PETRA - THÀNH PHỐ BỊ LÃNG QUÊN

Hình thức tận dụng các hang động hay việc đục khoét các vách núi tạo thành nơi cư trú xuất hiện ở nhiều nơi trên thế giới. Nếu Trung Quốc có động Đôn Hoàng, Thổ Nhĩ Kỳ có Capadocia. Cũng là cách này, nhưng thành cổ Petra ở Jordan mang một sắc thái hoàn toàn khác lạ, nghệ thuật xây dựng và điêu khắc trên các vách đá đạt đến đỉnh cao của sự hoàn mỹ.

Cách thủ đô Amman 245km về hướng Nam, Petra là một thành phố cổ xinh đẹp và độc đáo, quần thể kiến trúc Petra trải dài trên một diện tích khá rộng, hơn 200 km2. Trong khu vực địa hình có nhiều đồi núi, những khối đá sa thạch đa màu sắc đã được gọt đẽo tạo thành các công trình kiến trúc tuyệt đẹp. Theo các nhà nghiên cứu, Petra là một thành phố cổ hơn 2000 năm tuổi.

Những chủ nhân đầu tiên của Petra

Từ những bằng chứng khảo cổ, người ta có thể kết luận rằng hơn 6500 năm trước công nguyên, đã có loài người sinh sống tại khu vực núi đá Petra, họ đã biết thuần hóa súc vật dể phục vụ cho sản xuất nông nghiệp. Trong giai đoạn thịnh vượng nhất, Petra từng là một thành phố có hơn 35.000 dân, một quy mô khá lớn so với các thành phố của châu Âu trong giai đoạn bấy giờ.

Đi dọc theo các con đường dẫn lên ngôi đền Jabal Al-Deir, chúng ta sẽ gặp rất nhiều những người Boudin buôn bán các mặt hàng lưu niệm hay hành nghề cho thuê lừa. Tuy nhiên, theo các nhà nghiên cứu, thì có thể những cư dân xây dựng nên thành cổ Petra là những người Natabai, một bộ tộc được cho là xuất phát từ vùng phía tây của bán đảo Ả Rập.

Khi thành cổ Petra bị bỏ hoang, một vài nhóm người thuộc bộ tộc Bedouin đến đây sinh sống, nhưng số lượng rất ít, không đủ để hồi sinh thành cổ, người Bedouin cũng là một bộ tộc có đời sống du mục trên bán đảo Ả Rập, họ cũng là một trong những cư dân có sức sống mãnh liệt, cả đàn ông và đàn bà người Bedouin đều thừa hưởng một nét đẹp huyền bí theo kiểu Ả Rập, nhưng tóc của họ thường xoăn hơn, đôi mắt đen long lanh và có phần đẹp theo kiểu hoang dại hơn, nhìn vào đôi mắt của người Bedouin, cả thế giới của người Ả Rập như đang ẩn chứa sau hàng mi dài cong vút và đôi lông mày đen láy.

Thành phố Sa Thạch Đỏ

Thật là một điều không hề dễ dàng để diễn tả về Petra, cho dù bạn có cố gắng dùng những ngôn từ hoa mỹ nhất. Chỉ trừ khi bạn đặt chân đến đấy và đắm mình hàng giờ trước các công trình kiến trúc thì các bạn sẻ cảm nhận được phần nào cái hồn của Petra, một thành phố cổ xinh đẹp nguy nga tráng lệ.

Những vách núi sa thạch nhiều màu sắc chạy dọc theo lối đi với chiều dài hơn 4 km tạo cho chúng ta một không gian bao la hùng vĩ. Đá sa thạch có độ mềm vừa phải giúp cho nhựng cư dân nơi đây dễ dàng chạm trổ tạo nên những hoa văn khá sắc sảo giúp cho các công trình kiến trúc trở nên sống động hơn.

Trong vùng đất khô hạn, lượng mưa hàng năm rất ít, không có nhiều loài cây có thể mọc ở đây, cho nên gần như không có chất liệu nào khác thích hợp hơn cho việc xây dựng đó là các tảng đá sa thạch với nhiều màu sắc khác nhau.

Không chỉ giỏi về kỹ thuật thể hiện qua việc xây dựng các hệ thống dẫn nước, các nhà hát quy mô, mà các lăng mộ ở Petra đã cho chúng ta thấy nghệ thuật điêu khắc của những nghệ nhân nơi đây đã đạt đến đỉnh cao, nghệ thuật điêu khắc nơi đây là sự pha trộn của nhiều nền văn hoá khác nhau, từ phong cách Ai Cập cho đến Hy Lạp và La Mã đều có thể tìm thấy ở đây.

Một quá khứ vàng son

Trước khi rời Petra đi về thung lung Wadi Rum, chúng tôi dừng lại một nơi được gọi là tiểu Petra (little Petra), nơi các thương đoàn đã từng dừng lại để nghỉ lại khi đi qua khu vực này. Những bậc thang bằng đá dẫn lên những ô vuông được khoét vào vách đá, có nơi dung để làm nhà bếp, nơi dùng làm phòng ngủ, có nơi dùng để chứa nước và cả những kho chứa thức ăn để phục vụ cho lạc đà và ngựa của những thương đoàn.

Trong quá khứ, giữa sa mạc mênh mông tưởng chừng như hoàn toàn tự do và không hề có bóng dáng của con người, nhưng sa mạc vẫn có những luật lệ của riêng nó, khi băng qua sa mạc, các thương đoàn vẫn phải đóng một khoản thuế, nếu ai cố tình không thực hiện thì cái giá phải trả là toàn bộ hành lý có thể bị cướp sạch, hoặc thậm chí là sẽ bị giết.

Các thương đoàn bao giờ cũng cần có một người dẫn đường thành thạo, họ biết được con đường nào để đi gần nhất, nơi nào sẽ an toàn để ngủ lại qua đêm. Little Petra là một nơi an toàn và lý tưởng để dừng lại qua đêm, nơi đây các thương gia sẻ được phục vụ ăn uống, các con lạc đà sẻ được chăm sóc cho lại sức để có thể tiếp tục hành trình, và dĩ nhiên, một khoản thuế tương xứng sẻ phải được chi trả.

Trong những năm đầu thế kỷ sau công nguyên, Petra đã được xây dựng từ những nguồn thu thuế của các thương đoàn khi đi ngang qua khu vực nơi đây, Petra nằm ở vị trí ngã tư đường trong hành trình di chuyển từ bán đảo Ả Rập sang địa Trung Hải hay từ Syria sang Ai Cập.

Đến đầu thế kỷ thứ 4, vai trò của Petra đã dần suy yếu, những thương đoàn không còn qua lại nhiều như trước nữa. Một buổi sáng, ngày 19 tháng 5 năm 363 sau công nguyên, một trận động đất xãy ra phá huỷ thành phố khá nặng, và những cư dân của Petra đã dần bỏ đi, một thành phố sầm uất một thời đã bị bỏ hoang và chìm vào quên lãng.

Mãi cho đến năm 1812, J.L Burckhardt, một nhà thám hiểm người Thụy Sỹ đã vén bức màn bí mật, đưa Petra ra thế giới bên ngoài. Năm 1985, Petra được công nhận là di sản văn hoá thế giới bởi UNESCO.

Theo: VYCTravel