XUÂN VŨ - LÝ THƯƠNG ẨN

Xuân vũ - Lý Thương Ẩn

Trướng ngoạ tân xuân bạch giáp y,

Bạch Môn liêu lạc ý đa vi.

Hồng lâu cách vũ tương vọng lãnh,

Châu bạc phiêu đăng độc tự quy.

Viễn lộ ưng bi xuân diểu vãn,

Tàn tiêu do đắc mộng y hy.

Ngọc đương giam trát hà do đạt,

Vạn lý vân la nhất nhạn phi.

春雨 - 李商隱

悵臥新春白袷衣

白門寥落意多違

紅樓隔雨相望冷

珠箔飄燈獨自歸

遠路應悲春渺晚

殘宵猶得夢依稀

玉璫緘札何由達

萬里雲羅一雁飛

Mưa Xuân - (Dịch thơ: kimthao)

Áo trắng khoác nằm, buồn đón xuân,

Bạch môn lưu lạc lắm gian truân.

Lầu hồng mưa cách tràn hơi lạnh,

Rèm ngọc đèn mờ trở bước chân.

Đã xót, đường dài xuân đến muộn,

Còn hay, đêm hết mộng khơi dần.

Ngọc đà gói kỹ, nơi nào gởi,

Nhạn lẻ theo mây vạn dặm lần.

Sơ lược tiểu sử tác giả:

Lý Thương Ẩn 李商隱 (813-858) tự Nghĩa Sơn 義山, hiệu Ngọc khê sinh 玉谿生, người Hà Nội, Hoài Châu (nay là Tầm Dương, phủ Hoài Khánh, tỉnh Hà Nam, Trung Quốc), xuất thân trong một gia đình quan lại nhỏ sa sút. Thuở thiếu thời giỏi văn thơ, được giao du với các con của tể tướng Lệnh Hồ Sở 令狐楚, trong đó có Lệnh Hồ Đào 令狐綯. Bấy giờ trong triều có hai phe đối nghịch nhau, tranh quyền đoạt lợi, một phe là Ngưu Tăng Nhụ 牛僧孺, phe kia là Lý Đức Dụ 李德裕, hầu hết quan lại đều bị lôi cuốn vào cuộc tranh chấp ấy. Sở theo phe Ngưu. Năm Lý Thương Ẩn mười bảy tuổi (829), Sở tiến cử làm tuần quan mạc phủ. Năm hai mươi lăm tuổi (837), ông lại được Lệnh Hồ Đào khen ngợi, nâng đỡ nên đỗ tiến sĩ năm Khai Thành thứ 2. Năm sau ông được Vương Mậu Nguyên 王茂元, tiết độ sứ Hà Dương mến tài, dùng làm thư ký và gả con gái cho. Chẳng may, Vương thuộc phe Lý Đức Dụ khiến ông trở thành kẻ vong ân bội nghĩa, xảo quyệt vô hạnh trong mắt Lệnh Hồ Đào. Vương Mậu Nguyên chết, rồi Lý Đức Dụ thất thế, ông đến kinh sư nhưng không được làm gì cả. Sau nhờ Trịnh Á vận động, ông được làm chức quan sát phán quan. Trịnh Á bị biếm ra Lĩnh Biểu, ông cũng đi theo. Ba năm sau ông lại trở về, làm huyện tào tại Kinh Triệu. Ông nhiều lần đưa thư, dâng thơ cho Lệnh Hồ Đào để phân trần và xin tiến dẫn, nhưng vẫn bị lạnh nhạt. Tiết độ sứ Đông Thục là Liễu Trọng Hĩnh dùng ông làm tiết độ phán quan, kiểm hiệu Công bộ viên ngoại lang. Liễu bị bãi quan, ông cũng mất chức. Như thế là ông mắc kẹt giữa hai phái, chưa hề được đắc chí trên hoạn lộ, cứ bôn tẩu khắp nơi: Tứ Xuyên, Quảng Đông, Quảng Tây, Từ Châu nương nhờ hết người này đến người khác, long đong khốn khổ. Cuối cùng ông về đất Oanh Dương thuộc Trịnh Châu rồi bệnh chết năm 46 tuổi.

Nguồn: Thi Viện