Monday, October 9, 2023

MUÔN KIỂU BÁNH BÈO

Có những ngày xưa, trưa nắng muốn cháy cả da, đám bạn cùng nhau lang thang sau giờ học. Ghé ngang một gánh bánh bèo ven đường làm vài cái bánh bèo ngọt, cùng cười đùa với nhau cuộc đời lúc ấy sau quá đỗi thảnh thơi nhẹ nhàng.


Mỗi khi đi công tác đâu đó ngoài miền Trung mưa gió, ghé trạm dừng chân trên đường, chợt nghe cậu bé bán vé số quen miệng đọc bài đồng dao :

“Con quạ nó đứng chuồng heo
Nó kêu: bớ má, bánh bèo chín chưa ?”

Tâm hồn ăn uống đúng là nhạy cảm, chỉ cần đôi câu ca dao quen thuộc, nhắc tên món bánh vậy thôi mà đã thấy trước mắt là những chiếc bánh tròn trắng nho nhỏ, xếp gọn gàng trong hộp. Như ngày nhỏ sáng nào đi học dậy trễ, má cũng nhét theo cho một hộp bánh bèo mua gần trước cổng trường để con ra chơi ăn đỡ đói. Thấm thoát lớn dần, ăn nhiều thức ngon của lạ, mà quên dần đi cái mộc mạc chân tình.

Bánh Bèo Quãng Nam

Nói tới bánh bèo là nói tới một thức hàng ăn vặt quen thuộc, nằm suốt cả một dải từ miền Trung vào miền Nam. Bánh thường có ba phần chính là bánh, nhân bánh và các thức ăn kèm. Bánh được đổ từ bột gạo, tùy mỗi vùng miền mà bánh có kích thước to nhỏ khác nhau, nhưng có thể chia thành hai loại phố biến là bánh bèo chén và bánh bèo nhỏ. Bánh bèo chén thường được đúc bằng chén, to dày, hay có ở khu vực miền Trung, nhất là ở xứ Quảng thường đúc dày dặn hơn, cắn vào sần sật mới khoái khẩu. Còn bánh bèo nhỏ đúc bằng vỉ nhôm thì lại phổ biến trong Nam hơn, vì bánh nhỏ nên một phần ăn thường có rất nhiều bánh bèo được xếp lớp trông rất thích mắt. Bánh bèo nhỏ này lại cũng có hai loại là bánh bèo ngọt và bánh bèo thường. Mỗi thứ lại có một cách ăn riêng.

Bánh Bèo Huế

Nhân bánh bèo cũng là một trong những yếu tố chính làm nên cái ngon của bánh. Mà hình như thức quà vặt của Việt Nam, món nào cũng thế, cứ đi hết vùng này, sang vùng khác thì lại có biến thể cho phù hợp với khẩu vị vùng đó. Mà kỳ lạ là kiểu nào cũng ngon, cũng độc đáo, vậy mới thấy cái tài ba và sự tinh tế trong khẩu vị của người dân mình. Quay lại với nhân bánh bèo, bánh bèo Quảng Nam thì thường ăn với nhân là bột nấu nhão, có thịt, tôm băm, hẹ, khi ăn có thể cho thêm hành phi ớt băm, cay nồng vừa ăn vừa xuýt xoa mãi. Bánh bèo Huế thì lại làm bạn với chà bông tôm, có nghĩa là thịt tôm được rang lên rồi đánh tơi ra như chà bông thịt heo, thịt gà, khá lạ miệng và cầu kì, cùng với da heo chiên giòn. Nếu như bánh bèo Quảng Nam không cần nước chấm vì hỗn hợp bột nhão cho vào đã được nêm nếm vừa ăn, thì bánh bèo Huế lại cần tưới nước chấm là nước mắm ngon, thêm vài lát ớt, chút chanh cho ngọt vị.

Bánh Bèo Phan Thiết

Ngoài ra còn một số biến thể khác, như bánh bèo Phan Thiết, lại chia ra thành bánh bèo ngọt và bánh bèo mặn. Bánh bèo mặn là bánh bèo trắng thông thường, nhỏ hơn hẳn so với bánh bèo Huế và Quảng Nam, nhân bánh mặn cũng được chia thành hai loại, nhân thứ nhất là loại nước sốt sền sệt màu đỏ, ăn ngon vừa miệng, có hành tây, thịt ba rọi, và một con tôm to đùng tươi ngọt. Nước sốt chỉ thơm chứ không đậm vị, cần phải chan thêm nước mắm đặc chế từ tỏi ớt xay. Loại nhân thứ hai thì sử dụng tôm cháy như bánh bèo Huế, nhưng có thêm một lớp đậu xanh xay nhuyễn, béo thơm, cũng phải dùng loại nước mắm trên, để bật lên hương vị của bánh. Cả hai loại nhân bánh bèo đều nhất thiết phải có tóp mỡ, không phải loại tóp mỡ làm từ vụn bánh mì ăn chán phèo, nhạt thếch, phải là loại tóp mỡ được lấy từ phần mỡ lá của heo, chiên giòn, ăn thơm, ngon. Chỉ riêng cái tóp mỡ thôi, ăn đã thấy thích thú nói chi đến việc được phối hợp với biết bao mỹ vị trong hai loại nhân, phi với lá hành tươi, chan vào bánh bèo thì chỉ còn biết tập trung ăn thôi.

Bánh bèo ngọt thì lại khác, nó giống như một thức quà tráng miệng, không có màu trắng thuần như bánh bèo mặn, bánh bèo ngọt có màu xanh từ lá dứa , chính xác là được đổ từ nước cốt lá dứa trộn với bột gạo. Ăn có vị thanh, ngọt nhẹ, bánh thường chấm với muối mè. Là hỗn hợp giữa muối, đường, đậu phộng, trộn đều. Món bánh mặn nếu như thích hợp làm thức điểm tâm, hay lót dạ thì bánh ngọt đúng nghĩa là một món quà vặt, tráng miệng ăn chơi những lúc trà dư tửu hậu.

Bánh Bèo Ngọt

Có những ngày xưa , trưa nắng muốn cháy cả da, đám bạn cùng nhau lang thang sau giờ học. Ghé ngang một gánh bánh bèo ven đường làm vài cái bánh bèo ngọt, cùng cười đùa với nhau cuộc đời lúc ấy sau quá đỗi thảnh thơi nhẹ nhàng. Ngồi trên xe mà lòng cứ muốn hoàn thành công việc thật nhanh, rồi lại về, loanh hoanh con hẻm dẫn vào ngôi trường nhỏ, tìm đôi quang gánh thân quen ngỡ như phôi pha đi mất từ những năm tháng xa xôi nào.

Chấn Kiên / Theo: songmoi



No comments: