NHỚ MÙA SA KÊ NĂM ẤY

Là loại cây đặc thù của miền Tây, sa kê cho quả xum xuê bắt đầu tầm tháng 7 Âm lịch. Trước đây, cây sa kê vốn không được chú ý, nên thường bị xếp vào loại cây hoang, tự sinh sôi, lớn lên, ra hoa, kết quả. Hiện tại, vị ngọt bùi của loại trái cây này đã được người dùng ưa chuộng và có mặt ở khắp mọi nơi.

Sa kê chiên- thức quà ăn chơi thú vị

Bên cạnh những vườn cây đặc sản vốn đã trở thành nét đặc trưng, vùng đất miền Tây còn là nơi có nhiều cây hoang hóa, nhưng vẫn được nhiều người chú ý. Cây sa kê không chiếm số lượng lớn đối với người làm vườn. Nhưng hiện nay, một số hộ nông dân đã chú đến loại cây này, tiến hành trồng và cho ra thị trường với số lượng lớn. Đặc điểm của loại cây này là khả năng chống chịu tốt, đặc biệt là tuổi thọ khá cao, có cây lên đến cả trăm năm.

Mùa sa kê tầm tháng 7 Âm lịch

Nhìn vườn sa kê của hộ dân ở Chợ Lách (Bến Tre), nơi được mệnh danh là “vương quốc” trái cây của cả nước, ai nấy đều thích thú. Từng trái sa kê xanh mướt treo lủng lẳng trên cành, khẽ khàng lay động khi có cơn gió nhẹ thoảng qua khiến nhiều người có cảm giác thèm thuồng. Hiện tại, Sa kê đang được nhiều người để mắt đến bởi có thể chế biến thành những thức quà độc đáo và có giá trị dinh dưỡng tốt. Ngoài cách luộc sa kê đơn giản, sa kê có thể dùng để chiên uống với ly trà ấm nóng hay dùng sa kê để làm nguyên liệu trong các món xào mang đến dư vị lạ miệng, khó quên.

Quả sa kê có vỏ xanh, chi chít gai

Hồi đó, khi quê nhà chưa tiến hành cải tạo đất để trồng cây đặc sản, sa kê có mặt rải rác trên những cánh đồng hay con đường, thậm chí trước sân nhà. Con đường quê rợp bóng tán sa kê cổ thụ hẳn từng là ký ức khó quên với đám học trò ngày xưa. Hồi ấy, trước sân nhà tôi có cây sa kê cổ thụ, tán rộng ôm lấy cả ngôi nhà. Tuổi thơ tôi gắn với cây sa kê ấy. Trời nắng, ngồi dưới tán cây mát rượi, gió nhè nhẹ thổi, lấy cái võng mắc dưới nhánh sa kê đánh một giấc trưa ngon lành. Trời mưa, cây sa kê góp phần chắn từng đợt nước mưa như trút xuống ngôi nhà, góp phần bảo bọc ngôi nhà nhỏ của gia đình tôi qua những ngày mưa bảo.

Ngoài món luộc đơn giản, sa kê còn có thể dùng để xào, nấu

Cây sa kê trước nhà tôi không phân bón, không thuốc, vậy mà vẫn ra hoa kết quả nặng trĩu vào mùa mưa. Quê nghèo, nhà xa chợ, hiếm khi được mẹ mua quà bánh, vậy là trái sa kê luộc cũng đủ để làm đám trẻ quê như tôi cảm thấy ấm lòng. Sa kê chín nấu không bỏ đường, nhưng có vị ngon ngọt dễ ăn. Sa kê non béo ngậy khiến nhiều người mê mẩn. Nhớ lắm những buổi tối trời mưa rả rích, nước mưa rơi tí tách trên mái nhà tranh, mẹ tôi nấu nồi sa kê, cắt ra từng miếng nhỏ để trong rổ tre. Cả nhà quây quần bên nhau cùng thưởng thức trái sa kê dân dã. Niềm vui chan hòa bên những câu chuyện đời thường, hạnh phúc đôi khi giản đơn như vậy!

Chè sa kê

Mỗi sáng thức dậy, nhiệm vụ chính của tôi là làm sạch cái sân nhỏ trước nhà rợp bóng tán sa kê. Cả sân lấp đầy lá cùng những trái sa kê tròn lẳn. Tôi chọn trái sa kê chín nhất, đẹp nhất để mẹ nấu chè. Thích lắm là cái mùi gạo mới hòa với vị beo béo của sa kê, tạo nên tô cháo sa kê ngọt lành, bổ dưỡng. Rồi có những hôm rảnh rỗi, mẹ xắt sa kê thành từng miếng nhỏ cho vào chảo để chiên. Từ ngoài xa đã cảm nhận được mùi thơm thoang thoảng. Đây là món lấy nguyên liệu từ trái sa kê mà cha tôi thích nhất, bởi đây là món “cầm tay” khi uống nước trà. Đến nay, cha tôi vẫn gìn giữ thói quen ấy. Ly trà ấm cùng miếng sa kê chiên dăm ba câu chuyện bình dị là thú vui tao nhã của cha tôi trong cuộc sống đời thường.

Khó tìm loại trái cây nào có thể làm nguyên liệu trong nhiều món ăn giống như trái sa kê dân dã. Không chỉ luộc, chiên, sa kê còn được xắt miếng để nấu canh hay xào thịt. Ngoài ra, trái sa kê còn dùng để ngâm rượu. Lá sa kê là nguyên liệu trong cái nồi xông hơi, phương thuốc Nam hữu dụng đối với những người bị cảm mạo. Từng có thời sa kê bị lãng quên là do quá trình cải tạo đất để trồng cây đặc sản theo tiến trình cải tiến nông thôn. Trải qua bao dâu bể, giờ loại trái cây này lại được chú ý, nhân rộng mô hình để cung cấp ra thịt trường với số lượng lớn. Đó không chỉ là tin vui với những người từng một thời gắn bó với trái sa kê trong ký ức như tôi.

Hoàng Lê / Theo: songmoi