Tuesday, December 24, 2019

SAO AI CŨNG BẢO NGỖNG KHỜ?


Nếu tưởng “gan nhiễm mỡ” là câu dường như được in sẵn trên kết quả siêu âm của người bệnh xứ mình thì sai! Đây là tình trạng bệnh lý đang phổ biến khắp nơi. Chỉ nói riêng tại CHLB Đức, thống kê trong năm vừa qua cho thấy 1/3 cư dân bên đó, nghĩa là không dưới 30 triệu người đang mang lá gan ít nhiều béo bở vì nhiễm … mỡ!


Nhưng đừng vì thế rồi nghĩ ngay gan nhiễm mỡ là gan … bệnh! Về mặt cấu trúc, gan lúc nào cũng phải cài chút mỡ, nếu không gan đâu còn vị béo đặc trưng của gan, do gan bên cạnh nhiều chức năng khác, là nơi tổng hợp chất béo. Nếu vì lý do nào đó, vì gan phản ứng sai lệch nên tổng hợp quá nhiều chất béo, hoặc vì tế bào gan bị tổn thương …, khiến chất béo không được vận chuyển kịp thời ra khỏi lá gan thì khi đó mỡ tích lũy trong nhu mô gan và âm thầm bành trướng chiếm chỗ của tế bào gan. Một khi phân nửa tế bào gan bị thay thế bằng tế bào mỡ thì khi đó bệnh lý do gan nhiễm mỡ thành hình. Từ đó gia chủ khó tránh nhiều hậu quả nghiêm trọng do rối loạn chức năng dây chuyền của lá gan. Khổ cho bệnh nhân đồng thời khó cho thầy thuốc chính ở chỗ gan nhiễm mỡ hầu như không có dấu hiệu báo động. Thường chỉ phát hiện bệnh sau lần khám siêu âm, hay nói đúng hơn, sau xét nghiệm máu về chức năng gan và biến dưỡng mỡ máu. Đáng nói thường khi chậm chân vài bước vì nạn nhân lúc đó đã có vấn đề với rối loạn biến dưỡng chất béo thể hiện qua triệu chứng tăng mỡ trong máu, tăng men gan, tăng urê huyết …


Nếu bệnh thể hiện bằng dấu hiệu khiến ai nấy nghĩ đến lá gan như đau vùng bẹ sườn bên phải, vàng da, vàng mắt … thì đỡ biết mấy. Đằng này, ngay cả trong giai đoạn bệnh đã tiến triển, bệnh vẫn có thể đánh lừa nạn nhân lẫn thầy thuốc qua nhiều dấu hiệu mơ hồ như đau đầu, đãng trí, mất ngủ, bực bội, khát nước, đầy hơi, ngứa ngáy, mắt quầng thâm … Do đó, thăm khám lá gan bằng siêu âm, xét nghiệm máu là biện pháp nên được thực hiện định kỳ, nhất là ở đối tượng mạnh miệng với rượu bia, thuốc lá, bệnh nhân phải dùng nhiều loại thuốc đặc hiệu, người phải sinh hoạt trong môi trường ô nhiễm …, thay vì đợi mỡ âm thầm phá hoại lá gan.


Chuyện gì cũng có lý do. Nguyên nhân hàng đầu khiến gan nhiễm mỡ là rượu bia. Nhưng nếu tưởng chỉ vì nhậu nhẹt thì lầm. Bên cạnh độ cồn, chế độ dinh dưỡng quá đơn điệu, béo phì, bệnh tiểu đường, thuốc (kháng sinh, giảm đau, an thần), độc chất, (thuốc trừ sâu, phân bón hóa học), bệnh bội nhiễm kéo dài, bệnh tự miễn và … STRESS cũng là nguyên nhân khiến gan buồn tình hóa mỡ! Chính vì nguyên nhân dẫn đến gan nhiễm mỡ gắn liền với cuộc sống được tiếng văn minh nên không lạ gì khi ỏ Đức cứ 3 người có một lá gan nhiễm mỡ. Bên mình thì sao? Ít hơn hay nhiều hơn? Câu trả lời xin dành cho độc giả dù đã rõ hơn ban ngày!


Có một điều chắc chắn. Gan nhiễm mỡ nếu không được điều trị kịp thời và hiệu quả là đòn bẩy của 3 bước kế tiếp. Đó là viêm gan, xơ gan và ung thư gan! Người sành điệu ăn uống đều rõ món patê gan ngỗng độc đáo nhờ lá gan của ngỗng ngày ngày bị nhồi bắp đến độ nhiễm mỡ hoàn toàn. Ngỗng nào có muốn. Trái lại, nhiều người tự hại lá gan bằng cách tự ướp gan mình bằng rượu bia để rồi sau đó trả giá quá đắt với hậu quả chưa đến hẹn đã lên đường sang thế giới khác. Ấy vậy mà hễ nhắc đến ngỗng thì ai nấy đều chê là khờ, là dại như … ngỗng!

BS. Lương Lễ Hoàng

No comments: