Nhận được món quà mộc mạc của người thần dân lương hảo, đức vua - vốn là một vị minh quân - rất lấy làm cảm động và đẹp dạ. Ngài truyền lệnh đặt quả bí lên một chiếc mâm vàng, ân cần hỏi thăm gia thế của vị khách dân giả. Trước khi anh nông dân ra về, đức vua trân trọng đổi cái bị rách của anh bằng chiếc túi gấm nạm ngọc, một chiếc khăn voan đắt tiền được gửi về cho người vợ trẻ của anh cùng vô số vàng bạc châu báu. Chưa hết, nhà vua còn ban cho con trai anh một thanh gươm báu để sau này lớn lên cậu sẽ phò vua giúp nước.
Anh nông dân về làng, đôi chân đất của anh cuống quýt vì chở quá nhiều niềm vui. Nửa giờ sau, câu chuyện tốt lành của anh bay khắp làng trên xóm dưới, đến tai vị phú hộ giàu có nhất vùng. Lập tức vị phú hộ nghĩ bụng:
- Chết tiệt cái đầu óc của ta đi! Chết tiệt cái đầu óc của mụ vợ ta. Tại sao nhà ta lại không nghĩ đến việc chúc mừng sinh nhật của đức vua trước cái thằng bần cố nông đó. Một trái bí đao mà đổi ngần ấy đồ đạc quý giá thì không biết chỗ tài sản của ta sẽ đổi được nhiều biết chừng nào.
Và ông phú hộ bèn gọi bà vợ cùng đám con trai, con gái, cháu chắt đến. Hai vợ chồng ông cùng đám cháu chất đầy nhóc hai cỗ xe tứ mã. Ðám thần dân này mang đến hoàng cung một số lượng phẩm vật kếch sù gồm bò bê, cừu, ngựa và không biết cơ man nào là sơn hào hải vị… cùng những tấm lòng thắc thỏm chờ mong của họ.
Một lần nữa đức vua lại cảm động và ân cần tiếp đón đám thần dân tốt bụng, hệt như việc đón tiếp chàng nông dân ngày hôm qua. Có điều nhà vua lấy làm khó nghĩ… Ngài không biết nên dùng phẩm vật gì để đáp lại tấm lòng tập trung của toàn thể gia đình ông phú hộ. “Bò, bê, cừu, ngựa… vàng, ngọc, lụa là thứ gì người ta cũng có. Phải ban cho họ một thứ gì quý giá và hiếm hoi nơi trần gian này.”
Ðức vua bóp trán suy nghĩ, không bao lâu ngài đã nghĩ ra một món quà tuyệt hảo đó. Ngài ghé tai nói nhỏ với quan tể tướng. Mười phút sau, đức vua trân trọng cầm chiếc bị rách (bên trong có chứa quả bí đầu mùa) và trước đám lương dân đang quỳ mọp bên bệ rồng. Đức vua long trọng đọc một bài đích cua ứng khẩu để tạm biệt và tống biệt. Bài văn rất dài đại ý nhà vua nhắc lại lai lịch của chiếc bị cùng trái bí, đức vua nhấn mạnh đến tấm lòng trung thực và thành kính của anh nông dân đến hai lần… Vì theo ngài thì trên thế gian này không gì quý bằng trung thực. Cuối cùng đức vua trao tặng tấm lòng trung thực ấy cho toàn thể gia quyến ông phú hộ, được gói ghém trong cái bị rách.
Ông phú hộ kính cẩn nhận chiếc bị cùng trái bí đầu mùa, nâng ngang trán trong khi vợ con ông tung hô vạn tuế vang rền.
Bạn thân mến!
Đức Phật có dạy rằng bố thí muốn đạt được lợi ích lớn và kết quả lớn thì tâm phải rộng lớn, không mong cầu, không trói buộc; bởi chỉ có tâm vô ngã, không mong cầu mới đạt được công đức, phúc báo vô lượng. Câu chuyện xin được dừng lại nơi đây vì “văn bất tận ngôn,” câu chuyện cổ này của người dân Hungary có khiến bạn liên tưởng đến hạnh bố thí trong đạo Phật chăng?
Trích ấn phẩm: “Hư hư lục”
Tác giả: Thích Nữ Như Thủy
