KÍNH THƯA CÁC LOẠI BÁNH TẰM

Bánh tằm khoai mì

Nói thiệt nghen, từ nhỏ hễ nghe nói tới bánh tằm thì tui nghĩ ngay tới cái bánh này:

Món này rẻ tiền mà ăn ngon, nên hồi con nít mua ăn hoài. Sau này mới biết có món bánh tằm khác, thường kêu là bánh tằm bì - còn món này là bánh tằm khoai mì (vì làm bằng bột khoai mì) hay bánh tằm ngọt.

Nghe nói bánh tằm bì là món ăn miền Tây, chắc vậy nên hồi nhỏ tui ở Long Khánh không thấy bán.

Bánh tằm bì

Bánh tằm bì là cái này

Bánh tằm bì là bánh tằm ăn với bì. Ngoài ra còn thêm các thứ khác như thính, nước dừa, v.v...

Theo ý tui thì 2 loại thức ăn này đâu có gì giống nhau đâu mà lại mang cùng tên là bánh tằm! Một loại là thức ăn ngọt, một loại là thức ăn mặn. Bánh tằm ngọt làm bằng bột khoai mì, còn bánh tằm bì làm bằng bột gạo (nghe nói rằng muốn ngon thì phải có một tỷ lệ nhất định giữa bột gạo, bột nếp và bột năng).

Người ta giải thích rằng gọi là bánh tằm vì hình dáng sợi bánh dài dài giống con tằm. Nếu nói vậy thì bánh tằm khoai mì giống hơn, còn với bánh tằm bì thì... con tằm này hơi bị dài quá. Có chăng là nó mập hơn và ngắn hơn sợi bún thôi.

Nhưng loại bánh tằm mà tui muốn nói tới kỹ hơn lại là loại bánh tằm khác.

Bánh tằm cay

Nếu tới Cà Mau, bạn sẽ được giới thiệu một món ăn nổi tiếng, đó là bánh tằm Cà Mau, hay còn gọi là bánh tằm cay. Gọi là bánh tằm Cà Mau vì... nó ở Cà Mau, là bánh tằm cay tại vì... nó cay!

Thì nó cũng là bánh tằm (có thể cách pha chế bột để làm ra sợi bánh có khác các nơi như thế nào đó, tui làm sao biết được) nhưng thay vì ăn với bì thì ăn với cà ri hoặc xíu mại. Người ta thường ăn bánh tằm xíu mại, chắc vì dễ ăn hơn, còn bánh tằm cà ri thì đặc trưng của nó là cay, ai không quen ăn cay thì chịu thua. Cà ri thì có thể có cà ri gà hoặc cà ri dê, bảng giá đây nè:

Còn đây là dĩa bánh tằm xíu mại

Dĩa bánh tằm trên là tui chụp trong quán, nhìn không hấp dẫn lắm. Xin bổ sung thêm hình chôm trên mạng này:

Còn đây là dĩa bánh tằm cà ri gà mà tui ăn:

Cũng như trên, hình chụp trong quán không hấp dẫn lắm, nên xin mượn hình khác để minh họa thêm.

Hỏi rằng bánh tằm cà ri thì có khác gì bún cà ri đâu? Hic, khác chớ! Khác ở cái chất liệu sợi bánh tằm và nước sốt cà ri, nhưng mà tui không biết tả làm sao bạn à. Sợi bánh tằm đầy đặn hơn sợi bún, có vẻ như bùi hơn. Nước sốt cà ri thì hơi thiên về cà ri Ấn, đậm đà và nồng hơn cà ri gà ăn với bún. Chắc là muốn biết bạn phải... đi Cà Mau ăn thử!

Hỏi rằng có ngon không? Với tui thì... ngon lắm, mà quan trọng là phải cay nghen!

Bánh tằm xíu mại thì không nhất thiết phải cay, và nước sốt cũng là điều tạo nên sự khác biệt. (Tui không ăn, nên chỉ ghi lại theo lời nhận xét của bạn tui).

Bánh tằm hay bánh tầm?

Cũng lại là do cách phát âm của người miền Nam, 2 chữ tằm và tầm gần giống nhau nên nói về loại bánh này có nơi ghi bánh tằm, có chỗ viết bánh tầm. Thậm chí, trên Wikipedia có 2 bài khác nhau viết về bánh tằm và bánh tầm (mà thực tế khi đọc ta biết là mô tả cùng một thứ bánh). Trên mạng, có khi cùng một bài viết, chỗ thì ghi bánh tằm, chỗ lại ghi bánh tầm.

Chắc là bánh tằm thì đúng hơn, vì được dùng nhiều hơn, vả lại có giải thích là giống con tằm. Nhưng nói vậy gọi bánh tầm cũng chưa chắc là sai, miễn là ta biết nói đến món ăn gì và biết rằng đó là món ăn ngon chớ không phải bánh... tầm bậy!

Phạm Hoài Nhân