Thú thật với các bạn từ nhỏ tới lớn, ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch, ở nhà tôi có cúng, tôi chỉ biết đó là ngày diệt sâu bọ. Hồi đó, mỗi năm đúng ngày này, bà nội tôi đem những y phục cổ truyền may sẵn để mặc khi qua đời đem ra phơi nắng ngừa mối mọt rồi sau đó xếp vào va-li cất giữ và đến năm sau mùng 5 tháng năm lại đem ra phơi tiếp cho đến lúc nào cần phải dùng. Lớn lên tôi mới biết thêm đây là ngày kỷ niệm Khuất Nguyên (屈原) trầm mình dưới sông Mịch La, thế thôi. Cho tới ngày hôm nay rất là mắc cở khi biết rằng ngày này cũng là ngày giỗ Quốc Mẫu Âu Cơ mà tới bây giờ mới biết:
"Tháng năm ngày tết Đoan Dương,
Là ngày giỗ mẹ Việt Thường Âu Cơ"
Sự tích và những truyền thuyết về ngày này ai cũng biết hết rồi, năm nay chỉ xin chép lại bài thơ của cụ Nguyễn Trải:
端午日 - 阮廌
天中共喜值佳辰,
酒泛菖蒲節物新.
進帖當年思永叔,
沉湘底事嘆靈均.
闢邪不用絲纏臂,
隨俗聊為艾結人.
願把蘭湯分四海,
從今澡雪舊污民.
Đoan Ngọ Nhật - Nguyễn Trãi
Thiên trung cộng hỉ trị giai thần,
Tửu phiếm xương bồ tiết vật tân.
Tấn thiếp đương niên tư Vĩnh Thúc,
Trầm Tương để sự thán Linh Quân.
Tịch tà bất dụng ty triền tý,
Tuỳ tục liêu vi ngải kết nhân.
Nguyện bả lan thang phân tứ hải,
Tòng kim tháo tuyết cựu ô dân.
Ghi chú: Đoan ngọ (còn gọi là đoan dương, đoan ngũ, trùng ngũ hay trùng ngọ) tức ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch, năm 290 trước Tây lịch, Khuất Nguyên, tự là Linh Quân, làm đến chức Tả đồ đời Sở Hoài Vương (Trung Quốc), vì hai lần bị gièm pha do ghen tài nên tự vẫn ở sông Mịch La (tức sông Tương). Về sau dân nước Sở cứ đến ngày ấy tổ chức đua thuyền, ngụ ý để vớt thi hài Khuất Nguyên.
Ngày Đoan Ngọ (Bản dịch của nhóm Đào Duy Anh)
Giữa trưa ngày tết lúc cùng vui,
Rượu mới xương bồ uống tết chơi.
Nhớ Vĩnh Thúc can dâng thiếp trực,
Thương Linh Quân chết tỏ trung côi.
Tơ màu chẳng thích bùa trừ quỷ,
Ngải cứu đành theo tục bện người.
Nguyện lấy thang lan chia bốn biển,
Vi dân rửa sạch vết tanh hôi.
(Sưu tầm trên mạng)
No comments:
Post a Comment