CƯ TRẦN LẠC ĐẠO

Bài kệ "Cư Trần Lạc Ðạo" của Sơ Tổ Trúc Lâm (Trần Nhân Tông) là cô đọng những gì Lục Tổ đã thấy và ứng dụng:

居 塵 樂 道

居 塵 樂 道 且 隨 緣

饑 則 飧 兮 困 則 眠

家 中 有 宝 休 寻 覓

对 鏡 無 心 莫 問 禪

CƯ TRẦN LẠC ĐẠO.

Cư trần lạc đạo thả tuỳ duyên

Cơ tắc xan hề khốn tắc miên

Gia trung hữu bảo hưu tầm mịch

Ðối cảnh vô tâm mạc vấn Thiền.

Ở đời vui đạo hãy tùy duyên

Ðói đến thì ăn, mệt ngủ liền.

Trong nhà có báu, thôi tìm kiếm

Ðối cảnh không tâm chớ hỏi thiền.

Chỉ hai câu chót trong bài kệ cũng đủ kết thúc chỗ sở ngộ và mục tiêu dạy tu hành của Lục Tổ một cách kỳ diệu. Thấy hòn ngọc sẵn có trong nhà, chính là chỗ Lục Tổ thốt lên "Ðâu ngờ tánh mình vốn tự thanh tịnh!..." Thiền là đối cảnh không tâm thì làm gì có niệm nhiễm, là vô niệm; không tâm thì đâu kẹt cảnh bên ngoài, là lìa tướng tức vô tướng; không tâm thì lấy gì để dính mắc, là vô trụ. Một câu kết này đã bao gồm cả Vô Niệm, Vô Tướng, Vô Trụ hay Tông, Thể, Bổn của Lục Tổ dạy. Thiền là đối cảnh không nhiễm, không kẹt, không mắc, chính đây là chủ trương của Lục Tổ. Ngài Trúc Lâm Ðầu-đà đã ứng dụng tuyệt vời chỗ thấy của Nhị Tổ, chỗ ngộ và hành của Lục Tổ. Chúng ta là kẻ hậu học, tự hãnh diện ở Việt Nam xuất phát một phái thiền trọn vẹn mang dấu ấn của chư Tổ tiền bối và dung hội tài tình đường lối tu hành của người xưa, làm kim chỉ nam cho hành giả Việt Nam chúng ta.

(Trích trong thientongvietnam.net)