Đĩa poọc cà nhạy được trang trí bắt mắt kích thích vị giác người dùng.
Đến với đất Trà Vinh bạn không chỉ được thưởng thức món bún nước lèo, bún suông ngon nức tiếng, những trái dừa sáp dẻo quạnh béo béo mà bạn còn dễ dàng tìm được vô số món ăn dân dã nhưng vô cùng hấp dẫn tại “xứ sở dừa sáp này”.
Pọoc cà nhạy là món ngon phổ biến của người Khmer và cá rô đồng kho đọt me chua ngọt lại được người Kinh rất ưa chuộng. Đặc điểm chung của hai món ăn trên là mang hương vị rất thanh tao, dân dã và đậm bản sắc vùng đất Tây Nam Bộ mà khó tìm thấy được tại các đô thị sầm uất.
Pọoc cà nhạy
Món pọoc cà nhạy thường có nhiều ở huyện Cầu Kè, tỉnh Trà Vinh. Cầu Kè nằm phía tây tỉnh Trà Vinh. Do vị trí địa lí và điều kiện tự nhiên nên Cầu Kè vẫn là huyện thuần nông nhất của tỉnh. Nơi đây còn tập trung khá nhiều đồng bào Khmer sinh sống. Đến Cầu Kè vào những ngày me nặng trĩu trái và gừng luôn sẵn củ non, bạn sẽ được người dân nơi đây thết đãi một món ăn dân dã nhưng vô cùng đặc sắc.
Đây là một trong những món quen thuộc của người Khmer, nguyên liệu rất dễ tìm kiếm và cách chế biến cũng vô cùng đơn giản nhưng món ngon này không mấy phổ biến ở các vùng khác có đồng bào Khmer sinh sống ngoài huyện Cầu Kè. Điểm cộng của poọc cà nhạy là giúp hỗ trợ tiêu hóa và kích thích dịch vị. Giúp “đổi gió” khi thực khách đã quá chán với các món cá, thịt béo ngậy.
Những con tép đồng tươi ngon là nguyên liệu chính làm nên cái hồn của món ăn.
Để làm món này, me được chọn phải là những trái non, nhỏ cỡ ngón tay út, mập mạp và đầy thịt. Gừng cũng phải là củ non, hơi cay và không quá nồng. Riêng tép phải chọn kĩ những con còn tươi.
Sau đó, tép được làm sạch bằng cách cắt râu và bắc lên chảo nêm nếm thêm chút đường, muối cho đến khi con tép bóng mỡ, chuyển màu nâu sẫm là được. Me, gừng non và ớt sừng rửa sạch, cắt khúc nhỏ.
Kế đến, cho tất cả nguyên liệu vào cối giã đều cho chúng hòa trộn lại với nhau. Trong quá trình giã nên nêm nếm thêm gia vị cho vừa ăn. Để thêm bắt mắt trước khi bày ra đĩa người ta sẽ nén chặt hỗn hợp vào chén hoặc hộp nhựa sau đó mới trút ra.
Thoạt nhìn món poọc cà nhạy sẽ dễ khiến thực khách liên tưởng đến món sushi của xứ sở hoa anh đào bởi sự kết hợp hài hòa của các gam màu đa sắc, tất cả được gói gọn trong một khối trụ vuông vức đẹp mắt.
Quả me chua là nguyên liệu không thể thiếu trong món ăn.
Poọc cà nhạy là sự kết hợp tinh tế giữa vị ngọt đường hòa cùng vị béo của tép và cái chan chát của me non, cũng như hơi cay nồng của gừng non và ớt. Món này có thể ăn kèm rau sống và nước mắm chua ngọt. Đây cũng là món nhắm khá là bén mùi khi nhậu.
Cá rô đồng kho đọt me
Khi mùa nước lũ tràn về, trên khắp các đồng ruộng miền Tây lại xuất hiện vô số giống cá đặc sản như cá linh, cá sặt, cá lóc và có cả cá rô. Cá rô thời điểm này được đánh giá là ngon và béo do có nguồn thức ăn là các hạt lúa còn sót lại trên ruộng. Mỗi ngày, chỉ cần siêng năng kéo lưới là người dân có thể kéo cả kí cá rô về nhắm rượu.
Cá rô thường được chế biến thành nhiều món ăn dân dã như kho tộ, nấu canh chua bần hay chiên xù... nhưng lạ miệng nhất vẫn là món cá rô kho đọt me non. Dùng ăn với cơm trắng hay dùng nước chấm rau sống cũng đều rất hấp dẫn.
Cá rô được chọn để kho thường là những con còn tươi rói và có trọng lượng từ 150 – 200 gram/con.
Cá sẽ được đánh vảy, cắt đầu, đuôi, vây, mổ bỏ ruột, rửa sạch, để ráo rồi ướp nước màu, bột ngọt, bột nêm, tiêu, hành, ớt, nước mắm… độ 30 phút cho thấm đều trước khi kho. Đọt me non được chọn là những lá xanh nõn, giòn và đem rửa sạch.
Khâu cuối cùng là kho cá, hành tỏi cho vào chảo phi thơm rồi cho nước lạnh vào đến khi sôi thì tiếp tục cho thêm nước mắm cùng đường, bột ngọt, nước màu, nước sôi lần hai thì mới gắp từng con cá rô thả từ từ đến khi cá ngập đều trong nước. Để lửa riu riu đến khi nước cá dần dần sánh lại, cá ngấm nước mắm, thịt từ từ ngả vàng bốc mùi thơm phảng phất thì cho lá me non vào.
Để thịt cá mềm và nước cá thêm sánh thơm thì nguyên tắc chính yếu khi kho là luôn để lửa liu riu, đến khi thấy lá me ngả vàng, chín mềm, nồi cá sực mùi thơm chua thì lúc đó món cá cũng đã vừa ăn. Hành lá, ớt sừng và tiêu cay sẽ là những gia vị cho vào sau cùng nhằm làm cho món ăn thêm đậm đà và bắt mắt hơn.
Nhiều người khi kho cá rô thường thay thế đọt me bằng trái me non cũng đều tạo được vị chua lôi cuốn.
Người miền Tây thường ăn cá rô kho đọt me này với cơm nóng và không quên kèm theo đĩa rau sống gồm các loại như bồn bồn tươi, bông súng, dưa leo, chuối chát, cải trời, húng quế … để chấm với nước cá.
Tách từng miếng cá dai, chắc thịt ngấm đều vị mặn của nước mắm, hơi cay của ớt sừng và cả vị chua thanh nhẹ nhẹ của lá me non kèm với chút xà lách và rau thơm chấm đều trong chén nước cá. Khi đưa lên miệng nhấn nhá nhai, tất cả những vị ngọt, chua, mặn hòa với nhau sẽ làm thực khách mê mệt món ngon này.
Nước cá mà chan vào cơm nóng hổi, dẻo thơm lại càng thơm ngon, thực khách sẽ ăn mãi mà chẳng có cảm giác no.
Thoa Nguyễn / Theo: Emdep