Sunday, November 26, 2017

SEALED WITH A KISS, PHIÊN BẢN TIẾNG PHÁP

Trong làng nhạc Pháp, tình khúc Derniers Baisers (Những nụ hôn cuối cùng) là một trong những ca khúc hiếm hoi, ba lần lập kỷ lục số bán trên thị trường. Đây là phiên bản tiếng Pháp của nhạc phẩm Sealed With A Kiss rất quen thuộc từ những năm 1960. Giới trẻ ở Pháp thời nay biết đến bài này chủ yếu qua phiên bản của Laurent Voulzy, ghi âm vào năm 2006. Thế nhưng ít ai còn nhớ ai là người đầu tiên hát bài này trong tiếng Pháp.


Người từng đặt lời tiếng Pháp cho ca khúc Sealed With A Kiss là tác giả quá cố Pierre Saka (1921-2010). Sinh trưởng tại vùng ngoại ô Paris trong một gia đình nghèo, ông có hai dòng máu : mẹ là người Pháp, bố là một thợ may người Hy Lạp nguyên quán ở đảo Crète, cho nên sau này khi sáng tác ông cũng thường lấy bút danh là Jean Michal Crétois. Thời còn trẻ, ông làm việc cho đài phát thanh (Radio Luxembourg) trước khi chuyển qua sáng tác và viết lách từ những năm 1950.

Pierre Saka thành danh nhờ tài đặt lời, ca từ chẳng những hợp với ngữ điệu tiếng Pháp mà còn gần giống với nội dung nguyên tác. Ông dễ dàng kiếm sống vào cái thời bùng phát phong trào nhạc trẻ những năm 1960. Hầu hết các thần tượng nhạc trẻ thời bấy giờ đều có ghi âm các bản nhạc Pháp phóng tác từ các ca khúc từng ăn khách trên thị trường Anh Mỹ. Trong suốt những năm 1960, Pierre Saka đặt thêm lời Pháp cho các ca sĩ như Sylvie Vartan, Richard Anthony, Eddy Mitchell, Nicoletta, Frank Alamo ……



Trong quyển hồi ký mang tựa đề ‘‘Tout finit par des chansons’’ (Mọi chuyện đều kết thúc bằng những bài hát), Pierre Saka kể lại những giai thoại xung quanh ca khúc này. Bản nhạc gốc Sealed With a Kiss do hai tác giả Mỹ Peter Udell và Gary Gell sáng tác vào năm 1960, khai thác dòng nhạc pop dành cho giới trẻ trước khi có hiện tượng The Beatles và làn sóng pop rock từ Anh Quốc đổ ập vào nước Mỹ.

Trong nguyên tác, nhạc phẩm Sealed With A Kiss mang ý nghĩa của một lời tạm biệt với mối tình đầu đời. Một cặp tình nhân phải chia tay sau khi gặp nhau nhân kỳ nghỉ hè, họ hẹn gặp lại vào mùa tựu trường. Chàng trai hứa sẽ viết cho cô gái mỗi ngày một lá thư để thỏa niềm thương nhớ, để khuất lấp nỗi cô đơn. Chàng trai dùng nụ hôn để “dán lại” mỗi bức thư tình.


The Four Voices là nhóm đầu tiên ghi âm bài này trong tiếng Anh, phong cách của họ gần giống với bộ tứ The Brothers Four cực kỳ ăn khách thời bấy giờ với nhạc phẩm Greenfields và sau đó là The Green Leaves of Summer. Hai năm sau khi thất bại với Sealed With A Kiss, nhóm The Four Voices rã đám, nhưng bài hát này lại ăn khách nhờ một bản phối mới qua tiếng hát của Brian Hyland, ăn khách tại Hoa Kỳ cũng như tại Anh. Bản nhạc này sau đó đã có hàng trăm phiên bản ghi âm trong nhiều thứ tiếng, kể cả tiếng Nhật, Hoa, Ý, Hà Lan, Tây Ban Nha hay tiếng Đức.

Pierre Saka đặt lời tiếng Pháp cho bài này mà ban đầu được dành cho ca sĩ Nancy Holloway. Nhưng rốt cuộc ban nhạc trẻ Les Chats Sauvages lại trở thành nhóm đầu tiên ghi âm bài này trong tiếng Pháp. Vào thời ấy, ca sĩ chính là Dick Rivers vừa mới tách ra khỏi nhóm, điều đó buộc hãng đĩa Pathé Marconi phải tuyển lựa ca sĩ mới để thay thế. Xuất thân từ thành phố Toulouse, ca sĩ Mike Shannon (tên thật là Michel Simonet) trở thành giọng ca chính của nhóm Les Chats Sauvages.


Sealed with a kiss - Brian Hyland 


Bản nhạc Derniers Baisers trở thành ca khúc ăn khách nhất của họ với hơn hai triệu bản bán chạy, và trở thành tình khúc mùa hè năm 1963. Thế nhưng, những bất đồng nội bộ khiến cho nhóm Les Chats Sauvages phải chia tay nhau vào năm 1964. Tên tuổi của Mike Shannon hầu như chìm vào quên lãng, và khi nhắc tới bài Derniers Baisers, nhiều người lại tưởng lầm rằng ca khúc này do Dick Rivers ghi âm, do anh là ca sĩ chính đầu tiên của nhóm.

Phiên bản tiếng Pháp của Sealed With A Kiss ba lần lập kỷ lục số bán : sau Mike Shannon vào năm 1963, bài hát ăn khách lần thứ nhì vào năm 1986 với phiên bản của C. Jérôme với lối hoà âm theo kiểu pop ballad những năm 1980. Tới năm 2006, trên album đề tựa ‘‘Làn sóng thứ bảy’’ (La Septième Vague), Laurent Voulzy giành lấy hạng đầu thị trường Pháp, Bỉ, Luxembourg, Thụy Sĩ nhờ một bản phối rất mộc của bài Derniers Baisers theo điệu bossa nova.


Còn trong tiếng Việt, bài Sealed With A Kiss có ít nhất hai lời khác nhau. Lời đầu tiên là của tác giả Trường Hải, việt hóa bài hát tiếng Anh thành Hạ Vàng Biển Xanh : danh ca Khánh Ly từng ghi âm bài này trước năm 1975. Lời thứ nhì là của tác giả Trường Kỳ. Sealed With a Kiss trở thành Tình Yêu Trong Đời, trước đây do ca sĩ Trúc Mai ghi âm, sau đó có thêm nhiều bản cover của Don Hồ hay qua phần song ca của Duy Quang & Như Mai.

Tại Việt Nam, Sealed With a Kiss rất quen thuộc với người nghe, nhờ ca từ mộc mạc dễ thuộc, lời lẽ bình dị dễ nhớ, nên đã trở thành một trong những bài hát dạy học tiếng Anh thông dụng nhất. Về phần Pierrre Saka, trong quyển hồi ký đề tựa ‘‘Tout finit par des chansons’’ (Mọi chuyện đều kết thúc bằng những bài hát), tác giả ghi nhận là những ca khúc tuyệt đẹp thường hay lắng đọng trong tiềm thức để rồi bất chợt ùa về với bao kỷ niệm. Tất cả mọi chuyện đến một lúc nào đó đều sẽ qua đi, mong sao những giai điệu đẹp vẫn luôn trẻ mãi, sống hoài theo năm tháng, như thể thời gian tạm dừng chân, giữa một mùa hè bất tận.

Tuấn Thảo
Nguồn: RFI Tiếng Việt

Derniers baisers - Laurent Voulzy



No comments: