Wednesday, August 14, 2019

THIẾU GÌ HẾT NHỚ?, THỪA GÌ QUÊN RÁO?

Tình trạng sa sút trí nhớ đến độ vừa nghe quên liền của người còn trẻ, bề ngoài coi còn khỏe đã từ lâu vượt xa mức báo động!


Chuyện gì cũng có lý do. Bộ nhớ mau hư thường vì nạn nhân cũng chính là thủ phạm do thiếu nhiều thứ trong cuộc sống thường ngày. Đó là:

• Thiếu ngủ: Thức quá khuya dường như là “mốt” của nhiều cư dân trong thành phố lớn. Kẹt một điểm là chất lượng của trí nhớ gắn liền mật thiết với độ sâu của giấc ngủ theo kết quả nghiên cứu ở đại học Schleiweg-Holstein. Nhưng nếu tưởng như thế chỉ cần dùng thuốc ngủ để ngủ cho được nhằm tăng cường trí nhớ thì lầm. Thuốc an thần tuy tạo được giấc ngủ nhưng não bộ đồng thời cũng mê một lèo khiến quên luôn công việc ghi vào bộ nhớ.


• Thiếu nước: Não lúc nào cũng tiêu thụ không dưới 20% năng lượng của cơ thể riêng cho chức năng tư duy. Não vì thế rất cần nước và chất sinh năng. Theo chuyên gia ở đại học Erlangen, uống không đủ nước trong ngày lại thêm bữa ăn chiều thiếu chất ngọt là một trong các lý do khiến tín hiệu thần kinh vừa nhập vào lại ra ngay, cứ như nước đổ đầu vịt.

• Thiếu dầu mỡ: Chất béo loại cần thiết cho cấu trúc của tế bào thần kinh như 3-Omega, acid linoleic… là món ăn chính của bộ não. Đừng tưởng cử béo tốt cho não. Trái lại là khác! Tất nhiên đừng để tăng chất mỡ máu vì đó là yếu tố bất lợi cho hoạt động của bộ não. Nhưng thiếu mỡ cũng tai hại không kém cho hệ thần kinh.


• Thiếu dưỡng khí: Não không thể dán tín hiệu thần kinh, dù là hình ảnh hay âm thanh, vào bộ nhớ nếu tế bào thiếu dưỡng khí vì thiếu máu. Chính vì thế mà nhiều thầy thuốc khuyên dùng cây thuốc có công năng cải thiện hàm lượng dưỡng khí trong não bộ ngay cả cho người chưa phát hiện triệu chứng đụng đâu quên đó.

• Thiếu vận động: Nhiều công trình nghiên cứu cho thấy người cao tuổi nếu vận động thể dục thể thao trong ngày rõ ràng ít quên hơn người thích ngồi yên tư lự. Theo các nhà nghiên cứu về lão khoa ở Hoa Kỳ, vận động trong ngày là điều kiện để bộ não không thiếu dưỡng khí trong đêm. Không cần hình thức thái quá, nhẹ nhàng thôi như đi bộ, bơi lội, chạy xe, khí công… miễn là ngày nào cũng có.


• Thiếu tập luyện: Muốn não bén nhọn như xưa mà không tập luyện chẳng khác nào muốn thi đậu mà chưa thuộc bài! Chơi ô chữ, sudoku, học ngoại ngữ, vẽ tranh… kiểu nào cũng tốt, càng nhiều cách giải trí càng hay. Đừng ngồi yên mỗi ngày nhiều giờ trước máy truyền hình vì đó là hình thức tai hại vô cùng cho bộ não.

Mặt khác, cũng có món quá thừa. Đó là:

• Thừa stress: Bôi sạch bộ nhớ là một trong các phản ứng phụ của nội tiết tố nảy sinh trong tình huống stress. Vì thế nên tìm cách pha loãng stress bằng thể dục thể thao, thiền định, kiểu nào cũng được, miễn vui là chính. Thêm vào đó, đừng tự đầu độc cơ thể và bộ não bằng thuốc lá, rượu bia, thịt mỡ… Với bộ não ngập rác thì quên là cái chắc vì đâu còn chỗ nào để nhớ! Cải thiện chất lượng của giấc ngủ bằng hoạt chất sinh học là thuốc an toàn để phục hồi trí nhớ.


• Thừa chất oxy-hóa: Hàm lượng chất gây rỉ sét tế bào sản sinh từ rối loạn biến dưỡng, độc chất trong môi trường ô nhiễm, khói thuốc lá, độ cồn, phụ gia trong thực phẩm công nghệ, hóa chất trong dược phẩm… càng cao, tế bào não càng mau già trước tuổi. Cầm chân chất oxy-hóa bằng hoạt chất kháng oxy-hóa vì thế là biện pháp chủ động để bộ nhớ đừng mau hết đát!

Nỡ lòng nào “đem não bỏ chợ” qua lối sống chẳng khác nào có thù sâu với não! Đối xử với não bạc bẽo như vậy đừng trách có lúc có vay có trả với giá rất cao!

Bác sĩ Lương Lễ Hoàng

No comments: