WAT PHOU - DI TÍCH CỔ VANG BÓNG MỘT THỜI Ở ĐẤT NƯỚC TRIỆU VOI

Là một trong những di sản thế giới được UNESCO công nhận, Wat Phou là một quần thể đền thờ cổ xưa và linh thiêng ở tỉnh Champasak, Lào. Trong bài viết này hãy cùng Cattour tìm hiểu về lịch sử và kiến trúc của ngôi đền lâu đời này nhé.

1. Giới thiệu về Wat Phou

Wat Phou (Vat Phou) là di tích một quần thể đền thờ Khmer nằm ở thị trấn Champasak, tỉnh Champasak, phía nam Lào. Wat Phou tọa lạc dưới chân núi Phou Kao (núi Voi), cách sông Mê Kông khoảng 6 km. Tại đây còn nhiều dấu tích văn minh cổ với các lâu đài bằng sa thạch, các chùa chiền thờ Phật giáo Nam tông. Quần thể đền Wat Phou là Di sản Thế giới của UNESCO, với các cấu trúc phức tạp được xây dựng từ thế kỷ thứ 5 đến thế kỷ 15.

Wat Phou nằm ở thị trấn Champasak, tỉnh Champasak, Lào

2. Lịch sử hình thành Wat Phou

Khu phức hợp đền Vat Phou, là một cảnh quan được xây dựng, quy hoạch và bảo tồn tốt hơn 1.000 năm tuổi. Theo các nhà sử học, Wat Phou là đền thờ xưa nhất ở Lào, từng là trung tâm của đạo Hindu, thờ thần Shiva. Đến thế kỷ 13, Wat Phou trở thành đền thờ Phật và tồn tại cho đến ngày nay, trở thành một trong những nơi lưu giữ các giá trị về lịch sử và văn hóa Lào.

Wat Phou từng là trung tâm của đạo Hindu, thờ thần Shiva sau trở thành đền thờ Phật

Vat Phou ban đầu được liên kết với thành phố Shrestapura, nằm trên bờ sông Mê Kông ngay phía đông núi Lingaparvata (nay gọi là Phou Kao). Vào cuối thế kỷ thứ năm, thành phố này là thủ đô của một vương quốc mà các văn bản và văn khắc thể hiển rằng có liên quan với Vương quốc Chenla và Champa.

Cấu trúc đầu tiên của ngôi đền trên núi này được xây dựng vào khoảng thời gian này. Ngọn núi được coi là ngôi nhà của thần Shiva (còn được gọi là Mahadeva, là một trong những vị thần chính của Ấn Độ giáo). Ngôi đền được xây dựng để dành riêng cho thần Shiva.

Quần thể đền được xây dựng dưới chân và trên một ngọn núi, nơi được coi là nhà của thần Shiva

Nó được xây dựng để thể hiện tầm nhìn của Ấn Độ giáo về mối quan hệ giữa thiên nhiên và loài người, Được xây dựng theo một trục từ đỉnh núi đến bờ sông với cấu trúc bao gồm các ngôi đền, miếu và máy kéo nước dài hơn 10 km. Hai khu vực được quy hoạch trên bờ sông Mê Kông cũng là một phần của địa điểm này. Toàn bộ đại diện cho một sự phát triển khác nhau, trong nhiều thế kỷ từ thế kỉ thứ 5 đến thế kỉ 15, chủ yếu là sự phát triển của Đế quốc Khmer.

Khu phức hợp mà chúng ta nhìn thấy ngày nay được xây dựng phần đầu tiên vào thế kỷ 11, với một số bổ sung và tái tạo trong thế kỉ 12 và thể kỉ 13.

3. Kiến trúc độc đáo của Wat Phou

Được xây dựng dọc theo trục Đông - Tây, kéo dài hơn 1,4 km, bắt đầu từ đồng bằng và kết thúc khoảng 100m phía trên núi, nơi tọa lạc của khu bảo tồn chính. Khu bảo tồn chính nằm trên một khoảng trống dưới chân vách đá nơi dòng suối thiêng liêng chảy qua. Khu phức hợp tôn giáo của Vat Phou được xây dựng theo kiến ​​trúc Khmer và tôn giáo Hindu, nằm dưới chân một ngọn đồi.

Với một hồ nước dưới chân vách đá, mà người dân địa phương tin rằng có chứa nước thánh, có lẽ là một trong những lý do chính khiến các nhà cai trị cổ xưa của khu vực thiết lập một khu bảo tồn Shivaist tại địa điểm này.

Đây là hình ảnh khu đền chụp từ trên đỉnh núi

Liên kết với khu phức hợp tôn giáo này, ở vùng đồng bằng bên dưới, bên bờ sông Mê Kông, là một thành phố tiền - angkorian, phần còn lại (tường bao quanh bằng đất lớn, tượng đài bằng gạch) hầu như không nhìn thấy trên mặt đất, mặc dù chúng xuất hiện khá rõ trên hình ảnh trên không.

Vat Phou là một trong những địa điểm khảo cổ lớn nhất ở Lào - cấu trúc lâu đời nhất của nó là một ngôi đền bằng sa thạch có từ thế kỷ thứ 5. Bạn sẽ thấy rất nhiều trụ cột của ngôi đền, hồ chứa, và cung điện trong suốt chuyến thăm của bạn tại Vat Phou.

Một trong những kiến trúc còn sót lại của ngôi đền

Tượng của các vị thần có thể được tìm thấy trong toàn bộ khu phức hợp, bao gồm thần Indra - vị thần chiến tranh của đạo Hindu - cưỡi một con voi 3 đầu và một con khác của Vishnu cưỡi garuda (đại bàng). Bảo tàng tại chỗ của khu phức hợp trưng bày các bức tượng của các vị thần Phật và Ấn Độ giáo như Shiva, Vishnu và Nandi.

Hình ảnh thần Indra cưỡi voi ba đầu được điêu khắc ở khu đền này

Từ năm 1991, các cuộc khai quật đã được PRAL (Projet de Recherches en Archéologie Lao) thực hiện với mục đích tạo ra một bản đồ khảo cổ chính xác. Giống như kiến trúc Khmer nổi tiếng khác ở Đông Nam Á như Angkor Thom và Angkor Vat, ngôi đền được xây dựng bằng đá sa thạch, đá ong và gạch.

Từ cổng vào của Wat Phou, để lên được đền chính, bạn sẽ phải đi qua một lối hành lang dài dẫn đến phía dưới chân núi, lối hành lang này là các hàng trụ mang hình dáng Linga. Kiểu kiến trúc này rất quen thuộc, nó cũng giống lối trang trí ở hai ngôi đền trong khuôn viên Angkor là Đền Preak Khan và Đền Banteay Srey.

Một lối đi dài được tạo thành từ những cột trụ, hai bên là hai cung điện nằm đối xứng nhau

Đến gần cuối hành lang bạn sẽ phát hiện có hai cung điện nằm đối xứng nhau ở 2 phía Nam – Bắc, là nơi được sử dụng để chuẩn bị trang phục, lễ vật trước khi lên núi viếng tế. Đằng sau cung điện ở hướng Bắc còn một ngôi đền thờ vị thần bò Nandin – ngôi đền nằm trên đường thiên lý được nối liền từ Wat Phou đến kinh đô Angkor – thủ phủ đế chế Khmer.

Vat Phou cũng là một ngôi chùa đang hoạt động, với các nghi lễ tôn giáo Phật giáo diễn ra tại thánh đường chính. Nếu bạn đến thăm Vat Phou vào rằm tháng 3 âm lịch (thường là vào tháng 2), bạn sẽ thấy người dân địa phương kỷ niệm ngày Makha Bucha.

Đền Wat Phou trong ngày Makha Bucha

Lễ hội diễn ra trong 3 ngày, với các sự kiện từ lễ cúng dường và các nghi lễ ban phước cho các nhà sư đến các trò chơi và biểu diễn múa và âm nhạc truyền thống.

Trên đây là một số thông tin về đền Wat Phou mà Cattour đã tổng hợp được. Rất mong bài viết này sẽ hữu ích với bạn

Đoàn Thư / Theo: Cattour