Sunday, February 3, 2019

CÂY NGÂN HẠNH BIỂU TƯỢNG CỦA TOKYO

Mấy tuần trước lúc xem chương trình "Một trăm triệu một phút" (?), có một câu hỏi: "Loài cây nào là biểu tượng của thành phố Tokyo", tôi nhanh miệng đáp ngay cũng như người chơi, đáp là : "Anh Đào" nhưng sai bét, mà là "cây Ngân Hạnh". Với tôi, tôi biết cây Ngân Hạnh là cây gì bởi vì tôi có post qua một bài về màu vàng tuyệt vời của lá Ngân Hạnh vào thu làm vàng cả mặt đất dưới gốc. Sau đó người dẫn chương trình mới giải thích sơ lược. Hôm nay tìm được trên mạng nên post cho các bạn xem:


Cây Ngân Hạnh Biểu Tượng Của Tokyo

Nhật Bản còn gọi cây ngân hạnh là rẻ quạt . Cho đến bây giờ những người dân bản địa cũng không thể nhớ nổi chính xác hàng cây ngân hạnh được trồng đầu tiên vào khi nào nhưng người ta vẫn truyền tai nhau về sức sống bền bỉ của loài cây nhỏ bé ấy. Vào năm 1945, trong vụ nổ bom nguyên tử tại thành phố Hirosima, tất cả mọi thứ đều đổ nát nhưng 4 cây ngân hạnh cách đỏ chỉ 1 – 2km thì vẫn đứng sừng sững. Chúng nằm trong số rất ít các sinh vật trong khu vực vẫn còn sống sót và phục hồi nhanh chóng sau vụ nổ bom. Kể từ đó trở đi, người dân Nhật coi ngân hạnh là loài cây thiêng, biểu tượng cho sự bền vững và trường tồn. Nó được trồng ở khắp các đường phố, đại lộ, đền chùa, lăng mộ cổ trên đất nước Phù Tang nhưng nhiều nhất là ở thành phố Hirosima, thành phố Tokyo. Và ít du khách biết rằng,với hình dáng đẹp mắt, lá cây ngân hạnh đã trở thành biểu tượng thanh bình, phồn thịnh, phát triển của thủ đô Tokyo, từ tháng 6/1989.


Chớm thu, hàng ngân hạnh lá xanh mướt mắt, chuẩn bị cho mùa lá đổi màu. Cuối thu, chớm đông, ngân hạnh bắt đầu chuyển màu lá. Vào khoảng cuối tháng 10, cả rừng lá ngả màu dần từ xanh sang vàng óng rồi đỏ rực. Những chiếc lá rẻ quạt lộng lẫy, tung mình theo gió như những đôi chân thiên nga trên bầu trời thu xanh thẳm đã tạo nên khung cảnh tuyệt đẹp cho đất nước này. Cây rẻ quạt rụng lá vàng là hình ảnh phổ biến trên khắp đất nước Nhật trong những ngày thu.


Thiên nhiên dành nhiều ưu đãi cho xứ sở Phù Tang. Mùa xuân về, cả đất trời tràn ngập sắc thắm hồng, trắng, đỏ của hoa anh đào thì khi mùa thu đến, người ta lại được thoả mãn ngắm bản hoà tấu thiên nhiên với các sắc màu của lá: đỏ của lá thích, lá phong, vàng rực của ngân hạnh và xanh rì của thông.

Người Nhật thường dành những ngày nghỉ phép trong năm vào dịp đầu đông, khi rừng cây chuyển lá, thời tiết chưa lạnh lắm để cùng gia đình và bạn bè tổ chức những chuyến dã ngoại, leo núi ngắm thu tan.


Ở Nhật Bản, người ta dùng gỗ của cây ngân hạnh để chạm trổ, chế tạo bàn và các con cờ, những vật dụng trong buổi trà đạo hoặc các vật dụng trên bàn thờ, chùa miếu và làm giấy. Quả của nó được dùng tươi hay nấu chín. Quả ngân hạnh có vị dịu, khi nấu chín ăn tựa như hạt dẻ, thường được dùng để thay thế hạt sen. Quả ngân hạnh trong các buổi trà đạo là món tráng miệng. Quả nhuộm đỏ được sử dụng trong các buổi lễ, dọn ăn trong đám cưới, giúp tiêu hoá, giải rượu. Ngoài ra, nó còn được để làm bánh, kẹo hoặc giấm và chế biến như một loại rau. Quả được nướng, luộc hoặc hấp với trứng, trộn với cháo, ăn với cơm, nấm, rau và đậu phụ. Dầu hạt quả dùng làm nhiên liệu thắp đèn. Lá cây với nhiều dược tính được chế làm thuốc, sắc uống hoặc chế biến thành trà.



Nhờ hình dáng lạ, màu vàng đẹp mà lá ngân hạnh được người Nhật sử dụng làm dải đánh dấu trang vừa rẻ vừa trang nhã. Hình dáng lá cây được sử dụng nhiều nhất trên áo kimono, khăn quàng, khăn tay, đồ trang sức như khuyên tai, dây chuyền, cài áo, huy hiệu của gia đình, trường học, thành phố là motip phổ biến trên các tấm gốm, lọ, tranh vẽ, tranh khắc gỗ, sơn mài, dệt may và in ấn.

Đột ngột và kỳ diệu như một phép màu, thu sang khắp các góc phố con đường ở Nhật được khoác lên một tấm áo vàng rực rỡ của hàng ngàn cây rẻ quạt. Lá vàng rực rỡ nhuộm cả không gian, từ khu phố cổ Asakusa đến quảng trường Hoàng Cung, đại học Tokyo. Những chiếc rẻ quạt lộng lẫy, tung mình theo gió như những đôi chân thiên nga trên bầu trời thu xanh thẳm. Và bạn sẽ bắt gặp đâu đó, hình ảnh các cụ già bình thản ngồi đánh cờ dưới bóng gốc cây, những cô gái trẻ xúng xính diện những bộ quần áo thời trang thong thả đi bộ, còn bên trên là những chiếc lá vàng lay động, xào xạc theo gió. Thú vị nhất trong thời gian này không phải là đi tắm nước suối nóng osen mà là được đứng dưới bóng cây, nhặt những lá vàng của cây rẻ quạt ở Tokyo

(Kumo Phạm @ Việt-SSE )

No comments: