Thursday, July 14, 2016

NHỤY HOA NGHỆ TÂY (SAFFRON)

Mấy hôm trước tôi có post bài giới thiệu về món kem đắt nhất thế giới ở Dubai, trong đó nó được trộn nhiều món nhưng mắc nhất là vàng, truffle và nhụy hoa nghệ tây. Vàng và truffle thì quá nổi tiếng rồi nhưng với nhụy hoa nghệ tây thì ít dùng trong ẩm thức Việt nên mình ít chú ý tới.

Nếu ở Úc bạn vào bất cứ một siêu thị nào cũng có bán, dễ tìm nhất là đến khu gia vị. Một hôp nhỏ cỡ đầu ngón tay, bên trong đựng loe hoe mấy cọng chút xíu  mà giá 12-15 đô. Bạn nào chưa biết thì theo tôi tìm hiểu nhé:

SAFFRON:
Saffron là một loại gia vị được sản xuất từ nhuỵ hoa của cây nghệ tây. Nghệ tây có thể phát triển cao đến 20–30 cm (8–12 in) và cho ra đến bốn hoa; mỗi hoa gồm ba đầu nhụy màu đỏ thẫm rực rỡ - là phần ngoài cùng của lá noãn. Cùng với các vòi nhụy, hay phần thân mà nối các đầu nhụy với cây của chúng, đầu nhụy khô được sử dụng chủ yếu trong các món ăn khác nhau như là gia vị và chất tạo màu. Saffron là một trong những loại gia vị đắt tiền nhất thế giới tính theo khối lượng, có nguồn gốc ở Hy Lạp hoặc Tây Nam Á  và lần đầu tiên được trồng ở Hy Lạp. Vì là thực vật vô tính đơn hình về mặt di truyền, nó đã từ từ sinh sôi gần như trên toàn lục địa Á-Âu và sau đó đã được đưa đến các khu vực Bắc PhiBắc Mỹ, và Châu Đại Dương



Nghệ tây là loại thực vật không rõ nguồn gốc trong tự nhiên, có khả năng là hậu duệ của Crocus cartwrightianus, có nguồn gốc ở CreteC. thomasii và C. pallasii cũng có thể là tổ tiên khác của nó. Nghệ tây là một loại thực vật tam bội, không thể tự tương thích và vô sinh về mặt giống đực, nó trải qua quá trình giảm phân khác thường và do đó không có khả năng sinh sản độc lập. Tất cả mọi sự sinh sôi đều là do nhân giống thủ công với phương pháp "cắt và ghép" hoặc sử dụng một cây con vô tính ban đầu hay bằng cách lai giống giữa các loài. Nếu C. sativus là một dạng đột biến của C. cartwrightianus, vậy thì có thể nó đã xuất hiện qua sự nhân giống cây trồng, và đã được lựa chọn vì có phần nhụy thon dài, ở Kríti vào cuối thời đại đồ đồng.
Mùi vị và hương thơm như cỏ khô hay là như các chất hóa học gốc Iodine của saffron là do có chứa các hóa chất picrocrocin và safranal. Nó cũng có một chất
nhuộm carotenoid là crocin, tạo ra một màu vàng óng ánh rực rỡ cho thực phẩm và vải dệt. Và lịch sử ghi nhận điều này đã được chứng thực trong một bài luận về thực vật học, được biên soạn vào thời của Ashurbanipal, thế kỷ thứ 7 trước Công nguyên, và saffron đã được giao dịch và sử dụng qua hơn bốn thiên niên kỷ. Hiện nay Iran chiếm khoảng 90% sản lượng saffron trên toàn thế giới. (theo Wikipedia)



NHỤY HOA NGHỆ TÂY
Saffron được thu từ nhụy hoa của cây nghệ tây (Crocus sativus) là một loại gia vi thảo mộc đắt giá nhất thế giới có giá trị cao bởi tính năng dược thảo và nhiều công dụng của nó. Với một mùi thơm dễ chịu hơi ngọt và một chút hương vị đắng. Saffron là vua của các loại thảo mộc là một trong những loại gia vị lâu đời nhất trên thế giới, hơn 3000 năm trước đây nó đã được sử dụng.
Nghệ tây đã rất phổ biến trong nhiều nền văn minh lớn như Sumer, ở Ba Tư cổ đại, Ai Cập, Hy Lạp và các nền văn minh Trung Quốc. Nghệ được sử dụng trong nhiều cách: làm gia vị trong nấu ăn, làm thuốc uống, chống lại bệnh tật, chữa lành vết thương, mỹ phẩm và nước hoa, dầu tắm, thuốc nhuộm và nó đã được huyền diệu trong các nghi lễ hiến tế. Tu sĩ Tây Tạng sử dụng nghệ tây cho lời cầu nguyện và phước lành. Nữ hoàng Cleopatra sử dụng nó bằng cách cho nghệ tây trong bồn tắm để làn da của mình có một màu vàng nghệ và mùi dễ chịu cũng là cách tăng thêm phần gợi cảm ở chốn phòng the .

 Trong giới ẩm thực người ta ví Saffron là "vàng đỏ" vì giá thành cao hơn so với các loại thảo mộc khác . Saffron có giá cao, vì công đoạn sản xuất từ trồng trọt đến thu hoạch tất cả đều phải làm bằng tay. Mỗi hoa nghệ tây chỉ có ba nhụy hoa màu đỏ (nhụy cái) có thể được sử dụng còn các nhụy màu vàng (nhụy đực) không có giá trị sử dụng như một loại gia vị. Để có được 1 kg ''vàng'' Saffron phải cần đến 150.000 hoa nghệ tây để lấy nhụy .

Nghệ tây có nguồn gốc ở Tây Nam Á, chủ yếu được trồng ở Ba Tư (Iran) chiếm trên 90% thu hoạch thế giới, một phần ở Tây Ban Nha, Kashmir, Ma-rốc, Afghanistan, Hy Lạp, Ý và Thổ Nhĩ Kỳ. Trong đó Iran và Tây Ban Nha là hai nước xuất khẩu lớn nhất, nơi được trồng tốt nhất là khu vực của Khorasan ở Ba Tư. Nghệ tây là một thảo mộc quý giá với nhành hoa đẹp nhưng rất mong manh. Trong món ăn nhụy của hoa nghệ tây (Saffron) nó là một sự kết hợp kỳ lạ giữa hương vị mật ong tự nhiên, vị đắng đặc trưng và có một màu sắc đẹp đẻ một cách khác thường.



Giá trị dinh dưỡng của Saffron

Thật ngạc nhiên và thú vị, Saffron tuy được xem là một loại gia vị đắt giá nhất thế giới nhưng Saffron không có giá trị dinh dưỡng. Có lẽ người ta sử dụng Saffron như loại gia vị có tính chất dược thảo như là một phương thuốc tự nhiên và để tạo màu cho các món ăn. Trong thành phần Saffron giàu chất Phytochemical được xem như hóa chất tự nhiên có trong thực vật có tác dụng như chất chống oxy hóa cho cơ thể

- Chất Picrocrocin là thành phần chính tạo nên hương vị đắng của nghệ tây có tính chất dễ tiêu tạo sự thèm ăn


- Chất Crocin và Crocetin là sắc tố màu đỏ tươi là thành phần chính tạo ra màu sắc cho nghệ tây có tính chất chống oxy hóa và tốt cho tim mạch

- Safranal là thành phần chính tạo nên mùi thơm của nghệ tây có tính chất có lợi cho mắt .

Sử dụng Saffron trong nấu ăn

Saffron mặc dù chủ yếu được biết đến như một loại gia vị , vị thuốc không thể thiếu trong ẩm thực các món Âu như gạo, súp, rau, khoai tây, món tráng miệng, đồ uống, và nước sốt. 
Ngoài ra Saffron dùng để tạo ra một màu vàng cam, màu đỏ đậm hoặc màu nâu (tùy loại) tươi sáng cho các sản phẩm được ngâm trong nó. Đó là những phẩm chất chung mà Saffron có được ứng dụng vào bất kỳ món ăn nào. Saffron được sử dụng bằng cả hai hình thức là nghiền nát như bột, có thể sử dụng trực tiếp trong món ăn của bạn trong khi nấu. hoặc ngâm trong nước nóng và sau đó sử dụng nó để nấu các món ăn. Các loại thực phẩm nấu chín sẽ được hấp thụ màu sắc, hương vị và mùi thơm từ nước nghệ tây này.



Giới sành điệu thường mô tả mùi hương của safron là mùi cỏ khô thoang thoảng một chút hương ngọt của mật ong. Các loại bánh ngọt có sữa, cơm risotto của Ý, món xúp cá bouillabaisse của miền nam nước Pháp, món thịt bê nhồi của người Bồ Đào Nha, thịt trừu nướng nhét tỏi của dân Hy Lạp cũng như là món paella của người Tây Ban Nha, đều có dùng safran làm gia vị.

Bảo quản

Giống như tất cả các gia vị khác, Saffron có các thành phần rất dễ bay hơi và mất đi hương vị của nó. Vì vậy nên lưu trữ gia vị đắt tiền này vào lọ thủy tinh đậy kín trong một nơi khô ráo, thoáng mát tránh ánh nắng mặt trời. Saffron nên được bảo quản trong lọ kín để giữ mùi vị tự nhiên .


Giá của safron rất đắt một phần là do sự khan hiếm, một phần là do sự khó khăn trong việc trồng cây. Cây nghệ tây không có khả năng tự sinh sản, tự nhân giống. Điều đó buộc giới trồng trọt phải làm thủ công, cấy ghép để nhân giống. Giá thành sản xuất cũng cao do công việc thu hoạch phải làm bằng tay, để làm ra một một kí lô sợi nghệ tây khô, thì người ta phải hái đến 150 000 đóa hoa, tức là tương đương với 40 tiếng đồng hồ làm việc liên tục, nếu làm việc theo ca. Nếu chỉ làm một mình thì phải hái trong 5 ngày liền thì mong ra mới vừa đủ một kí lô.
Theo VipFood

No comments: