Monday, March 27, 2023

MỘT CHÚT HOÀI NIỆM VỀ TRÁI LÝ Ở MIỀN TÂY

Lý là loại trái cây độc lạ ở "vương quốc trái cây" miền Tây. Trái này ít xuất hiện trên thị trường vì không được trồng nhiều như mận. Có nhiều gia đình ở miền Tây chỉ trồng trái lý chỉ để nhà ăn.

Trái lý hay còn gọi Roi, Mận Lý, Bồ đào, táo hồng - Rose apple.

Cây Lý thuộc họ mận, cây lá y như mận nhưng hoa to rực rỡ hơn. Trái lý quả tròn, gần như hình cầu, có khi dạng quả lê. Cơm mềm xốp hơn trái mận, ngọt ngào và mùi thơm rất đặc biệt. Đến mùa Lý chín khoảng tháng 12 đến tháng 3 âm lịch, chỉ cần chùm lý bắt đầu ửng vàng là từ xa đã ngửi thấy mùi thơm nực nồng quyến rũ.

Cây Lý thường được trồng cặp ven mương vì nó vốn ưa nước.

Trái Lý ở miền Tây có vị rất thơm, còn có tên gọi là Rose apple vì cắn vào là thấy vị hoa hồng trong đó. Cắn một miếng lý, nước tươm ra mát thanh cả miệng. Trái lý khi chín tới thì ửng phơn phớt hồng pha vàng cam tuyệt đẹp. Quả tuy ít nước nhưng thoáng mùi thơm hoa hồng, trong có 1-2 hạt màu xám. Hạt rời nên khi lắc hạt nghe những tiếng lục cục bên trong.

Trái lý trông giống mận nhưng bên trong ít nước hơn.

Ngoài ăn ngon, lý còn là một vị thuốc quý, hiếm dùng để chữa trị các bệnh về đường ruột. Trái lý và lá lý non là thuốc quý trị đường ruột cực kỳ linh hiệu. Ăn uống không tiêu, bụng đau lâm râm chỉ cần dùng vài lá lý non hay trái lý chín là phút chốc êm dịu ngay. Dân Ấn Độ, Malaysia, Indonesia thường sấy trái Lý khô hòa chung các loại lá dùng làm thuốc bổ, an ruột, dễ tiêu.

Trái Lý ít thấy bán trên thị trường Việt Nam, vì cây trồng lâu năm và ra trái ít (hơn mười năm mới đậu trái) mà khi trái chín thì khó giữ gìn, khó chuyên chở, bảo quản...?

Tuy không nhiều nước như mận nhưng trái lý khá ngọt và rất thơm.

Mặc dù ở nhiều nước như Mỹ, Ấn Độ, Malaysia, Indonesia... xuất khẩu trái Lý rất rầm rộ. Họ gọi lý bằng cái tên khá mỹ miều: rose apple (táo hoa hồng). Lý được tả: “Mùi vị thơm ngon y như táo đỏ nhưng nước nhiều hơn, ngọt hơn mà không hề chua...”. Thậm chí có công ty chuyên bán nước ép lý.

Theo: Trái Cây Dũng Mập



No comments: