉnh Hà Nam, Trung Quốc), xuất thân trong một gia đình quan lại nhỏ sa sút. Thuở thiếu thời giỏi văn thơ, được giao du với các con của tể tướng Lệnh Hồ Sở 令狐楚, trong đó có Lệnh Hồ Đào 令狐綯. Bấy giờ trong triều có hai phe đối nghịch nhau, tranh quyền đoạt lợi, một phe là Ngưu Tăng Nhụ 牛僧孺, phe kia là Lý Đức Dụ 李德裕, hầu hết quan lại đều bị lôi cuốn vào cuộc tranh chấp ấy. Sở theo phe Ngưu. Năm Lý Thương Ẩn mười bảy tuổi (829), Sở tiến cử làm tuần quan mạc phủ. Năm hai mươi lăm tuổi (837), ông lại được Lệnh Hồ Đào khen ngợi, nâng đỡ nên đỗ tiến sĩ năm Khai Thành thứ 2. Năm sau ông được Vương Mậu Nguyên 王茂元, tiết độ sứ Hà Dương mến tài, dùng làm thư ký và gả con gái cho. Chẳng may, Vương thuộc phe Lý Đức Dụ khiến ông trở thành kẻ vong ân bội nghĩa, xảo quyệt vô hạnh trong mắt Lệnh Hồ Đào. Vương Mậu Nguyên chết, rồi Lý Đức Dụ thất thế, ông đến kinh sư nhưng không được làm gì cả. Sau nhờ Trịnh Á vận động, ông được làm chức quan sát phán quan. Trịnh Á bị biếm ra Lĩnh Biểu, ông cũng đi theo. Ba năm sau ông lại trở về, làm huyện tào tại Kinh Triệu. Ông nhiều lần đưa thư, dâng thơ cho Lệnh Hồ Đào để phân trần và xin tiến dẫn, nhưng vẫn bị lạnh nhạt. Tiết độ sứ Đông Thục là Liễu Trọng Hĩnh dùng ông làm tiết độ phán quan, kiểm hiệu Công bộ viên ngoại lang. Liễu bị bãi quan, ông cũng mất chức. Như thế là ông mắc kẹt giữa hai phái, chưa hề được đắc chí trên hoạn lộ, cứ bôn tẩu khắp nơi: Tứ Xuyên, Quảng Đông, Quảng Tây, Từ Châu nương nhờ hết người này đến người khác, long đong khốn khổ. Cuối cùng ông về đất Oanh Dương thuộc Trịnh Châu rồi bệnh chết năm 46 tuổi.

Nguồn: Thi Viện