KHỔNG THÁNH MIẾU - CHÂU ĐỐC

Tôi rất trân trọng đức Khổng Phu Tử, cái "cover photo" của tôi không bao giờ thay đổi. Đi bất cứ nơi nào nếu gặp Khổng miếu là tôi sẽ quỳ lạy như có lần tôi kể khi ra Văn Miếu-Quốc Tử Giám ở Hà Nội, tôi quỳ lại trước tượng Khổng Tử và các văn thánh khác trong miếu thờ, du khách trong hay ngoài nước đều có vẻ ngạc nhiên vì đây là nơi tham quan chớ không phải chùa chiền theo kiểu họ suy nghĩ. Tôi không màng về điều đó, tôi lạy ở đây là lạy bậc "Vạn thế sư biểu" (萬世師表), người thầy của muôn đời.

Tại Việt Nam có một số văn miếu được xây dựng từ khi phong kiến Việt Nam chịu ảnh hưởng của Nho giáo. Ngày nay còn tồn tại những văn miếu sau:

Văn Miếu-Quốc Tử Giám tại Hà Nội.
Văn miếu Xích Đằng, Hưng Yên
Văn miếu Mao Điền, Hải Dương.
Văn miếu Bắc Ninh, Bắc Ninh.
Văn miếu Diên Khánh, Khánh Hòa.
Văn Miếu Nghệ An, Thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An.

Ngoài ra miền Trung và Bắc còn có rất nhiều những nơi thờ đức Khổng Tử với cách gọi khác là Văn Thánh Miếu hay Khổng Miếu như ở Huế, Tam Kỳ, Hội An,...

Còn miền Nam có:

Văn Thánh Miếu Vĩnh Long cùng với Văn Thánh Miếu Biên Hòa (thuộc tỉnh Đồng Nai), Văn Thánh Miếu Gia Định thành, là ba Văn Thánh Miếu của vùng đất Nam Bộ có từ thế kỷ 19 được xây dựng nhằm đề cao Nho giáo.

Trong thời cận đại, ờ miền Nam Viện nam, ở miền đồng bằng sông Cửu Long có một Khổng Miếu được xây dựng năm 1970, tôi có đến mấy lần để lạy ngài Khổng Phu Tử. Đó là:

KHỔNG THÁNH MIẾU - CHÂU ĐỐC
孔 聖 廟 - 株篤

Miếu Khổng Thánh tọa lạc tại phường Núi Sam, thị xã Châu Đốc, tỉnh An Giang. Miếu được xây dựng năm 1970, thờ Khổng Tử. Lúc đầu, miếu do ông Mai Văn Thước trong coi nhang khói. Sau khi ông qua đời thì con ông là Mai Hoàng Sơn tiếp tục đảm nhiệm vai trò này. Hằng năm, miếu tổ chức lễ cúng vào ngày 26 và 27-08 âm lịch. Đa số khách viếng thăm đều là người Hoa ở An Giang và các tỉnh lân cận.

Miếu được xây dựng theo phong cách Trung Hoa. Bên ngoài là cổng tam quan đề tên 孔 聖 廟 - Khổng Thánh Miếu. Hai bên trụ cổng là đôi câu đối ca ngợi tài năng và đức độ của Khổng Tử:

孔門萬代文章雅
聖意千邦道德崇

Phiên âm:

Khổng môn vạn đại văn chương nhã
Thánh ý thiên bang đạo đức sùng

Dịch nghĩa:

Đạo Khổng muôn đời đẹp áng văn chương
Ý thánh ngàn nơi tôn sùng đạo đức.

Chánh điện có nhiều hoành phi và câu đối nói về đạo học và đức độ của Khổng Tử. Tiêu biểu như đôi câu đối sau ở mặt tiền chánh điện:

聖海淵深通格物
儒林高尚曉智知

Phiên âm:

Thánh hải uyên thâm thông cách vật
Nho lâm cao thượng hiểu trí tri

Dịch nghĩa:

Biển thánh uyên thâm thấu suốt vạn vật
Rừng nho cao thượng tận tường mọi điều.

Nếu các bạn có dịp đến Châu Đốc vía Bà Chúa Xứ, nhớ đến Khổng Thánh Miếu, nếu có con nhỏ dắt nó theo, dạy bọn trẻ quỳ lạy cầu cho học hành minh mẫn , học hành tấn tới. Tôi sẽ post bài về Văn Thánh Miếu Vĩnh Long sau. (LKH)