Saturday, July 11, 2020

HOA ĐÀ - VỊ BÁC SĨ PHẪU THUẬT VĨ ĐẠI NHẤT TRONG LỊCH SỮ TRUNG HOA

Hoa Đà, tự là Nguyên Hóa, là một thầy thuốc nổi tiếng thời cuối Đông Hán và đầu thời Tam Quốc trong lịch sử Trung Quốc. Ông được xưng tụng như một Thần y nổi tiếng không chỉ trong Trung Quốc mà trong các nước đồng văn hóa như Việt Nam, Nhật Bản và Hàn Quốc, được xem là một trong những ông tổ của Đông Y.


Những đóng góp tiêu biểu

Hoa Đà là một bác sĩ và bác sĩ phẫu thuật Trung Quốc nổi tiếng với các hoạt động phẫu thuật và sử dụng bột sôi cần sa, một công thức gây mê bằng thảo dược được làm từ cây gai dầu.

Các bác sĩ Trung Quốc cổ đại cảm thấy rằng phẫu thuật là vấn đề cuối cùng và ít thời gian dành cho việc giảng dạy hoặc mô tả các kỹ thuật phẫu thuật. Những gì phẫu thuật đã được thực hiện thường được thực hiện bởi một nhân viên y tế cấp dưới. Tuy nhiên, khoảng đầu thế kỷ thứ 3, Hoa Đà bắt đầu thay đổi phẫu thuật Trung Quốc. Khi còn trẻ, Hoa Đà đã đi nhiều nơi và đọc sách rộng rãi. Có lẽ đầu tiên ông quan tâm đến y học trong khi cố gắng giúp đỡ vô số những người lính đã bị thương trong nhiều cuộc chiến của thời kỳ bạo lực bấy giờ.

Hoa Đà cũng đã phát triển châm cứu và nghĩ ra Ngũ Cầm Hí (五禽戲), một bài tập để tăng cường sức khỏe, dựa trên chuyển động của năm con vật: hổ, hươu, gấu, vượn và sếu.

Thật không may, Tào Tháo, một lãnh chúa và là Tể tướng của triều đại Đông Hán mà ông phục vụ, đã xử tử Hoa Đà, dẫn đến việc mất các tác phẩm vô giá của ông về khoa học y tế. Mặc dù những người học việc của Hoa Đà là Wu Pu, Fan E và Li Dangzhi, đã tiếp nối một phần di sản của ông, một số ghi chép lịch sử cho thấy những thành tựu của ông đã bị mất vĩnh viễn.

Hoa Đà đã phát triển các bộ tập Ngũ Cầm Hí 五禽戲.

Lược sử

Hoa Đà đến từ Tiều ở Phái Châu, nay là An Huy. Bên cạnh việc là một trong những bác sĩ được kính trọng nhất trong lịch sử Trung Quốc, Hoa Đà đã nghĩ ra các kỹ thuật để tăng cường sức khỏe. Ông đã phát triển Ngũ Cầm Hí (禽 'Frolics of the Five Animal'), một loạt các bài tập dựa trên chuyển động của hổ, hươu, gấu, vượn và sếu.

Ông nổi tiếng vì có thể chẩn đoán sảy thai bằng cách kiểm tra mạch của phụ nữ và cho biết thai nhi chết là nam hay nữ tùy thuộc vào vị trí của thai nhi. Ông cũng nổi tiếng vì đã xua đuổi những người ký sinh trùng đã xâm nhập vào cơ thể bởi việc ăn thịt chưa nấu chín. Một số giải thích cho biết một loại ký sinh trùng giống rắn đã chặn yết hầu của một người đàn ông và ký sinh trùng 'đầu đỏ quằn quại' gây loét.

Đổng Tập, một vị tướng trong thời đại Tam Quốc, người đã nghe nói về Hoa Đà, đã giới thiệu ông với Tôn Sách, một tướng quân đội và lãnh chúa. Hoa Đà đã chữa lành cho tướng Chu Thái, người đã bị thương nặng khi giải cứu Tôn Quyền, anh trai của Tôn Sách. Hoa Đà đã sử dụng các loại thuốc chữa lành vết thương của Chu Thái trong vòng một tháng, và Tôn Sách đã thưởng cho ông trọng thị.

Tượng Hoa Đà trước Trường Cao đẳng Y học Cổ truyền Trung Quốc An Huy ở Hợp Phì, thủ phủ tỉnh An Huy.

Trong thời gian sau đó, một bộ 34 huyệt đạo paravertebral được đặt tên là Hoa Đà Giáp Tích (華佗夹脊) để vinh danh ông. Hoa Đà được coi là một thần y (神醫) và được tôn thờ như một vị thần dược liệu hoặc bất tử trong các đền thờ Đạo giáo. "Hoa Đà tái thế" là một thuật ngữ tôn trọng một bác sĩ có tay nghề cao.

Trong tiểu thuyết lịch sử Tam Quốc Chí, Hoa Đà được kể là đã chửa lành vết thương của Quan Vũ, một danh tướng Thục Hán, và có ý định mổ hộp sọ của Tào Tháo bởi nghi ngờ về căn bệnh có liên quan đến khối u não.


Di sản của Hoa Đà

Trong lịch sử lâu dài của khoa học y học Trung Quốc, Hoa Đà là bác sĩ đầu tiên đã gây mê để phẫu thuật. Tam Quôc Chí cũng ghi lại một số trường hợp mà Hoa Đà chẩn đoán và điều trị. Hoa Đà cũng được biết đến với những đóng góp của ông trong dược học, phát triển một hệ thống các bài tập để tăng cường sức khỏe và châm cứu.

Những đóng góp của ông không chỉ phục vụ cho nền y học truyền thống Trung Hoa mà còn là di sản cho các nước Đông Á khác như Nhật Bản, Việt Nam.

Duy Khang - Kyluc.vn

No comments: