TƯƠNG LINH CỔ SẮT (湘靈鼓瑟)

Tương linh cổ sắt - Tiền Khởi

 

Thiện cổ vân hoà sắt,

Thường văn đế tử linh.

Phùng Di đồ tự vũ,

Sở khách bất kham thinh.

Khổ điệu thê kim thạch,

Thanh âm nhập diểu minh.

Thương Ngô lai oán mộ,

Bạch chỉ động phương hinh.

Lưu thuỷ truyền Tương phố,

Bi phong quá Động Đình.

Khúc chung nhân bất kiến,

Giang thượng sổ phong thanh.

湘靈鼓瑟 - 錢起

善鼓雲和瑟，

常聞帝子靈。

馮夷徒自舞，

楚客不堪聽。

苦調淒金石，

清音入杳冥。

蒼梧來怨慕，

白芷動芳馨。

流水傳湘浦，

悲風過洞庭。

曲終人不見，

江上數峰青。

Thần sông Tương gảy đàn sắt 

(Người dịch: phanlang)

Rất tài đàn sắt hoa vân

Rằng con vua đã ứng linh ai bì

Múa theo, đệ tử Phùng Di

Tan hồn khách Sở cũng vì tấu chương

Đá vàng, điệu khổ thê lương

Tiếng gieo trong trẻo dặm trường mấp mô

Oán về từ đất Thương Ngô

Nhẹ run bạch chỉ ngạt ngào hinh hương

Nước đem tiếng đến bến Tương

Gió còn phủ điệu buồn vương Động Đình

Đàn xong mà chẳng thấy người

Có chăng núi biếc xanh ngời bên sông

Sơ lược tiểu sử tác giả:

Tiền Khởi 錢起 (710-782) tự là Trọng Văn 仲文, người đất Ngô Hưng (nay thuộc Hồ Châu, tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc). Năm Thiên Bảo thứ 10 đời Ðường Huyền Tông (751) thi đậu tiến sĩ, được bổ làm Hiệu thư lang, đi sứ đất Thục, rồi về thăng làm Khảo công lang. Giữa thời Ðại Lịch, đời Ðường Ðại Tông, làm chức Hàn Lâm học sĩ. Nổi tiếng ngang với Lang Sĩ Nguyên, người đương thời có câu: "Tiền hữu Thẩm Tống, Hậu hữu Tiền Lang" (trước có Thẩm Thuyên Kỳ, Tống Chi Vân, sau có Tiền Khởi, Lang Sĩ Nguyên). Tiền Khởi là một trong 10 tài tử đời Ðại Lịch.

Giai thoại kể rằng: một đêm, Tiền Khởi ngụ tại quán khách, nghe có tiếng ngâm câu thơ:

 

Khúc chung nhân bất kiến

Giang thượng sổ phong thanh

(Khúc hết, người không thấy,

Trên sông mấy núi xanh)

 
Mấy lần mở cửa ra xem, không trông thấy ai cả. Hôm đi thi, làm bài thơ có đầu đề là "Tương linh cổ sắt" (Thần sông Tương gẩy đàn sắt), ông không làm nổi câu kết, liền đem ngay các câu trên đặt vào. Quan chủ khảo Lý Vĩ rất tán thưởng cho là có thần giúp, bèn lấy ông đậu cao.

Nguồn: Thi Viện