Friday, October 11, 2024

CỬU NHẬT TỀ SƠN ĐĂNG CAO - ĐỖ MỤC


Cửu nhật Tề sơn đăng cao

Giang hàm thu ảnh nhạn sơ phi,
Dữ khách huề hồ thướng thuý vi.
Trần thế nan phùng khai khẩu tiếu,
Cúc hoa tu sáp mãn đầu quy.
Đãn tương mính đính thù giai tiết,
Bất dụng đăng lâm hận lạc huy.
Cổ vãng kim lai chỉ như thử,
Ngưu sơn hà tất độc triêm y.


九日齊山登高 - 杜牧

江涵秋影雁初飛
與客攜壺上翠微
塵世難逢開口笑
菊花須插滿頭歸
但將酩酊酬佳節
不用登臨恨落暉
古往今來只如此
牛山何必獨沾衣


Lên núi Tề ngày mùng chín
(Dịch thơ: Chi Nguyen)

Sông thu bóng nhạn tìm về.
Non xanh bầu bạn, đề huề rượu thơ.
Miệng cười nhân thế bơ vơ.
Ngắm hoa cúc nở, bạc trơ mái đầu.
Thù tạc mấy chén quên sầu.
Những khi trời đẹp, tiếc đâu ánh tà.
Xưa nay kim cổ trải qua.
Ngưu Sơn ướt áo, lệ mà làm chi ?


Sơ lược tiểu sử tác giả:

Đỗ Mục 杜牧 (803-853) tự Mục Chi 牧之, hiệu Phàn Xuyên 樊川, người Vạn Niên, quận Kinh Triệu (nay là Trường An, tỉnh Thiểm Tây). Ông nội Đỗ Hựu vừa là một tể tướng giỏi về lý tài, vừa là một sử gia biên soạn sách Thông điển. Anh là Đỗ Sùng, phò mã, làm đến tiết độ sứ, rồi tể tướng. Đỗ Mục có dáng dấp thanh tú, tính thích ca nhạc, ưa phóng tong, còn nhỏ đã nổi tiếng văn tài. Khi mới lên kinh sư, được Thái học bác sĩ Ngô Vũ Lăng đưa thư văn đến cho quan chủ khảo là thị lang Thôi Uyển xem. Thôi rất kinh ngạc về bài A Phòng cung phú. Năm 828, hai mươi sáu tuổi, ông đỗ tiến sĩ, lại đỗ luôn khoa chế sách Hiền lương phương chính, được bổ chức hiệu thư lang ở Sùng văn quán, rồi ra làm đoàn luyện tuần phủ tại Giang Tây, sau đó đến Hoài Nam làm thư ký cho tiết độ sứ Ngưu Tăng Nhụ, lại đổi về làm giám sát ngự sử tại Lạc Dương. Năm 835, ông đi chơi Hồ Châu, rồi cứ bị đổi làm thứ sử hết nơi này đến nơi khác (Hoàng Châu, Từ Châu, Mục Châu). Năm 849, ông nhờ một người bạn làm tướng quốc xin cho về thái thú Hồ Châu, sau đổi khảo công lang trung tri chế cáo, và cuối cùng làm trung thư xá nhân. Tác phẩm có Phàn Xuyên thi tập (20 quyển), chú giải Tôn Vũ binh pháp (13 thiên, do Tào Tháo soạn).

Nguồn: Thi Viện



No comments: