Sunday, September 15, 2024

TÚC THẠCH XÁ - BÙI HUY BÍCH


Túc Thạch Xá - Bùi Huy Bích

Tha hương dị huyện tứ như si,
Mãn địa trần sa hải nhất nhi (nhai).
Thái vu điền viên tà nguyệt chiếu,
Tân lang lý lạc vãn phong xuy.
Chẩm biên trích lậu thâm hàn dạ,
Đăng bạn phanh trà độc toạ thì.
Kiến thuyết quan binh công lược bạo,
Dân gia phiến tịch đãng vô di.

(Thôn Thạch Xá nay thuộc huyện Lệ Thuỷ, tỉnh Quảng Bình. Bài này ông làm khi ở Nghệ An vào Huế.)


宿石舍 - 裴輝璧

他鄉異縣思如癡
滿地塵沙海一涯
菜芋田園斜月照
檳榔里落晚風吹
枕邊滴漏深寒夜
燈畔烹茶獨坐時
見說官兵攻掠暴
民家片席蕩無遺


Nghỉ lại ở Thạch Xá
(Dịch thơ: Lương Trọng Nhàn)

Quê người đất lạ tứ ngây,
Mờ tung cát bụi bể đây bến bờ.
Vườn trăng luống củ giọi mờ,
Hàng cau trước xóm gió hờ khuya lay.
Giọt đông thánh thót đêm dài,
Âm thầm chén nước trà lài biếng khuây.
Quan binh nghe nói công đây
Sạch không manh chiếu dân này còn chi.


Sơ lược tiểu sử tác giả:

Bùi Huy Bích 裴輝璧 (1744-1802) tự Hy Chương, hiệu Tồn Am. Nhà thơ, nhà văn Việt Nam. Quê ở huyện Thanh Trì, trấn Sơn Nam, nay thuộc Hà Nội. Đỗ hoàng giáp năm 1769, làm quan đến chức hành tham tụng ở phủ Chúa Trịnh.

Tác phẩm của ông có các tập Bích Câu thi tập, Nghệ An thi tập, Thoái Hiên thi tập gồm nhiều bài phản ánh tình hình nhân dân đói khổ vì thiên tai, thuế khoá, binh dịch; nhiều bài tả cảnh đẹp thiên nhiên nơi Bùi Huy Bích làm quan hoặc ở quê hương. Thời Tây Sơn, Bùi Huy Bích ẩn náu ở Sơn Tây và viết cuốn Lữ trung tạp thuyết (1789) chép tản mạn những suy nghĩ về triết học, văn học, lịch sử, giống như một cuốn tuỳ bút. Bùi Huy Bích còn soạn bộ Hoàng Việt thi tuyển, chọn thơ các đời cho đến đời Cảnh Hưng (cuối Lê), trong đó có phụ thêm thơ của ông; bộ Hoàng Việt văn tuyển gồm phú, ký, minh, văn tế, chiếu, chế, sách, biểu, công văn, sắp xếp theo thể loại.

Nguồn: Thi Viện

VÌ SAO HẬU DUỆ CỦA TẦN THỦY HOÀNG BIẾN MẤT KHỎI LỊCH SỬ TRUNG QUỐC?

Nhiều ngườι lầm tưởng rằng Tần Thủy Hoàng chỉ có hαi người con trαi là Phù Tô và Hồ Hợι, nhưng sự thật là ông có rất nhiều con. Ngày nαy ở Trung Quốc có nhiều ngườι tự nhận mình là cháu chắt củα các hoàng đế nổi tiếng, riêng Tần Thủy Hoàng lại không có hậu duệ.

Ít ngườι bιết rằng, Tần Thủy Hoàng có rất nhιều cσn trαι (ảnh: Sunnews).

Năm 221 TCN, Tần Thủy Hoàng quét sạch 6 nước chư hầu, thu hết quyền lực trσng tαy mình vớι thαm vọng xây dựng Trung Hoα thống nhất về mọι mặt. Ông mσng muốn đế chế do mình sáng lậρ sẽ tồn tạι cho tớι “vạn thế”, nhưng sαu khι nhà Tần dιệt vong, hậu duệ củα Tần Thủy Hoàng cũng không còn một ai.

Theo Sohu, nhιều ngườι ngày nαy quá quen vớι cáι tên Tần Thủy Hoàng mà quên mất rằng ông mαng họ Doαnh chứ không ρhảι họ Tần. Tần Thủy Hoàng chỉ là tên hιệu, tên thật củα ông là Doαnh Chính – vuα thứ 36 củα nhà Tần.

Theo truyền thuyết, vị vuα Tần đầu tιên là hậu duệ củα Chuyên Húc – một trσng Ngũ Đế cαι trị Trung Hoα thờι cổ đạι – được bαn thưởng đất Doαnh (tên gọι cũ củα nước Tần) ở ρhíα tây Trung Quốc để ăn lộc, nên đổι sαng họ là Doαnh. Nguyên nhân củα vιệc đổι họ này là dσ ở thờι cổ đạι, quαn nιệm dòng tộc và ρhả hệ củα ngườι Trung Quốc chưα mαng tính chất “chα truyền con nốι” khắt khe như thờι ρhong kιến.

Hoàng tộc họ Doαnh cαι trị nước Tần từ năm 900 TCN, đến năm 221 TCN thì Tần Thủy Hoàng tιêu dιệt 6 nước chư hầu, lậρ rα đế quốc Đạι Tần.

Theo Sử ký củα Tư Mã Thιên, Tần Thủy Hoàng có tổng cộng 33 ngườι con. Trong đó có 20 ngườι cσn trαι và 13 ngườι con gáι. Mẹ củα những ngườι này không được lịch sử đề cậρ. Bản thân Tần Thủy Hσàng cũng không lậρ hoàng hậu và không có tàι lιệu lịch sử nàσ ghι chéρ vị hσàng đế này đặc bιệt sủng áι αι. Hαι ngườι con trαι nổι tιếng nhất, lιên quαn trực tιếρ đến sự tồn vong củα nhà Tần sαu khι Tần Thủy Hoàng chết là Phù Tô (cσn trαι cả) và Hồ Hợι (ngườι cσn trαι thứ 18, có thuyết nóι là con trαι út).

Hồ Hợι tàn sát αnh em sαu khι Tần Thủy Hoàng chết (ảnh từ ρhιm truyền hình Trung Quốc)

Nhιều ngườι thắc mắc, Tần Thủy Hoàng có nhιều con như vậy, lạι là hoàng đế, nhưng vì sαo ngày nαy không αι tự nhận là hậu duệ củα ông?

Ở Trung Quốc ngày nαy, những ngườι trùng họ vớι vuα chúα ngày trước có rất nhιều, ví dụ như họ Lưu (Lưu Bαng), họ Trιệu (Trιệu Khuông Dận), họ Chu (Chu Nguyên Chương)… Nhưng tuyệt nhιên không thấy αι mαng họ Doαnh – trùng vớι họ củα Tần Thủy Hoàng. Đιều này có lιên quαn mật thιết đến những bιến động lịch sử sαu cáι chết củα Tần Thủy Hoàng, theo Sohu.

Theo Sử ký, Phù Tô là ngườι được Tần Thủy Hoàng lựα chọn để kế nghιệρ. Nhưng do mâu thuẫn vớι chα về tư tưởng cαι trị đất nước, Phù Tô bị Tần Thủy Hoàng đιều rα bιên gιớι, không gιữ lạι bên cạnh. Chính quyết định này khιến Phù Tô bị hoạn quαn Trιệu Cαo và ngườι em trαι Hồ Hợι bày mưu hạι chết. Trong lịch sử Trung Quốc xảy rα rất nhιều vụ αnh em trong nhà tàn sát lẫn nhαu để gιành ngôι vuα. Hồ Hợι cũng là ngườι có dã tâm như vậy.

Sαu khι lên ngôι, lấy hιệu là Tần Nhị Thế, Hồ Hợι vẫn “có tật gιật mình”, luôn lo sợ bị những αnh em khác tố cáo tộι gιết αnh để cướρ ngôι. Ông tα quyết định tàn sát tất cả. Vιệc Hồ Hợι gιết αnh em và những kẻ không tuân ρhục mình được Sử ký chéρ lạι như sαu:

Hồ Hợι lên ngôι, bàn vớι Trιệu Cαo tăng thêm nhιều luật lệ, có ngườι không ρhục. Hồ Hợι bàn:

“Nhιều quαn đạι thần không ρhục tα. Các công tử (con trαι Tần Thủy Hσàng) lạι trαnh gιành vớι tα, bây gιờ ρhảι làm thế nàσ?”.

Trιệu Cαo cho rằng nên gιết hết những ngườι tỏ ý tháι độ bất tuân và những quαn lạι bị Hồ Hợι ghét. Hồ Hợι khen “ρhảι đấy” rồι rα lệnh gιết hết các đạι thần chống đốι và các công tử. Trong số đó có công tử Tương Lư bị gιαm rồι bị gιết sαu cùng.

Sự tàn bạσ củα Tần Thủy Hσàng khιến nhιều ngườι σán gιận (Trαnh: Sσhu)

Sử ký chéρ, Hồ Hợι sαι sứ gιả đến nhà lαo, gιục Tương Lư sασ không chết cho sớm. Tương Lư nóι:

“Lễ nghι trong trιều, tα chưα bαo gιờ không theo. Ngôι thứ trσng mιếu đường, tα chưα bαo gιờ dám tráι. Phụng mệnh và lờι nóι, tα chưα bαo gιờ lầm lỡ. Ngươι bảo tα có tộι gì để chịu chết?”.

Sứ gιả đáρ: “Tôι không bàn vιệc ấy, chỉ đến làm ρhận sự”. Công tử Tương Tư nghe vậy lιền kêu lớn một tιếng rồι rút gươm tự sát.

Theo Sohu, một số ngườι cσn trαι củα Tần Thủy Hσàng đã thoát khỏι cuộc thαnh trừng đẫm máu củα Hồ Hợι. Họ bỏ trốn khỏι kιnh thành Hàm Dương và thαy tên đổι họ.

Năm 207 TCN, Hạng Vũ – vιên tướng nước Sở có mốι thù sâu sắc vớι Tần Thủy Hoàng – tιến quân vàσ Hàm Dương, lùng bắt tất cả hoàng tộc họ Tần rồι đem gιết sạch. Hạng Vũ cho đốt cung A Phòng, nhιều ngườι thuộc hoàng gια chết cháy trong đó. Tần Tử Anh (cσn trαι Hồ Hợι, có thuyết nóι là em trαι Tần Thủy Hoàng) – vuα thứ 3 củα nhà Tần – rα đầu hàng cũng bị Hạng Vũ gιết.

Sử ký chéρ, Hạng Vũ cầm đầu chư hầu, gιết Tần Tử Anh và toàn bộ công tử vương tộc nhà Tần, dιệt dòng họ Doαnh, làm cỏ thành Hàm Dương, đốt cung thất cháy lιền 3 tháng không tắt, lấy củα cáι châu báu nhà Tần cùng chια vớι chư hầu.

Sử ký chéρ thêm, ngày trước có Sở Nαm Công – vιên quαn gιỏι bóι tσán ở nước Sở – nóι: “Sở tuy chỉ còn 3 hộ, nhưng dιệt Tần chính là Sở”. Hạng Vũ thảm sát hoàng tộc nhà Tần chính là để ứng vớι lờι tιên trι này. Họ Doαnh vì vậy không còn sót lạι hậu duệ nào.

Hạng Vũ – ngườι tổ chức thαnh trừng hoàng tộc nhà Tần (ảnh từ ρhιm truyền hình Trung Quốc).

Nhιều nhà sử học Trung Quốc cho rằng, sαu khι nước Tần bị dιệt, nước Sở và Hán thαy nhαu lên nắm quyền. Con cháu củα Tần Thủy Hoàng dù còn sót lạι cũng không dám xưng là họ Doαnh. Nhà Hán do Lưu Bαng sáng lậρ tồn tạι hơn 400 năm, họ Doαnh vì thế càng thêm mαι một. Mặt khác, Tần Thủy Hoàng khét tιếng trσng lịch sử là hoàng đế bạo ngược, bị ngườι dân căm ghét, nếu hậu duệ củα ông còn lưu lạc trσng dân gιαn, dù có bιết về nguồn cộι cũng không dám xưng họ là Dσαnh nữα.

Năm 1994, Trung Quốc tổ chức khαι quật quy mô lớn lăng mộ Tần Thủy Hoàng. Trong khι đàσ bớι, các nhà khảσ cổ ρhát hιện xác ướρ một ρhụ nữ đαng mαng thαι. Đây rất có thể là ρhι tần đαng mαng thαι con củα Tần Thủy Hσàng bị Hồ Hợι tuẫn táng trσng lăng để đề ρhòng hậu họα cướρ ngôι.

Sử ký chéρ, sαu khι hạι chết αnh trαι là Phù Tô, Hồ Hợι lo lιệu vιệc chôn cất Tần Thủy Hoàng trσng lăng mộ, bàn vớι Trιệu Cαo rằng: “Những ngườι ở hậu cung củα tιên đế cho rα ngσàι thì không tιện, nên đem chôn sống theσ”. Hậu cung củα Tần Thủy Hoàng vì vậy mà sạch bóng mỹ nhân.

Theo Sohu, trước khι chết, Tần Thủy Hoàng cho đúc độι quân bằng đất nung vì cho rằng đàn ông còn ρhảι ρhục vụ chιến trαnh, không thể chôn sống theo mình. Nhưng cung nữ và nô tì thì không có tác dụng gì, nên đem tuẫn táng. Hồ Hợι lợι dụng hủ tục tuẫn táng sαu khι Tần Thủy Hoàng chết, chôn sống cả những ρhι tần đαng mαng thαι con củα chα mình.

Xác ướρ thαι ρhụ trong lăng mộ Tần Thủy Hoàng (ảnh: Qulιshι).

Vớι cuộc thαnh trừng tàn khốc và quy mô lớn như vậy, khả năng những ngườι con trαι củα Tần Thủy Hoàng thoát khỏι tαy Hồ Hợι và Trιệu Cαo là rất thấρ. Tuy nhιên Hồ Hợι không bιết rằng, sαu này cũng có ngườι thảm sát con cháu mình như chính cách ông tα từng làm.

Không hoàng đế nàσ trong lịch sử Trung Quốc trị vì mà không từng mắc ρhảι sαι lầm. Tần Thủy Hoàng cũng là một trong số đó. Ông có công lớn trσng vιệc chấm dứt cuộc chιến trαnh cát cứ thờι Xuân Thu – Chιến Quốc kéσ dàι hàng trăm năm, thống nhất Trung Quốc trên nhιều ρhương dιện. Nhưng sự bạo ngược và thιếu sáng suốt củα Tần Thủy Hoàng lạι là nguyên nhân trực tιếρ đẩy hoàng tộc nhà Tần vàσ con đường tuyệt dιệt.

Theo: Tri Thức Trẻ

Saturday, September 14, 2024

VÌ SAO MỸ THẢ HƠN 6,000 CON CỪU VÀO KHU VỰC XUNG QUANH CÁC TẤM PIN MẶT TRỜI Ở TEXAS?

Việc Mỹ thả hơn 6.000 con cừu vào khu vực xung quanh các tấm pin Mặt Trời ở Texas là một sáng kiến thú vị và mang lại nhiều lợi ích bất ngờ. Đây không chỉ là một cách độc đáo để tận dụng diện tích đất mà còn góp phần vào việc bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.


Hơn 6.000 con cừu đang được thả vào tám nhà máy điện mặt trời ở Texas. Đây là sáng kiến của công ty năng lượng tái tạo Enel North America, hợp tác với Texas Solar Sheep LLC, nhằm tạo ra thỏa thuận chăn thả gia súc bằng năng lượng Mặt Trời lớn nhất từ trước đến nay tại Hoa Kỳ. Những con cừu này không chỉ là những "người làm vườn bằng len" trên diện tích hơn 10.100 mẫu Anh (4.087 ha), mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hệ sinh thái và nâng cao hiệu quả sản xuất năng lượng.

Cừu đóng vai trò như những "máy cắt cỏ" tự nhiên, giúp loại bỏ cỏ dại, cây bụi và các loại thực vật khác mọc dưới và xung quanh các tấm pin. Điều này ngăn chặn việc thực vật che phủ các tấm pin, giảm hiệu suất thu năng lượng Mặt Trời.

Những con cừu sẽ được thả tự do trong các khu vực có các tấm pin Mặt Trời, nơi chúng có thể nằm dài dưới bóng râm vào những ngày nắng nóng. Chúng làm giảm nhu cầu sử dụng thuốc diệt cỏ và máy cắt cỏ chạy bằng nhiên liệu hóa thạch. Điều này không chỉ tốt cho môi trường mà còn giúp tiết kiệm chi phí cho các công ty năng lượng. Phân của cừu còn có thể làm phân bón cho đất, cải thiện chất lượng đất và hệ sinh thái. Ngoài ra, cừu có thể mang theo hạt giống hoa dại trong lớp len và dấu móng của chúng, góp phần tái sinh thảm thực vật tự nhiên.

Thực tế, Enel North America đã thử nghiệm mô hình này tại Minnesota và kết quả cho thấy chất lượng đất tại một số địa điểm đã được cải thiện hơn 200% về mặt chất hữu cơ. Điều này chứng tỏ việc chăn thả cừu không chỉ hỗ trợ sản xuất năng lượng mà còn mang lại nhiều lợi ích cho hệ sinh thái địa phương.

Việc loại bỏ thảm thực vật khô và dễ cháy giúp giảm nguy cơ xảy ra hỏa hoạn, đặc biệt là trong điều kiện thời tiết khô hạn. Đây là một biện pháp phòng ngừa quan trọng, bảo vệ cả các tấm pin và môi trường xung quanh.

Marcus Krembs, Giám đốc Quan hệ Đối ngoại và Phát triển Bền vững tại Enel North America, cho biết: "Bằng cách ưu tiên chăn thả cừu để quản lý đất đai, chúng tôi chứng minh rằng năng lượng Mặt Trời và nông nghiệp có thể cùng tồn tại trong khi vẫn đảm bảo hiệu suất tối ưu của các cơ sở năng lượng Mặt Trời của chúng tôi". Ông cũng nhấn mạnh rằng, cam kết này không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn hỗ trợ nền kinh tế địa phương thông qua việc tạo ra cơ hội việc làm mới và các dịch vụ hệ sinh thái.

Nông nghiệp điện, một thuật ngữ được dùng để chỉ việc sử dụng đất cho cả năng lượng Mặt Trời và nông nghiệp, đang ngày càng phổ biến. Kevin Richardson, Giám đốc Tiếp cận Cộng đồng tại Hiệp hội Chăn thả Gia súc bằng Năng lượng Mặt Trời Hoa Kỳ, cho biết: "Chăn thả gia súc trong khu vực khai thác năng lượng Mặt Trời đang trở thành xu hướng hàng đầu trong ngành nông nghiệp điện, và chúng tôi đang thấy ngày càng nhiều nhà lãnh đạo trong ngành năng lượng Mặt Trời đầu tư vào các mối quan hệ đối tác lâu dài với nông dân và tạo ra những cơ hội mới cho ngành nông nghiệp Hoa Kỳ".

Phân của cừu là một loại phân bón tự nhiên, giúp cải thiện chất lượng đất, tăng độ phì nhiêu và cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của thực vật.

Chăn thả cừu trong các khu vực khai thác năng lượng Mặt Trời không chỉ tiết kiệm chi phí mà còn mang lại nhiều lợi ích khác. Theo Jesse Puckett, Giám đốc các dự án phát triển bền vững và các vấn đề cộng đồng tại Enel, việc để cừu gặm cỏ rẻ hơn và ít rủi ro hơn so với việc cắt cỏ bằng máy móc. Cừu không nhai dây điện như dê, và cũng không làm hỏng các tấm pin Mặt Trời, giúp duy trì an toàn và hiệu quả cho hệ thống. Puckett chia sẻ: "Điều này giúp chúng tôi tiết kiệm tiền. Đây là một cách hiệu quả để thực hiện việc này. Nó rất tốt cho môi trường, nhưng cũng giúp ích cho lợi nhuận của chúng tôi. Và vì vậy, đây là giải pháp đôi bên cùng có lợi cho chúng tôi".

Puckett cũng nhấn mạnh rằng ngành năng lượng Mặt Trời có cơ hội để làm mọi thứ khác biệt và tốt hơn, góp phần vào sự phát triển bền vững và bảo vệ môi trường.

Thay vì sử dụng máy cắt cỏ chạy bằng nhiên liệu hóa thạch, việc sử dụng cừu để quản lý thảm thực vật giúp giảm lượng khí thải carbon và các chất ô nhiễm khác vào môi trường.

Đối với Texas Solar Sheep LLC, chăn thả cừu trong các khu vực khai thác năng lượng Mặt Trời là một bước tiến quan trọng. JR Howard, đồng sở hữu công ty, cho biết: "Chúng tôi thực sự hoạt động giống như một trang trại thông thường. Điểm khác biệt duy nhất là chúng tôi có các tấm pin Mặt Trời". Ngoài việc cung cấp dịch vụ chăn thả, một số đàn cừu của họ còn được bán để lấy thịt, tạo thêm nguồn thu nhập.

Howard cũng chia sẻ rằng nhu cầu chăn thả đang bùng nổ, và đây là "cơ hội lớn nhất cho ngành chăn cừu trong cuộc đời tôi". Điều này mở ra một tương lai tươi sáng cho ngành chăn nuôi cừu, đồng thời góp phần vào sự phát triển của ngành năng lượng tái tạo.

Đây là một ví dụ điển hình về việc kết hợp hai ngành sản xuất quan trọng là nông nghiệp và năng lượng. Nông dân có thể tận dụng diện tích đất dưới các tấm pin để chăn thả gia súc, tạo thêm thu nhập và bảo vệ môi trường.

Việc thả cừu vào các khu vực năng lượng Mặt Trời ở Texas không chỉ là một giải pháp sáng tạo mà còn mang lại nhiều lợi ích về môi trường, kinh tế và xã hội. Đây là một ví dụ tiêu biểu cho sự kết hợp giữa nông nghiệp và năng lượng tái tạo, đồng thời mở ra những cơ hội mới cho ngành chăn nuôi và nông nghiệp tại Hoa Kỳ. Sáng kiến này không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn thúc đẩy sự phát triển bền vững và tạo ra giá trị lâu dài cho cộng đồng.

Đức Khương / Theo: ĐSPL
Link tham khảo:



6 SỰ THẬT KỲ LẠ ÍT NGƯỜI BIẾT TRÊN THẾ GIỚI

Dù đã chết hơn 3.000 năm nhưng vị pharaoh này của Ai Cập vẫn phải làm hộ chiếu. Đây là một trong những sự thật kỳ lạ trên thế giới mà ít người biết.


Dưới đây là 6 sự thật kỳ lạ "độc nhất vô nhị" trên thế giới:

1. Xác ướp pharaoh bắt buộc phải làm hộ chiếu

Bất cứ ai dù còn sống hay đã chết thì đều phải làm hộ chiếu nếu muốn sang Pháp. Chính vì lý do kỳ lạ này, năm 1974, chính phủ Ai Cập đã phải là hộ chiếu cho Ramesses II, vị pharaoh thứ ba của Vương triều thứ 19, trị vì Ai Cập cổ đại từ năm 1279 TCN – 1213 TCN. Ông được ghi nhận là một trong những vị pharaoh quyền lực và được ca tụng nhiều nhất trong lịch sử Ai Cập cổ đại.

Hộ chiếu đặc biệt của pharaoh Ramesses II. Ảnh: BS

Cụ thể, sau khi làm xong hộ chiếu, xác ướp của vị pharaoh vĩ đại này được đưa sang Pháp để kiểm tra và tu sửa. Khi chiếc máy bay chở xác ướp của pharaoh Ramesses II hạ cánh xuống Paris, ông đã được chào đón với nghi thức trang nghiêm nhất dành cho một vị quân vương.

Sau khi kết thúc quá trình kiểm tra, phân tích và xử lý, xác ướp của pharaoh Ramesses II đã được đưa trở lại Ai Cập qua đường hàng không. Xác ướp của vị pharaoh đầu tiên của Ai Cập được cấp hộ chiếu hợp pháp, hiện đang được đặt tại Bảo tàng Ai Cập ở Cairo.

2. Sự thật về cứ bước qua cửa là quên mất chúng ta định làm gì

Nhiều người cứ bước qua cửa là quên béng mất mình định làm gì. Ảnh minh họa

Việc cứ bước qua cửa là chúng ta quên mất định làm gì trong đó được các nhà tâm lý học gọi là "hiệu ứng cánh cửa". Trên thực tế, bộ não của con người thường quên béng mất việc mình định làm gì khi bước qua một cánh cửa, tạo chướng ngại về mặt tinh thần trong não bộ. Đây được coi là một cơ chế của não giúp phân chia nhóm ký ức này với nhóm ký ức khác.

Dù chưa thể giải thích rõ ràng về hiện tượng lạ này, nhưng các chuyên gia nghiên cứu tin rằng khi chúng ta bước qua một cánh cửa, trí nhớ cũng bị ảnh hưởng khi cái cũ sẽ tạm thời bị gỡ bỏ để nhường chỗ tiếp nhận những điều mới.

3. Quạ luôn chia sẻ thức ăn

Quạ là loài vật thông minh và chúng gần như luôn hành động cùng nhau. Ảnh: Depositphotos

Trên thực tế, trong tự nhiên, những con quạ hầu như luôn hành động cùng nhau. Chúng thậm chí còn chia sẻ thức ăn kiếm được. Đơn cử như việc sau khi tìm thấy một xác chết, chúng sẽ loan tin để gọi đồng loại tới. Loài vật này rất thông minh và chúng rất có ý thức về tính cộng đồng.

4. Khi nghe thấy tiếng khóc của trẻ con, nai cái hành động lạ

Nai cái thường chạy theo bản năng sau khi nghe tiếng khóc của trẻ con. Ảnh: trepluscommunities

Theo đó, sau khi nghe tiếng khóc của trẻ con, nai cái sẽ chạy đi cầu cứu. Hóa ra hành động bản năng này là do tiếng khóc của trẻ nhỏ có cũng một dải tần số với tiếng kêu của nai con.

Điều tương tự cũng xảy ra ở nhiều loài động vật có vú, trong đó bao gồm cả con người. Chẳng hạn, khi nghe tiếng khóc của một trẻ sơ sinh, mèo con hoặc chó con, chúng ta thường có xu hướng vội chạy lại để bảo vệ đứa trẻ, do một phần của não bộ chịu trách nhiệm phản ứng với âm thanh này phản hồi lại.

5. Danh tướng Julius Caesar từng bị cướp biển bắt và đòi tiền chuộc

Danh tướng Julius Caesar từng bị cướp biển bắt giữ trong nhiều ngày. Ảnh: BS

Julius Caesar (100 TCN – 44 TCN) được coi là nhà quân sự lỗi lạc của đế chế La Mã cổ đại. Tuy nhiên, ít ai biết rằng, vị danh tướng tài ba này từng bị cướp biển bắt vào năm 75 TCN. Do không biêt thân thế của Julius Caesar nên bọn cướp biển này chỉ đưa ra mức tiền chuộc khá thấp là khoảng 600.000 USD. Tuy nhiên, danh tướng này cho rằng ông đáng giá hơn nhiều. Cuối cùng, nhóm cướp biển này đã tăng mức tiền chuộc lên tới khoảng 1,5 triệu USD để đổi lấy sự tự do cho Julius Caesar.

Điều thú vị là trong thời gian bị bắt giữ (38 ngày), Julius Caesar còn tham gia vào các trò chơi, đọc thơ, hát cho những tên cướp biển nghe. Nhưng sau khi được giải cứu, vị tướng tài ba đã khiến bọn cướp biển này phải trả giá. Ông đã tập hợp hạ đội để truy lùng những tên cướp biển. Kết quả, những tên cướp này đều bị bắt và bị trừng phạt bằng cách đóng đinh.

6. Thiết bị báo cháy đặc biệt dành cho người điếc

Thiết bị báo cháy được các chuyên gia Nhật Bản thiết kế dành cho người điếc. Ảnh: Pixabay

Thay vì âm thanh, công ty Air Water Safety Service của Nhật Bản đã phát triển một thiết bị báo cháy dùng mùi Wasabi. Theo đó, khi phát hiện ra khói lửa, thiết bị đặc biệt này sẽ phát ra một mùi kích thích cực mạnh có vai trò như còi báo cháy. Thiết bị này sẽ cực kỳ hữu ích đối với những người không thể nghe thấy còi báo cháy.

Bài viết tham khảo nguồn: Brightside, Britannica
Minh Hằng / Theo: trithuctre

NGỌC LÂU XUÂN KỲ 2 - ÂU DƯƠNG TU


Ngọc lâu xuân kỳ 2
(Âu Dương Tu)

Biệt hậu bất tri quân viễn cận,
Xúc mục thê lương đa thiểu muộn.
Tiệm hành tiệm viễn tiệm vô thư,
Thuỷ khoát ngư trầm hà xứ vấn.

Dạ thâm phong trúc xao thu vận,
Vạn diệp thiên thanh giai thị hận.
Cố khi đơn chẩm mộng trung tầm,
Mộng hựu bất thành đăng hựu tẫn.


玉樓春其二 - 歐陽修

別後不知君遠近
觸目淒涼多少悶
漸行漸遠漸無書
水闊魚沈何處問

夜深風竹敲秋韻
萬葉千聲皆是恨
故攲單枕夢中尋
夢又不成燈又燼


Ngọc Lâu Xuân kỳ 2
(Dịch thơ: Chi Nguyen)

Người đi cách biệt chân trời.
Sầu vương trong mắt, đầy vơi mặc lòng.
Càng xa tin tức càng mong.
Bóng chim tăm cá, long đong nơi nào ?.
Canh khuya lá trúc lao xao.
Tiếng thu xào xạc, nao nao rối bời.
Gối mộng tìm những chơi vơi.
Đâu thành ước nguyện, đèn thời tàn canh.


Sơ lược tiểu sử tác giả:

Âu Dương Tu 歐陽修 (1007-1072) tự Vĩnh Thúc 永叔, hiệu Tuý ông 醉翁, Lục Nhất cư sĩ 六一居士, thuỵ hiệu Văn Trung 文忠, người huyện Lư Lăng tỉnh Giang Tây, ông là một vị cổ văn gia, lịch sử học gia có tiếng, lại là một thi nhân tài tình phong phú. Ông hiện còn lại Lục nhất từ 3 quyển.

Nguồn: Thi Viện



GIỮA CHA MẸ VÀ CON CÁI CŨNG CẦN CÓ RANH GIỚI: 4 ĐIỀU CHA MẸ ĐỪNG VƯỢT QUA

Ranh giới là điều quan trọng, cho cả con cái và cha mẹ.


Trên đời này, mối quan hệ thân thiết và cảm động nhất không gì khác hơn là tình cảm giữa cha mẹ và con cái.

Trong độ tuổi từ 18 đến 35, con cái sẽ dần dần xa cách cha mẹ trong quá trình đi học, đi làm và lập gia đình. Cha mẹ cũng không nên quá chấp niệm trong việc phải duy trì mối quan hệ "thân thiết" với con cái. Ranh giới là điều quan trọng.

Có 4 điều cha mẹ không nên vượt qua ranh giới.

1. Con đưa tiền mua quà nhưng bố mẹ ngại nhận

Cô con gái tặng mẹ bộ mỹ phẩm trị giá 8.5 triệu nhân dịp sinh nhật lần thứ 55 của bà. Người mẹ ba lần nhất quyết chuyển tiền cho con gái, đồng thời còn nhắn tin: "Con kiếm được ít tiền, còn phải nuôi hai đứa con". Người con gái cảm thấy vô cùng gượng gạo.

Trong các dịp lễ tết, sinh nhật cha mẹ, con cái sẽ tặng tiền hoặc quà cho cha mẹ để thể hiện tình cảm với cha mẹ.

Nhưng người làm cha mẹ lại hiểu rằng con cái đang phải chịu áp lực lớn trong việc nuôi gia đình nhỏ của bản thân nên thường lựa chọn cách từ chối. Lời bào chữa phổ biến nhất là "Ba mẹ có tiền, con cứ giữ lấy để mà tiết kiệm", hoặc "Ba mẹ không cần những thứ đắt tiền như vậy".

Thực ra, là cha mẹ, chúng ta nên nhận chúng. Đây là sự thể hiện tấm lòng của con trẻ khi nhận tiền hoặc quà của bố mẹ, con trẻ sẽ có được cảm giác thành tựu khi được làm vậy với cha mẹ. Nếu bạn quan tâm đến chúng, hãy tìm cách thích hợp để trả lại hoặc nói chuyện với nhau trong tương lai. Tình yêu cần được bày tỏ.

Việc yêu cầu quá nhiều từ con cái là điều cấm kỵ. Tuy nhiên, nếu bạn từ chối hết lần này đến lần khác, con cái sẽ vô thức cho rằng cha mẹ không cần sự quan tâm của chúng vậy nên, "nếu tôi không đưa tiền hoặc mua đồ cho bố mẹ thì đó là chuyện đương nhiên."


2. Đối xử với con dâu như người ngoài

Gần đây có một cặp mẹ chồng và con dâu khá nổi tiếng trên mạng xã hội Trung Quốc, họ nắm tay nhau đi tham quan núi Thiên Môn ở Trương Gia Giới. Khi hướng dẫn viên du lịch hỏi dùng từ gì để hình dung mối quan hệ giữa hai người, người con dâu nói, "Có lẽ là từ bạn thân", người mẹ chồng trả lời, "Mẹ và con gái".

Con gái khi gả đi sẽ là người một nhà với gia đình chồng. Tuy nhiên, một số bậc cha mẹ coi con dâu như người ngoài, công khai chèn ép con dâu. Nếu giữa vợ chồng con trai xảy ra mâu thuẫn, họ sẽ đứng về phía con trai vô điều kiện.

Đây là một lối suy nghĩ hết sức sai lầm.

Có rất nhiều lợi ích khi có được mối quan hệ hài hòa giữa mẹ chồng và con dâu. Con trai có đối xử tốt với cha mẹ hay không thì một nửa lời nói nằm ở vợ. Con ngoan không bằng dâu thảo! Mối quan hệ tốt đẹp giữa mẹ chồng và nàng dâu giúp con cháu lớn lên trong bầu không khí thoải mái, thân thiện và đảm bảo một tâm lý tích cực. Sau khi cha mẹ mất đi, con dâu chính là người ở bên con trai của mình đến già.

Hãy đối xử với con dâu như con gái của mình. Làm được điều này, tuổi già của bạn sẽ hạnh phúc hơn.


3. Khoảng cách thế hệ, can thiệp vào việc giáo dục con cháu

Một bà nội dạy dỗ đứa cháu trai 5 tuổi của mình, nói với cháu điều này điều kia. Người cháu bỗng nhiên nói: "Bà không phải mẹ cháu, tại sao cháu phải nghe lời bà?"

Bà nội và bà ngoại trông cháu, mối quan hệ gia đình giữa các thế hệ sẽ ngày càng trở nên bền chặt. Tuy nhiên, lo cho cháu một ngày ba bữa, tắm rửa cho chúng, đảm bảo an toàn cho chúng cũng đã đủ bận rộn, còn trách nhiệm giáo dục, hãy giao cho cha mẹ chúng. Ông bà hy vọng con cháu mình sẽ thành rồng phượng, muốn gánh vác trách nhiệm giáo dục với quan điểm "vì muốn tốt cho cháu".

Khi người trẻ khi dạy dỗ con cái thì ông bà phải "giả câm điếc". Không nên can thiệp chứ đừng nói đến việc bao che những khuyết điểm.

4. Quá tập trung vào chuyện gia đình con cái mà quên mất nửa kia

Một giáo viên đã nghỉ hưu 63 tuổi ở quê tôi lên thành phố để chăm sóc con cho con gái của họ. Chồng của cô ở nhà một mình nuôi gà, vịt, ngỗng, lợn và trồng một số loại rau. Có thời gian họ sẽ gọi điện cho nhau. Bẵng đi hai ngày không gọi video, cô nhớ ra gọi lại cho chồng nhưng không có ai trả lời. Có người phá cửa kiểm tra thì phát hiện chồng cô nằm bên cạnh giường. Sau đó, mới biết chồng cô bị xuất huyết não. Đây là trái đắng của việc vợ chồng không ở cạnh nhau.

Khi một người già đi, người duy nhất cần chăm sóc mình nhất chính là một nửa còn lại của bản thân. Người đáng tin cậy nhất là một nửa còn lại. Có bạn đời, có lương hưu là điều tuyệt vời nhất của hai vợ chồng. Con cái dù có hiếu thảo tới mấy, chúng cũng không có thể quan tâm cha mẹ sát sao như một nửa còn lại, dẫu sao thì chúng cũng có gia đình riêng của mình.

Hãy nhớ rằng, người duy nhất có thể đồng hành cùng bạn khi bạn già đi chính là vợ/chồng bạn.


Lời kết

Mối liên hệ giữa cha mẹ và con cái là không thể cắt đứt, đó là huyết thống.

Tuy nhiên, ngay cả giữa cha mẹ và con cái cũng phải có "một khoảng trống nhất định cho sự tự do. Đây là sự tôn trọng lẫn nhau và cũng là sự bảo vệ dành cho nhau.

Giữ khoảng cách và giữ ranh giới của bạn. Một khi ranh giới mất đi, tất cả rất có thể cảm thấy bí bách và phá nát một gia đình!

Như Nguyễn / Theo: ĐSPL

Friday, September 13, 2024

THẮNG NGHĨA TRUYỀN KỲ - DẤU SON VÙNG CHỢ LỚN

Một võ phái, một đoàn lân, cùng một tổ sáng lập, chung triết đạo “Thắng Nghĩa” - làm việc nghĩa luôn thắng (đi trước) - lấy nghĩa hành hiệp, đó chính là Thiếu Lâm Chánh Tông Thái Lý Phật với lịch sử hơn 90 năm hiện hữu ở Sài Gòn - Chợ Lớn.


Trong giới võ lâm từ sau 1930, võ phái Thái Lý Phật là tên gọi được cả hắc bạch lưỡng đạo Sài Gòn - Chợ Lớn nể trọng, bởi người đem võ phái ấy vào Việt Nam chính là võ sư Đặng Tây (Đặng Văn Thành) - nhị tổ (tổ đời thứ hai) của võ phái Bắc Thắng Thái Lý Phật và tứ tổ (tổ đời thứ 4) của Hồng Thắng Thái Lý Phật.

Lịch sử Thái Lý Phật có gốc từ Nam Thiếu Lâm, là sự dung hòa, kết hợp tinh hoa của tam đại môn phái đương thời gồm Thái gia (quyền pháp), Lý gia (mã bộ) và Phật gia (chưởng pháp), gồm ba nhánh chính với Hồng Thắng Thái Lý Phật, Hùng Thắng Thái Lý Phật và Bắc Thắng Thái Lý Phật.

Võ sinh nhí của võ phái Thái Lý Phật trong bài đối luyện tại võ đường.

Lịch sử Thái Lý Phật ở Việt Nam ghi nhận “Sấy Bạc” - dịch từ âm Quảng Đông là Bác Tây (tên gọi thân mật của người Chợ Lớn dành cho võ sư Đặng Tây) - đến Việt Nam năm 1933, sống giản dị, ẩn dật, ngày làm nghề đan sọt sau chợ Thiếc, tối dạy võ cho người trong vùng. Nhưng võ nghệ của Sấy Bạc đạt đến mức thượng thừa, gắn với nhiều giai thoại đụng độ, hoặc các cuộc dàn xếp của Sấy Bạc với hắc bạch lưỡng đạo, sử dụng các tuyệt kỹ học được từ sáng tổ Bắc Thắng Thái Lý Phật là “thần thủ” Đàm Tam với tốc độ quá nhanh, quá chuẩn xác nên không cần nhắc lại kết quả, chỉ nghe qua danh xưng võ lâm giang hồ đặt cho Sấy Bạc là: “Tán thủ vương” hay “Quái thủ miêu trảo”… đủ cảm nhận được vị thế của ông trong võ lâm Chợ Lớn.

Một điều thú vị khi tìm hiểu về thân thế võ sư Đặng Tây, ấy là ngoài chuyện luyện - truyền võ đạo với nhiều công phu dị biệt, ông lưu giữ nguyên bản những giá trị tinh hoa, học được từ tiền bối, để xây dựng thành “tam bảo” bao gồm những răn dạy học trò thông qua liễn đối, thơ phú, thủ tắc (luật lệ cần tuân giữ), ẩn chứa trong đó nhiều triết đạo của võ phái. Võ sư Huỳnh Chí Dân - học trò thân cận nhất của Sấy Bạc ngày xưa, hiện thời giữ trọng trách là tam tổ (tổ thứ 3) của võ phái, kể về thầy của mình: “Chúng tôi luyện võ, nhưng được dạy rất kỹ là dùng võ để làm việc nghĩa chứ không phải mượn võ để lộng hành anh chị trong giang hồ”.

Du khách trải nghiệm các động tác đặc trưng trong luyện tập của Thái Lý Phật.

Từ gốc ban đầu là Bắc Thắng Thái Lý Phật, sau chuyển tên gọi Thiếu Lâm Chánh Tông Thái Lý Phật, nguyên cớ được võ sư Huỳnh Chí Dân lý giải: “Sư phụ tôi thuộc hàng tổ của hai nhánh phái Thái Lý Phật (Hồng Thắng, Bắc Thắng), và lúc sanh thời sư phụ gửi tôi qua học luôn cả Hùng Thắng nên khi Liên đoàn Võ cổ truyền Việt Nam thành lập (1998), để gia nhập và đăng ký, tôi đặt tên võ phái thành Thiếu Lâm Chánh Tông Thái Lý Phật, ý là bao hàm cả ba nhánh phái thành một, phát triển tại Việt Nam.

Tên gọi là vậy nhưng các bài học về Tam Đạo gồm Văn - Võ - Y hay Tam Đức với Trung - Hiếu - Nghĩa, đều là những giá trị nguyên bản tổ để lại”.

“Truyền Thừa Các” - không gian trưng bày văn vật, kỷ vật của môn phái Thiếu Lâm Chánh Tông Thái Lý Phật.

Cũng trong võ lâm Sài Gòn - Chợ Lớn xưa và nay, hiếm gặp võ phái nào có những nguyên tắc khắt khe, thậm chí cực bảo thủ với học trò như Thiếu Lâm Chánh Tông Thái Lý Phật. Để được thâu nhận làm đồ đệ, người theo học buộc phải “không” ít là bốn thứ: không xăm mình, không nhuộm tóc, không xỏ khuyên tai, không chửi thề.

Võ sư Huỳnh Chí Dân kể: “Du nhập vào Việt Nam từ 1933, đến 1979 thầy tôi mở đoàn lân sư rồng Thắng Nghĩa Đường để phát triển võ phái, các nguyên tắc này cho đến nay vẫn không thay đổi. Nhiều em mê võ thuật, mê múa lân sư rồng lắm, nhưng khi đến đoàn lân tham quan với nguyện vọng học, khi đọc biết các quy định trong thập đại thủ tắc, bèn đứng dậy đi về vì không đáp ứng được yêu cầu. Chúng tôi tuân thủ các nguyên tắc ấy tuyệt đối, không có khái niệm ngoại lệ cho bất kỳ ai”.

Môn sinh của đoàn lân sư rồng Thắng Nghĩa Đường biểu diễn lân trường phái Phật Sơn cho các em nhỏ tham quan.

Nghe qua những luật định khắt khe, cứ nghĩ yếu tố chân truyền sẽ ngày càng gặp khó, nhưng câu chuyện truyền thừa lại là một chi tiết nổi trội trong võ đạo của Thiếu Lâm Chánh Tông Thái Lý Phật, khi được biết các thế hệ Huỳnh gia của võ sư chưởng môn Huỳnh Chí Dân đều theo nghiệp võ. Bài học đạo đức, các chiêu thức, tuyệt đỉnh công phu của Thiếu Lâm Chánh Tông Thái Lý Phật, đến cả những dụng cụ luyện tập vẫn không hề thay đổi, nhưng cách để vun đắp cho sự vĩnh tồn của võ phái, chính ở các thế hệ kế thừa trong gia đình Huỳnh gia, với việc sử dụng và biến hình ảnh, kỷ vật, câu chuyện, công phu luyện tập của võ phái… thành sản phẩm mang giá trị di sản, phục vụ du lịch, hấp dẫn lữ khách khi đến với Chợ Lớn hôm nay.

Các bạn trẻ trải nghiệm hội họa trong tuyến du lịch "Dấu ấn Thắng Nghĩa: Họa sư - truyền thuyết niên thú".

Thắng Nghĩa Tổ Quán - một nơi để tôn thờ, vinh danh các vị tổ, nơi để lưu lại những kỷ niệm hùng tráng của võ phái, của đoàn lân, tưởng chừng luôn khép cửa với người ngoại đạo, nhưng những xâu chuỗi, tập hợp, trình bày, diễn thuyết, góp nhặt tư liệu, hiện vật… đều do người trong cuộc thực hiện, đã tạo nên một “bảo tàng” thu nhỏ về võ phái, rộng cửa chia sẻ cho du lịch tham quan với những thông tin, cảm xúc, trải nghiệm thật đặc biệt trong hành trình khám phá Chợ Lớn dành cho mọi độ tuổi, quốc tịch, văn hóa. Thắng Nghĩa Tổ Quán như một ví dụ điển hình trong việc khai thác di sản truyền đời của võ phái và biến di sản ấy trở nên gần gũi hơn thông qua hình ảnh, thông tin, trải nghiệm múa lân sư rồng, tham gia cùng võ sinh vào những bài đối luyện để hiểu hơn về một võ phái độc đáo, một dấu son thắm đậm tinh hoa ở Chợ Lớn xưa và nay.

Nguyễn Đình
Theo: Người Đô Thị Online



TỪ TỪ TỚI TỪ... TRẦN?

Tháng Bảy năm nay, đoàn cô hồn từ âm ty lên nhận thức ăn của người cõi trần cảm thấy mệt mỏi vì trời quá nóng, lại thiếu hẳn xe hơi như mọi năm nên toàn cuốc bộ.

Nguồn: Tuổi Trẻ Cười

Một cô hồn trẻ vuốt mồ hôi chảy ròng trên mặt, phàn nàn:

- Mọi năm người ta đốt nhà lầu xe hơi rần rần, năm nay chắc kinh tế trên đó khó khăn nên chỉ thấy họ đốt xuống đây vài đô lẻ, chẳng đủ cho tụi mình đi xe buýt!

Một cô hồn khác ngạc nhiên:

- Mày nhắc xe buýt tao mới nhớ: sao mình không đi tàu điện cho nó khỏe?

Câu này vừa tung ra thì nhận được một rổ gạch đá:

- Trời ơi là trời, thằng này suốt ngày cắm mặt vào điện thoại mà lạc hậu quá! Tuyến tàu đó có mười mấy cây số mà họ xây 16 năm chưa xong, gần đây nghe hứa hẹn sẽ đưa vào khai thác nhưng cứ hẹn lần hẹn lữa chẳng thấy đâu!

Làn sóng chế nhạo vừa dứt thì có tiếng thút thít của một cô hồn đầu bạc:

- Hic hic, cháu nội tao trên đó đang du lịch Singapore, nghe nói nó xém đi lạc bởi tàu điện bên đó có tới sáu tuyến, sáu tầng hầm và hàng trăm cây số!

Trạm Woodland của Metro Springapour underground

- Ủa, vậy sao cụ không mừng mà lại khóc?

- Tao khóc vì hồi còn sống, tao có nghe nhiều quan chức tuyên bố là xứ mình sẽ nhanh chóng bắt kịp Singapore!

- Cụ ơi, những mục tiêu hoành tráng vĩ đại như thế phải từ từ chứ đâu có gấp được?

- Từ từ? Nhưng tao xuống đây gần 20 năm rồi, con ạ!

Người Già Chuyện
Theo: Người Đô Thị



THƠ DUYÊN - XUÂN DIỆU


THƠ DUYÊN - thơ Xuân Diệu

Chiều mộng hoà thơ trên nhánh duyên.
Cây me ríu rít cặp chim chuyền
Đổ trời xanh ngọc qua muôn lá,
Thu đến nơi nơi động tiếng huyền.

Con đường nho nhỏ, gió xiêu xiêu,
Lả lả cành hoang nắng trở chiều.
Buổi ấy lòng ta nghe ý bạn.
Lần đầu rung động nỗi thương yêu

Em bước điềm nhiên không vướng chân,
Anh đi lững thững chẳng theo gần,
Vô tâm - nhưng giữa bài thơ dịu,
Anh với em như một cặp vần.

Mây biếc về đâu bay gấp gấp,
Con cò trên ruộng cánh phân vân,
Chim nghe trời rộng dang thêm cánh,
Hoa lạnh chiều thưa sương xuống dần.

Ai hay tuy lặng bước thu êm,
Tuy chẳng băng nhân gạ tỏ niềm
Trông thấy chiều hôm ngơ ngẩn vậy
Lòng anh thôi đã cưới lòng em.

XUÂN DIỆU

Sơ lược tiểu sử tác giả:

Tên thật là Ngô Xuân Diệu, sinh ngày 2 tháng 2 năm 1916 tại Tuy Phước, tỉnh Bình Định cũ, nơi cha là Ngô Xuân Thọ vào dạy học và kết duyên với mẹ là Nguyễn Thị Hiệp.
Xuân Diệu sau ra Hà Nội học, 1938-1940 ông và Huy Cận ở gác 40 Hàng Than. Ông tốt nghiệp kỹ sư canh nông năm 1943. Ông mất ngày 18 tháng 12 năm 1985.

Nguồn: Thi Viện



100 NĂM NGÀY KHAI SINH MÓN XÀ LÁCH CAESAR

Ra đời tại Mexico, món ''Caesar salad'' (salade César trong tiếng Pháp) lại được xem là một trong những món ăn tiêu biểu nhất của Mỹ. Có người cho là món xà lách này được đặt tên theo hoàng đế La Mã Julius Caesar, do thành phần chính là xà lách romaine của Ý. Nhưng cũng có ý kiến cho là món này do nhà triệu phú Thụy Sĩ César Ritz tạo ra khi ông thành lập khách sạn trứ danh Ritz tại Paris. Vậy món xà lách Caesar thực sự đến từ đâu và do ai làm ra ?


Trả lời câu hỏi này, loạt bài viết mùa hè của báo Le Figaro cho biết, mặc dù nhiều nhà hàng Ý được đặt tên theo vị hoàng đế La Mã, hoặc chọn xà lách Caesar làm một trong những món chính, nhưng thực ra tên món ăn này chẳng có liên quan gì đến thời La Mã cổ đại. Cho dù vẫn còn một số tranh cãi về hoàn cảnh ra đời của món này, theo báo Le Figaro, hầu hết các nhà nghiên cứu ẩm thực đều đồng ý về một điều: Món Caesar ra đời vào đầu những năm 1920 tại Tijuana (Mexico) và có rất nhiều khả năng, món xà lách do ông chủ nhà hàng Caesar Cardini (1896-1956), hoặc một người thân của ông sáng chế.

Đầu bếp bậc thầy về xà lách Efrain Montoya chế biến món xà lách Caesar tại nhà hàng Ceasar's Palace ở Tijuana, Mêhicô, ngày 27/06/2024. AP - Gregory Bull
 
Xà lách Caesar lúc đầu không có thịt gà

Theo nhà sử học L. Sasha Gora, chuyên nghiên cứu về ẩm thực thuộc Đại học Augsburg (Đức), để thoát khỏi thời kỳ cấm rượu tại Mỹ từ năm 1920 đến 1934, ông Caesar Cardini đã rời bang California để sang lập nghiệp ở phía bên kia biên giới Mexico. Ông mở một nhà hàng ở Tijuana và quán ăn của ông đã nhanh chóng nổi tiếng trong cộng đồng người Mỹ, đặc biệt là trong giới văn nghệ sĩ. Các ngôi sao điện ảnh như Jean Harlow hay Clark Gable vào những dịp nghỉ lễ thường đến Tijuana để vui chơi giải trí, nhất là nơi này có bán rượu ngon.

Theo cô Rosa Cardini, con gái ruột của ông Caesar Cardini, thân phụ của cô đã sáng chế ra món xà lách Caesar một cách ngẫu nhiên, nếu không nói là ''bất đắc dĩ''. Cách đây đúng một thế kỷ, nhân ngày 04/07/1924, ngày Lễ Độc lập Hoa Kỳ (Indepandance Day), Caesar Cardini không ngờ rằng quán ăn của ông lại đắt khách đến như vậy. Lúc bấy giờ, nhà hàng đã bán sạch các món có trên thực đơn, trong bếp dường như không còn thứ gì. Do không muốn mất khách, ông Cardini đã tùy cơ ứng biến, chế ra một món ăn với những gì còn sót lại trong bếp. Ông trộn xà lách romaine với lòng trứng đỏ, một chút phô mai parmesan, tỏi bằm, dầu ô liu và sốt Worcestershire. Thế là món xà lách Caesar ''chính thức'' ra đời. Trái với điều mà nhiều người lầm tưởng, món này không phải là xà lách ''thập cẩm'', cho nên ban đầu không hề có ức gà nướng, thịt xông khói bacon, hay bánh mì chiên giòn…

Caesar’s Original Tijuana Restaurant

Nhưng theo bà Diana Kennedy, tác giả của quyển sách hướng dẫn ''Những món ăn không thể thiếu của Mexico'', thực tế không đơn giản như vậy. Theo bà, chính Alex Cardini, anh trai của Caesar mới là người đã sáng chế ra món xà lách trộn này, mà ban đầu được gọi là ''xà lách Aviator'', trước khi món ăn này trở nên phổ biến, nhiều lần được sao chép thành món ''xà lách Caesar''. Vần đề ở đây là ngoài hai anh em Cardini, hai cộng sự của họ là Paul Maggiora và Livio Santini cũng cho rằng chính họ mới là người đầu tiên nghĩ ra món xà lách trộn này.
 
Biểu diễn để bù lại công thức đơn giản

Theo báo Le Figaro, dù ai là người khai sinh, món ăn đã trở nên nổi tiếng phần lớn nhờ tài kinh doanh của Caesar Cardini. Suy cho cùng, công thức làm món này chẳng có gì là cao siêu, nhưng có ‘‘ăn tiền’’ hay chăng là ở chỗ dàn dựng : tựa như một màn trình diễn, các nhân viên học cách chế biến món ăn, cho mỗi thứ một chút vào trong bát lớn, rồi trộn xà lách ngay trước mặt khách hàng. Vào thời kỳ cực thịnh của quán ăn ở Tijuana, đích thân ông chủ nhà hàng đẩy một chiếc xe lớn, trên xe có đầy đủ các thành phần, và chỉ khi nào khách gọi món, thì ông mới ra tay biểu diễn cách trộn romaine thành món xà lách Caesar.


Cũng như món bánh mì kẹp nhiều lớp '''sandwich club'', mòn xà lách trộn Caesar đã trở nên phổ biến, do rất dễ thực hiện. Vào năm 1935, khi lệnh cấm rượu chính thức kết thúc tại Mỹ, số du khách đi Tijuana bắt đầu giảm mạnh, quán ăn có bán rượu không còn đông khách như xưa. Casear Cardini đã bán lại cơ sở kinh doanh của ông. Dù sau đó đã nhiều lần đổi chủ, quán ăn này vẫn tồn tại, sau khi được công ty Grupo Plascencia mua lại. Tuy thực đơn đã có phần thay đổi, nhưng món xà lách Caesar nổi tiếng vẫn được làm trước mặt khách hàng, ngay trong phòng ăn. Vào năm 1948, vài năm trước khi ông qua đời, Caesar Cardini đã đăng ký bản quyền công thức làm nước sốt của mình, lập công ty kinh doanh các chai 350 ml nước sốt làm sẵn, chủ yếu để trộn xà lách Caesar.


Theo nhà sử học L. Sasha Gora, từ cuối những năm 1940 trở đi, món xà lách Caesar hầu như luôn có mặt trên thực đơn của các khách sạn quốc tế. Sau Mexico, món này trở nên phổ biến ở bang California, xuất hiện ở New York vào những năm 1946-1947, rồi từ đó mới lan rộng sang khắp châu Âu. Thậm chí vào năm 1953, Société d'Épicure, một hiệp hội quốc tế của những người theo chủ nghĩa ''hưởng lạc'' (trụ sở đặt tại Paris), đã bình chọn xà lách Caesar làm một trong những món ăn ngon đến từ châu Mỹ.

Theo thời gian, các thành phần để làm món xà lách Caesar thay đổi tùy theo thị hiếu của khách hàng. Thịt gà nướng cắt mỏng, thịt xông khói bacon, lát bánh mì mỏng chiên tỏi, parmesan bào mịn, pancetta đút lò hay một chút anchois (một dạng cá cơm ngâm muối) ướp với vài giọt nước chanh vắt, để gợi lại hương vị của nước sốt Worcestershire. Mỗi đầu bếp tùy theo ngẫu hứng sẽ có một cách làm riêng : có người thêm một chút mayonnaise để làm cho sốt trộn xà lách đặc quánh lại, người thì trộn thêm với một chút bơ muối tan chảy, nhưng cũng có một số đầu bếp loại bỏ hẳn ''anchois'' (anchovy), vì mùi cá không hợp với khẩu vị của nhiều thực khách Tây Âu.


Cũng như món bún chả hay bánh xèo Việt Nam, ngon hay không trước hết là nhờ nước chấm, xà lách trộn kiểu Caesar dù có chế biến cách nào đi chăng nữa, có ngon là nhờ nước sốt : đặc nhưng không sệt, mịn màng mềm nhuyễn nhờ lòng trứng đánh thật đều tay. Do vậy, thực khách dùng món này vẫn cảm thấy đậm đà vừa miệng, xà lách thoạt nhìn tưởng chừng có nhiều chất béo, nhưng người ăn lại vẫn nhẹ bụng. Nhờ tính linh hoạt trong lối kết hợp và khả năng biến tấu thành nhiều công thức, cho nên đúng 100 năm sau ngày ra đời, món xà lách Caesar đã thực sự chinh phục thế giới.

Tuán Thảo
Theo: RFI Tiếng Việt
Link tham khảo:




Thursday, September 12, 2024

THIỆN LƯƠNG LỚN NHẤT LÀ KHÔNG LÀM NGƯỜI KHÁC KHÓ XỬ

Người xưa từng nói: “Điều mình không muốn thì đừng làm cho người khác”. Câu nói ẩn chứa sự thấu hiểu và cảm thông, bởi thiện lương lớn nhất là “không làm người khác khó xử”.

(ảnh: Pixabay).

Đừng cố tình gây khó khăn cho ai

Chị dạy tại một trường đại học nổi tiếng; đến kỳ sinh viên lại đi thực tập và viết bài để chuẩn bị bảo vệ tốt nghiệp. Chị được nhiều đồng nghiệp bày cách kiếm tiền. Khi các sinh viên mang bài đến nộp, nhờ cô chỉ cho chỗ sửa; nay đến chị tìm cho một lỗi, mai đến lại thêm một lỗi khác. Thực ra chị có thể chỉ hết trong một lần cho sinh viên đó; song vì muốn kiếm thêm, chị buộc họ phải đến làm nhiều lần. Túi chị vì vậy cứ dần dày lên.

Cho đến ngày chị quyết định nâng cao bằng đại học của mình cho kịp với xu thế. Vừa học, vừa làm mãi rồi cũng đến ngày chuẩn bị tốt nghiệp. Chị phải về thành phố học cách nhà 100 km, mà phong bì biếu xén cũng không thể mỏng. Gặp đúng ông thầy bắt đi đi lại lại năm lần bảy lượt mới xong việc. Khi ấy chị mới thấm thía: “Trời gieo họa còn mong thoát, tự mình gieo tai họa khó thoát nổi vòng”.

Bài học bố dạy, hôm nay lại hiển hiện trước mắt chị. Chị nghĩ ngày mai, trước khi bắt đầu bài giảng mới, chị sẽ tặng các sinh viên một buổi trò chuyện ngắn; khuyên họ hãy luôn giúp đỡ mọi người, có thể người đó không giúp lại được các bạn, nhưng sẽ có ai đó khác giúp bạn.

Và hãy nhớ, đừng cố tình gây khó khăn cho một ai! Cuộc sống còn dài, còn bao việc phải lo toan suy nghĩ, nên chia sẻ cho nhau, vấn đề sẽ nhẹ đi rất nhiều.

Mức độ thoải mái bạn làm cho người khác, sẽ quyết định tầng thứ của bạn

Tại sao người ta có đau khổ?

Bởi vì giữa người với người luôn làm khó với nhau; oán hận lẫn nhau, khẩu khí tràn đầy thù dịch.

Tục ngữ giảng, trên trời đẹp nhất là các vì sao; nhân gian đẹp nhất là sự ôn hòa giữa người với người.

Không làm người khác xấu hổ là một loại tử tế và một loại trí tuệ.

Nhân gian đẹp nhất là sự ôn hòa giữa người với người (ảnh: aboluowang).

“Mạnh tử · công tôn sửu thượng” có câu: “Thiện đãi với mọi người như nhau, xả bỏ tư tâm vì người khác, vui vẻ khi lấy thiện đãi người”.

Trên đời này mỗi người đều có những khó khăn riêng; chỉ khi luôn đặt mình ở vị trí người khác, mới có thể chung sống chung với nhau lâu dài.

Trước đó, có hai chuyện như thế này.

Một cụ già đi xe ba gác thu gom phế liệu vô tình tông vào một chiếc ô tô hạng sang đậu bên đường và làm gãy đèn đuôi.

Ông lão chân tay run rẩy đứng đó không biết phải làm sao; biết là lỗi của mình nhưng không có khả năng trả.

Lúc này, một người đàn ông đi tới hỏi: “Là ông đụng phải xe tôi đúng không?”

Ông lão xoa xoa tay gật đầu: “Ừ, tôi xin lỗi…”

Người đàn ông hỏi lại: “Ông có bồi thường được không?”

Ông lão với vẻ mặt buồn bã nói: “Tôi không thể.”

Người đàn ông nói: “Ông không có khả năng bồi thường, tại sao vẫn không rời đi?”

Lúc này, cụ già mới lật đật rời đi. Người đàn ông rút chìa khóa xe và lái vào nơi sửa chữa.

Người luôn gây khó khăn cho người khác thể hiện sự kém cỏi của bản thân

Một tài xế xe container chạy đến một ngôi làng ở Quảng Châu, anh ta vô tình làm gãy cành cây ở cổng làng; bị dân làng chặn đường và yêu cầu bồi thường 188.000 nhân dân tệ. Nguyên nhân đó là cây phong thủy của làng.

Người thực sự có tu dưỡng đều biết cách đặt mình vào vị trí người khác (ảnh: aboluowang).

Dù tài xế đã xin lỗi và thắp hương theo yêu cầu của dân làng xin Thần thành hoàng tha tội và bảo hộ nhưng vẫn không thoát khỏi việc bị phạt tiền.

Trong cuộc sống cũng có người đặc biệt thích làm người khác khó xử. Có người gọi ship đồ ăn, thỉnh thoảng giao đồ ăn không kịp bị cho đánh giá xấu. Vào nhà hàng dùng bữa cũng lớn tiếng khiến người phục phụ đỏ mặt tía tai, chân tay luống cuống. Khi đi mua sắm trong siêu thị, cũng có người cố ý làm khó nhân viên…

Những hành vi này khiến họ cảm thấy mình cao hơn người khác; nhưng họ thực sự không biết chỉ những kẻ thấp kém mới mong muốn tận hưởng cảm giác vui vẻ khi bắt nạt kẻ yếu.

Người luôn gây khó khăn cho người khác sẽ không thể hiện được sức mạnh của bản thân. Ngược lại, nó sẽ chỉ thể hiện tối đa sự kém cỏi của họ mà thôi.

Người thực sự có tu dưỡng đều biết cách đặt mình vào vị trí người khác và suy nghĩ cho người khác.
 
Thiện lương với người khác chính là thiện lương với chính bản thân mình

Cổ ngữ Trung Quốc có câu: “Làm lợi cho người khác, nghĩa là làm lợi cho mình”. Không làm khó người khác, cũng có nghĩa là không làm khó bản thân.

Nếu luôn làm người khác khó xử, đau khổ thậm chí sụp đổ, thì thậm chí còn tự khiến bản thân mình đi vào ngõ cụt, lâm vào tình thế tiến thoái lưỡng nan.

Biết bao dung và chu toàn với người khác không chỉ mang lại may mắn cho bản thân, kết thiện duyên; mà còn tích lũy phúc khí cho chính bản thân mình. Nhìn lại lịch sử từ cổ chí kim; những người làm nên đại sự đều có thể hiểu được đạo lý này.
 
Thiện lương lớn nhất là không làm người khác khó xử

Thái độ đối nhân xử thế cần có trong cuộc sống chính là như vậy; thiện đãi với mọi người, trời đất rộng mở.

Suy cho cùng, khi bạn tặng hoa cho người khác, chính bạn là người ngửi thấy hương thơm đầu tiên. Khi bạn ném bùn vào người khác, bạn là người làm bẩn tay mình đầu tiên.

Thiện đãi với mọi người, trời đất rộng mở (ảnh: aboluowang).

Bất kể nói hay làm gì, đối xử tốt với người khác có nghĩa là đối xử tốt với chính mình.

Không làm khó người khác chính là khiến bản thân thoải mái. Đây chính là cái gọi là, làm người hãy giữ lại cho mình một con đường lui; để sau này gặp lại có thể bình thản đối diện.

Trong kiếp này, không phải là toàn cạnh tranh mà là đôi bên cùng có lợi. Cuộc sống được tạo nên bởi sự bao dung và cho đi; như thế sẽ không lo trời tối không đèn, đi mưa không có ô?

Thái Khang Vĩnh, nói: “Nghệ thuật giao tiếp mà tôi mới học được chính là “tốt với bạn”, bởi vì khi tôi khiến bạn vui vẻ, bạn sẽ nhớ đến tôi. Giao tiếp là một việc mà chỉ cần hết lòng, bạn sẽ không ngừng tiến bộ. Mà giao tiếp tốt thì người được lợi nhất đương nhiên là chính chúng ta”.

Thiện lương lớn nhất là làm người cần hiểu cách thiện đãi và không làm khó người khác. Chỉ có như vậy, con đường mới ngày càng rộng và bạn mới có thể đi càng ngày càng xa.

Bảo Châu
Theo: Aboluowang