Saturday, September 21, 2024

NHẠC NGOẠI LỜI VIỆT: "MỘT THOÁNG CHIM BAY" LÀ CỦA NHÓM NÀO?

Vào đầu những năm 1990, nhạc phẩm "Một thoáng chim bay" nằm trong số những ca khúc nhạc ngoại lời Việt thịnh hành trong làng nhạc hải ngoại. Người đầu tiên ghi âm bài hát này trong tiếng Việt là nam ca sĩ Anh Tú. Giai điệu bài hát gốc là một ca khúc tiếng Pháp mang tựa đề "Elle Imagine". Do nhóm Nacash sáng tác và ghi âm, giai điệu này này là thành công lớn nhất của ban nhạc người Pháp.


Làng nhạc Pháp có hai nhóm chuyên dùng ghi ta làm nhạc cụ sở trường. Ban nhạc Gipsy Kings với nhạc phẩm "Bamboleo" đã đưa nhịp điệu "rumba catalana" đi vòng quanh trái dất. Còn nhóm Nacash cũng thành danh vào những năm 1980 phối hợp ghi ta cổ điển với âm nhạc thế giới (world music). Được thành lập vào đầu những năm 1970, nhóm Nacash trước hết là một câu chuyện gia đình, cũng như các anh em nhà Reyes của nhóm Gipsy Kings. Ban nhạc Nacash gồm 5 thành viên người gốc Do Thái, sinh trưởng tại Algérie trước khi theo cha mẹ sang Pháp định cư. Năm anh em (Alain, Norbert, Claude, Gérard và Marc) xuất thân từ một gia đình nghệ sĩ. Từ thời còn nhỏ, họ học đàn với thân phụ là nhạc sĩ Alexandre Nakache, chuyên chơi thể điệu arabo-andalou, ngoài mandoline và violon, ông thường kết hợp Tây ban cầm cổ điển với các nhạc cụ truyền thống gồm trống darbuka và đàn oud của người Ả Rập.


Vào năm 1971, nhóm Nacash đôi khi được gọi là "Les Frères Nacash" trình làng đĩa hát 45 vòng đầu tiên, nhưng họ chỉ thực sự thành danh một thập niên sau đó. Giai đoạn hoạt động tích cực của nhóm là trong suốt những năm 1980, Nacash phát hành hơn 10 đĩa đơn trong vòng một thập niên. Năm 1987, bản ghi âm thứ sáu "Elle Imagine" .... hiểu theo nghĩa "Em thả hồn tưởng tượng" giúp cho 5 anh em nhà Nacash lập kỷ lục số bán, nhóm này đã đạt đến đỉnh cao với nhiều bài hát ăn khách trong bốn năm liền. Bản nhạc "Elle Imagine" cũng là một câu chuyện gia đình nói về tình hoài hương, nghe qua lời kể của 5 người anh trai, cô em gái mường tượng lại vùng đất thương yêu mà cha mẹ họ đã buộc phải rời bỏ, xa lìa.

Trong tiếng Việt bài này có hai lời khác nhau : lời thứ nhất với tựa đề "Tàn Phai", có nhiều nguồn ghi chép là của nhạc sĩ Pham Duy từng được ca sĩ Ngọc Lan ghi âm. Lời thứ nhì do tác gia Khúc Lan chuyển thành nhạc phẩm "Một thoáng chim bay" từng nổi tiếng trước đây với giọng ca Anh Tú. Gần đây hơn, có các phiên bản ghi âm của Thanh Hiền hay Thùy Dung.


Nhờ được đào tạo kỹ lưỡng, nhóm Nacash rất vững về mặt sáng tác giai điệu, theo phong cách thuần túy nhạc nhẹ của Pháp, cộng thêm lôi hoà âm trau chuốt, sang trọng qúy phái nhờ sở trường phối hợp nhiều loại đàn dây với nhau. Trong hơn một thập niên, nhóm Nacash đã phát hành 3 album phòng thu và 12 đĩa đơn. Vào giữa những năm 1990, Nacash chuyển sang hợp tác với những tài năng mới trên thị trường Pháp, họ giúp cho nhiều giọng ca nổi tiếng sau đó như Chimène Badi, Alabina, Yael Naïm hay nhóm J-Five ..... Đáng chú ý nhất, họ tham gia sáng tác nhạc phẩm “Dieu m’a donné la Foi” (1995) của Ophélie Winter, hạng nhất thị trường Pháp trong nhiều tuần lễ, hay “Parle-moi de nous”, đĩa đơn thứ ba trich từ album "Au nom d'une femme" phát hành vào năm 2000 của Hélène Ségara. Album này đạt mức điã kim cương với gần một triệu rưỡi bản được bán trong vòng 6 tháng.


Với album phòng thu thứ ba "Un beau dimanche d'été" (Một buổi sáng chủ nhật mùa hạ) trong đó nhóm Nacash từng mời nam danh ca Enrico Macias ghi âm lại nhạc phẩm "Elle Imagine"(Em thả hồn tưởng tượng) bên cạnh những bài hát ăn khách khác như "Des matins calmes" hay là "Il faut du temps", nhóm Nacash đã khẳng định được vị trí của mình trong làng nhạc Pháp những năm 1980 và 1990. Trong số những bản nhạc thành công nhất của nhóm Nacash, có giai điệu "Y'a des jours comme ça" cũng từng được chuyển sang lời Việt. Một lần nữa, bài hát này có hai lời khác nhau là "Tình ngàn năm còn nhớ" và "Anh vẫn buồn như xưa". Ngoài những tiết tấu trầm buồn, nhẹ nhàng du dương, các nhạc phẩm của Nacash thường có những đoạn solo biến tấu đàn dây tài tình, tạo cho nhóm này một dấu ấn riêng : cho giai điệu vấn vương nỗi niềm, cho thời gian "soi gương" kỷ niêm.

Tuấn Thảo
Theo: RFI Tiếng Việt



No comments: