CON ĐƯỜNG CHƯA ĐI

Robert Lee Frost (26 tháng 3 năm 1874 – 29 tháng 1 năm 1963) là một nhà thơ Mỹ bốn lần đoạt giải Pulitzer (1924, 1931, 1937, 1943).

“The Road Not Taken” của Robert Frost, xuất bản năm 1916 trong bộ sưu tập Mountain Interval. Đây là bài ​​đầu tiên trong tập, và được in chữ nghiêng. Nhan đề bài này thường bị gọi nhầm là “The Road Less Traveled” – “Con đường ít người đi”, vì câu thơ trước câu cuối cùng: “I took the one less traveled by”.

Robert Lee Frost (26 tháng 3 năm 1874 – 29 tháng 1 năm 1963) là một nhà thơ Mỹ bốn lần đoạt giải Pulitzer (1924, 1931, 1937, 1943). (Ảnh: Wikipedia)

“The Road Not Taken” là một trong hai bài thơ phổ biến nhất của Robert Frost (bài kia là “Stopping by Woods on a Snowy Evening” - Dừng chân bên rừng một chiều tuyết đổ). Đây cũng có lẽ là bài thơ phổ biến nhất nước Mỹ, nếu một người Mỹ trung bình chỉ biết có một bài thơ – thường là bài này. Có nhiều lý do, nhưng hiển nhiên nhất là: bài thơ rất đơn giản, không hình ảnh cầu kỳ hay văn từ hoa mỹ; được giảng dạy rộng rãi trong chương trình trung học; và nếu năm tháng không làm nó phai mờ trong ký ức con người, thì ắt hẳn có chỗ nào đó trong bài thơ chạm được vào tâm can độc giả, nhất là độc giả Mỹ.

Theo cách giải thích phổ biến, toàn bài thơ là một hứng cảm trào dâng, một hoan ca về chủ nghĩa cá nhân, và nhất là chủ nghĩa không theo thông tục (non-conformism). Lối giải thích phổ thông - đọc hai dòng cuối theo nghĩa đen, hiểu người kể chuyện như là một cá nhân đã không theo lối thường, can đảm đi con đường ít người dám lựa chọn, và chấp nhận những hậu quả dù khác biệt, có khi thua thiệt với người đời xung quanh. Cách lựa chọn của nhân vật trong bài thơ khiến chúng ta liên tưởng đến những người dân Mỹ đầu tiên đi khai hoang, khám phá miền Tây hoang dã, những con người không ngại gian khó, chấp nhận khó khăn, thử thách với sự kiên cường hiếm thấy. Đây là tinh thần của những “giấc mơ Mỹ” - vẫn và luôn là động lực phấn đấu cho những người dân Mỹ chân chính, bền bỉ, là đức tin của họ để xây dựng nên một đất nước vĩ đại như chúng ta được thấy ngày hôm nay.

“The Road Not Taken” của Robert Frost, xuất bản năm 1916 trong bộ sưu tập Mountain Interval. Đây là bài ​​đầu tiên trong tập, và được in chữ nghiêng. (Ảnh: Wikipedia)

Thoái dịch:

THE ROAD NOT TAKEN

Two roads diverged in a yellow wood,

And sorry I could not travel both

And be one traveler, long I stood

And looked down one as far as I could

To where it bent in the undergrowth;

Then took the other, as just as fair,

And having perhaps the better claim,

Because it was grassy and wanted wear;

Though as for that the passing there

Had worn them really about the same,

And both that morning equally lay

In leaves no step had trodden black.

Oh, I kept the first for another day!

Yet knowing how way leads on to way,

I doubted if I should ever come back.

I shall be telling this with a sigh

Somewhere ages and ages hence:

Two roads diverged in a wood, and I—

I took the one less traveled by,

And that has made all the difference.

Trong một cánh rừng vàng có hai ngả đường riêng - Nhưng tiếc thay tôi không thể đi trên cùng hai lối. (Ảnh: Shutterstock)

CON ĐƯỜNG CHƯA ĐI

Trong một cánh rừng vàng có hai ngả đường riêng

Nhưng tiếc thay tôi không thể đi trên cùng hai lối

Người khách bộ hành là tôi đứng hồi lâu bối rối

Nhìn xuống con đường dài tít tắp đến nơi xa

Nơi đường uốn quanh giữa những rặng cây già

Đoạn đường kia cũng tít tắp trải dài

Và hứa hẹn đầy rẫy những chông gai

Bởi nơi đây có mọc dày và lối hoang sơ quá

Mặc dầu vậy cả hai ngả đường xa

Nhìn chẳng khác nhau trong mắt những người qua.

Bình minh lên chiếu sáng hai ngả đường

Trên thảm lá chưa bước chân nào vương

Thôi! Dành lối đầu tiên một ngày kia sẽ bước

Tôi dấn bước trên con đường tôi chưa hề biết trước

Tự vấn lòng mình khi nào ta trở lại nơi đây?

Một ngày kia tôi sẽ kể bạn nghe câu chuyện này

Một phút quyết định khiến cả cuộc đời tôi đổi thay

Hai ngả đường - hai lối rẽ khác nhau trong cánh rừng phía trước

Tôi đã chọn con đường ít ai bước

Kẻ ngao du khám phá sự khác thường!

Bình minh lên chiếu sáng hai ngả đường - Trên thảm lá chưa bước chân nào vương... (Ảnh: Shutterstock)

Mộc Trà / Theo: NTDTV