Linh lan hay lan chuông (danh pháp khoa học: Convallaria majalis), trước đây được xem là loài duy nhất trong chi Convallaria thuộc một họ thực vật có hoa là họ Ruscaceae. Các tên gọi khác trong tiếng Anh là May Lily (huệ tháng Năm), May Bells (hoa chuông tháng Năm), Lily Constancy (huệ chung thủy), Ladder-to-Heaven (thang tới thiên đường), Male Lily and Muguet v.v. Nó có nguồn gốc trong khu vực ôn đới mát của Bắc bán cầu tại châu Á, châu Âu và Bắc Mỹ. Nó là một loài cây thân thảo sống lâu năm có khả năng tạo thành các cụm dày dặc nhờ loang rộng theo các rễ ngầm dưới mặt đất gọi là thân rễ. Các thân rễ này tạo ra rất nhiều chồi mỗi mùa xuân. Thân cây cao tới 15–30 cm, với hai lá dài 10–25 cm và cành hoa bao gồm 5-15 hoa trên đỉnh ngọn thân cây. Hoa có màu trắng (ít khi hồng), hình chuông, đường kính 5–10 mm, có mùi thơm ngọt; nở hoa về cuối mùa xuân. Quả của nó là loại quả mọng màu đỏ, nhỏ với đường kính 5–7 mm.
Nó là một loại cây cảnh trồng phổ biến trong vườn vì các hoa có mùi thơm của nó.
Lá và hoa linh lan chứa các glycozit như Convallimarin, Convallarin có tác dụng tim mạch và được sử dụng trong y học trong nhiều thế kỷ. Với các đơn thuốc quá liều nó có thể gây ngộ độc; các loài vật nuôi và trẻ em có thể bị thương tổn khi ăn phải linh lan. (theo Wikipedia)
Hoa linh lan có tên latin Convallaria majalis, là loài hoa nở vào mùa xuân ở châu Âu, khoảng tháng tư, tháng năm. Hoa còn có tên là hoa lan chuông vì cành hoa gồm những bông hoa có hình dạng giống những chiếc chuông nhỏ nằm giữa hai lá to, xòe rộng như hai cánh tay ôm ấp cành hoa. Ở Anh hoa được biết tới dưới cái tên thơ mộng nhưng hoang dã lily of the Valley (hoa huệ trong thung lũng). Ở Pháp, ngoài tên muguet, hoa còn được gọi là petite larme (giọt nước mắt nhỏ). Vào ngày lễ Lao động 1-5, ở một số nước châu Âu như Pháp, Thụy Sĩ, Bỉ hay Andorre, người ta tặng cho những người thân yêu, bạn bè, đồng nghiệp một nhành hoa hay mười ba bông linh lan, mong được chuyển thông điệp của yêu thương và tình thân ái. Theo ngôn ngữ các loài hoa, linh lan có nghĩa là “hạnh phúc trở lại”. Từ năm 1982, linh lan được Vương quốc Phần Lan chọn làm quốc hoa.
Sự tích một cái tên
Có đôi vợ chồng nghèo sống trong một ngôi làng nhỏ sinh được một bé gái rất đáng yêu. Cô bé cứ hát véo von suốt ngày. Cuộc sống tuy khó khăn nhưng vì thực sự yêu thương nhau nên họ cảm thấy rất hạnh phúc. Thế rồi một tai nạn thảm khốc bất ngờ ập đến. Hai vợ chồng mất đi để lại cô con gái duy nhất trên cõi đời. Một buổi sáng Nữ hoàng của các loài hoa trong khi đi thăm khu vườn tuyệt đẹp của mình bỗng trông thấy cô bé đang một mình buồn bã hái những bông hoa mà cô đã chăm bón rất cẩn thận. Cô đặt chúng trên ngôi mộ của cha mẹ rồi phủ lên đó những giọt nước mắt nóng hổi. Nhìn thấy cảnh tượng đó, Nữ hoàng bèn mang đến cho cô một thứ hương thơm khiến cô bé ngủ thiếp đi ngay tại chỗ và báo mộng cho cô: “Con rất tốt với Thiên nhiên và cha mẹ con rất nhớ con nên ta sẽ biến con thành bông hoa mùa xuân để con luôn được gần gũi cha mẹ mình”. Khi tỉnh giấc, cô nhớ lại giấc mơ và sốt ruột ngồi đợi mùa xuân đến. Vào tháng Ba, cả làng không còn thấy bóng dáng cô bé đâu nữa. Những ngay sau đó họ thấy trên ngôi mộ của bố mẹ cô bé một bông hoa xinh xinh duy nhất. Mọi người kéo đến xem những bông hoa nhỏ như những chiếc chuông trắng ngần, giống như những giọt nước mắt trẻ con trổ ra từ hai chiếc lá xanh xòe rộng. Chỉ có Nữ hoàng của các loài hoa biết rằng hai chiếc lá đó chính là cha mẹ của cô bé đang ôm ấp, che chở cho cô. Từ đó, loài hoa muguet xuất hiện và được gọi là “giọt nước mắt nhỏ”
Tại sao 1-5 lại được gọi là ngày lễ hoa linh lan?
Ở Pháp có câu chuyện này, ngày 1-5 năm 1561, vua Charles IX ban hành một luật lệ như sau: ai nhận được một nhành hoa Linh Lan vào hôm đó được coi như có vật lấy hên. Sau đó, hàng năm vào ngày 1-5, nhà vua quyết định tặng tất cả các cung nữ trong Cung đình một nhành linh lan. Tục lệ này ra đời từ đó.
Hoa linh lan cũng là biểu tượng của cuộc gặp gỡ lứa đôi. Từ lâu rồi ở châu Âu người ta đã tổ chức « vũ hội hoa linh lan ». Đây là một trong những vũ hội mà các bậc phụ huynh không có quyền được tham dự. Ngày hôm đó, các thiếu nữ mặc đồ trắng còn các cậu con trai cài lên cúc áo của mình một nhành linh lan.
Các phong tục gắn với hoa linh lan
Không biết từ bao giờ, hoa linh lan luôn gắn liền với văn hóa dân gian và những lễ hội tháng Năm qua nhiều thế kỷ như một loài hoa mang tính xã hội. Những bộ tộc Celtes thường chào đón ngày 1-5 là ngày đầu năm mới, vinh danh hoa linh lan bằng cách gắn nó với dịp lễ hội đầu năm này. Phong tục dần thay đổi và đến thời Trung cổ, tháng Năm trở thành tháng của những đôi trai gái đã đính ước. Theo phong tục này, người ta treo một bó linh lan lên cửa nhà người yêu.
Đến thế kỷ XX, loài hoa này được coi là hoa may mắn vì nó gắn với ngày 1-5 qua một phong tục trong giới thợ may. Vào ngày đó, người ta tặng cho những thợ may mới vào nghề và khách hàng một nhành lan chuông, vật lấy hên. Phong tục này truyền cảm hứng cho giới công nhân. Năm 1907, tục lệ này thực sự gắn với ngày lễ Lao động 1-5. Trên cúc áo của những người tham gia diễu hành, người ta thay một nhành hoa linh lan cho bông tầm xuân hay hình tam giác đỏ ba cạnh tượng trưng cho việc chia một ngày thành ba phần : 8 giờ làm việc, 8 giờ để ngủ và 8 giờ dành cho việc giải trí.
Thói quen dễ thương, thân thiện đó ngày nay vẫn được ưa chuộng… Không hiếm những người khách mua mấy nhành lan chuông cho bạn bè, đồng nghiệp hay hàng xóm và một bó hoa nhỏ có điểm hoa lan chuông cho phu nhân của mình.
Thông điệp về mùa xuân, tình yêu, hạnh phúc
Hoa linh lan mang ý niệm về niềm vui và thông điệp của tình yêu. Có giai thoại còn kể rằng hoa là hiện thân của tình cảm của loài chim họa mi, chúng sẽ không trở lại rừng trước thời kỳ hoa nở vào tháng Năm. Hoa tượng trưng cho sự ướt át, dịu dàng, sự trong trắng và hương thơm thanh khiết của Trinh nữ theo trí tưởng tượng của người Trung cổ.
Hoa nở đúng vào thời điểm đổi thay, thức dậy của thiên nhiên. Đó chính là khúc nhạc dạo đầu cho tình yêu, hôn nhân và gia đình. Nó mang đến hạnh phúc nên người ta sử dụng hoa để tỏ lòng biết ơn người lao động và gửi tới họ lời cảm ơn của mình. Người ta tặng nhau 3 cành hoa để thể hiện tình bằng hữu. Một bó hoa Linh Lan trắng làm hoa cưới cho các cặp uyên ương. Gần đây nhất, người dân xứ sương mù Anh quốc đã được chiêm ngưỡng bó hoa linh lan trắng ngần vô cùng ấn tượng trong đám cưới hoàng gia của Hoàng tử William và Công nương Kate Winddlon năm 2011.
Tháng Năm tới gần trên những cánh đồng hoa linh lan thơm ngát ở Nantes. Người ta chờ đợi thời khắc quan trọng khi không khí mùa xuân tràn ngập khiến những cánh hoa nhỏ xinh e ấp kia choàng nở để hái những nhành hoa muguet mềm mại. Nhành hoa mang đến niềm vui, tình yêu, làm vợi đi niềm thương nhớ cho con người. Mùa hoa linh lan nở trong lời ca của Francis Lemarque như tình yêu tuổi đôi mươi chưa thể nguôi ngoai:
“Hoa linh lan lại nở,
Như người bạn ân tình.
Hoa men theo bờ nước,
Tới nơi mình hẹn nhau.”
Hoa vẫn luôn hiện hữu trong bầu không khí mùa xuân ở châu Âu, trong ngày Lễ Lao động 1-5 giữa những người thân yêu cùng bạn bè, đồng nghiệp.
Lune (tổng hợp)
"Le temps du muguet"
Bài hát được Francis Lemarque viết lại lời tiếng Pháp
dựa trên nền nhạc bài Chiều Mátxcơva.
No comments:
Post a Comment