Friday, February 3, 2023

TRI KỶ LÀ GÌ?

Nói đến tri kỷ, chúng ta thường nghĩ đến cái tích Bá Nha (伯牙) và Tử Kỳ (子期), đôi bạn tri âm tri kỷ. Âu Dương Tu (歐陽修) cũng cảm khái qua bài thơ : 


Xuân nhật Tây Hồ ký tạ pháp 

Tửu phùng tri kỷ thiên bôi thiểu,
Thoại bất đầu cơ bán cú đa.
Dao tri hồ thượng nhất tôn tửu,
Năng ức thiên nhai vạn lý nhân.

春日西湖寄 謝法

酒逢知己千杯少,
話不投機半句多.
遙知湖上一樽酒,
能憶天涯萬里人.

Dịch nghĩa:
 
Uống rượu mà gặp bạn hiểu mình thì ngàn chén cũng là còn ít
Nói chuyện mà không hợp nhau thì nửa câu cũng là còn nhiều
Mới biết ở trên hồ nâng một chén rượu
Hay nhớ đến người đi vạn dặm nơi chân trời xa xôi
 
Cũng như trong thơ ca Việt Nam, tác giả Phạm Kiêm đã viết:

Mộng Tri Kỷ

Đường đời lắm nẻo chia phôi ,
Nhân duyên giữa bốn phương trời tìm đâu .
Thiên thu vạn lý tình sầu ,
Hồng nhan tri kỷ bạc đầu tương tư .

Chúng ta giao tiếp, quen biết, kết giao rất nhiều người trong thiên hạ, nhưng được mấy người có thể hiểu rõ tâm ý ta để trở thành bạn tri kỷ của chúng ta. Trong cuộc sống từ thời xa xưa đến thời hiện tại, con người thường rất đề cập, rất quan tâm đến bạn tri kỷ và phần lớn người ta thường than thở rằng: Tôi bất hạnh quá chẳng có bạn tri kỷ nào cả.


TRI KỶ LÀ GÌ ?

Bậc cổ đức từng nói: “Tương thức mãn thiên hạ, tri tâm năng kỷ nhân?” (相識滿天下,知心能幾人). Ý nghĩa của câu nói này là: Quen biết khắp thiên hạ, tri kỷ cùng ta được mấy người?

Quả đúng như vậy, chúng ta giao tiếp, quen biết, kết giao rất nhiều người trong thiên hạ, nhưng được mấy người có thể hiểu rõ tâm ý ta để trở thành bạn tri kỷ của chúng ta. Trong cuộc sống từ thời xa xưa đến thời hiện tại, con người thường rất đề cập, rất quan tâm đến bạn tri kỷ và phần lớn người ta thường than thở rằng: Tôi bất hạnh quá chẳng có bạn tri kỷ nào cả. Lại cũng có người sung sướng thốt lên: Tôi thật diễm phúc vì tôi có bạn tri kỷ đồng hành với tôi trong kiếp sống này. Qua đây chúng ta cảm nhận được rằng bạn tri kỷ rất quan trọng đối với cuộc sống thế nhân. Chúng ta cùng nhau tìm hiểu thêm về tình bạn “Tri Kỷ” để xem mình đã có bạn tri kỷ chưa hay là mình đang là bạn tri kỷ của bao nhiêu người nhé.

Bạn “Tri kỷ”, là người bạn tốt luôn có thể lắng nghe, hiểu, cảm thông và chia sẻ với ta tất cả những niềm vui, nỗi buồn, sẵn sàng đồng cam cộng khổ để giúp ta vượt qua những khó khăn trong cuộc sống.

Bạn “Tri kỷ”, là người bạn rất sâu sắc và tinh tế, luôn hiểu, cảm nhận tất cả những tâm tư tình cảm, ước muốn của ta, ngay cả những nỗi niềm thầm kính ta ngại bày tỏ.

Bạn “Tri kỷ”, là người bạn cảm thấy se lòng, rơi lệ, muốn sẻ chia cùng ta khi ta gặp chuyện đau buồn.

Bạn “Tri kỷ”, là người bạn cảm thấy rất vui sướng, chúc mừng ta khi ta thành đạt, khi ta có nhiều niềm vui.

Bạn “Tri kỷ”, là người bạn kịp thời ngăn cản, khuyên nhủ ta khi ta phạm lỗi lầm, hoặc đang manh nha.

Bạn “Tri kỷ”, là người bạn ta muốn được chia sẻ đầu tiên khi ta ngập tràn niềm vui hay nặng trĩu nỗi sầu.

Bạn “Tri kỷ” quả là người bạn tuyệt vời đối với chúng ta phải không các bạn? Người bạn này chúng ta phải luôn thương quí và tin tưởng. Thương quí là để tỏ lòng ngưỡng mộ, tôn trọng và biết ơn; để học tập những đức tính tốt, để duy trì tình cảm của chúng ta đối với bạn “tri ky”; Còn tin tưởng là để trút bầu tâm sự, để gửi gấm tâm tình, để giúp đỡ lẫn nhau, để đồng hành cùng nhau suốt kiếp sống này…


Người đời thương nói “tri kỷ khó gặp”. Quả đúng như vây, suốt bao nhiêu năm sống trong cõi thế, chúng ta quen biết, kết giao rất nhiều người, nhưng người hiểu, cảm thông và sẻ chia, hết lòng vì ta thì rất ít. Vì trong cõi trần này rất ít người đủ trí tuệ, đủ khoan dung, đủ sâu sắc tế nhị, đủ kiên nhẫn để lắng nghe, hiểu, thương yêu, quan tâm, sẻ chia hết lòng với người khác. Phần lớn con người sống rất vị kỷ, nông cạn, luôn bị cái tôi chi phối tâm thức, lấn áp cả lý trí và tình cảm. Thế nên họ rất dễ hờn giận, oán ghét, rời xa những ai làm trái ý họ, buồn lòng họ, ngay cả những người đối xử tốt với họ qua nhiều năm tháng. Đây là nguyên nhân khiến con người khó là “tri kỷ” của nhau.

Tìm được bạn “tri kỷ” thật sự rất khó. Khó đến nỗi con người dám tuyên bố rằng: “Bạn đời dễ tìm, tri kỷ khó gặp”. Thế mới biết bạn “tri kỷ” quan trọng vô cùng, có sự ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của chúng ta, đôi lúc thay đổi cả vận mệnh cuộc đời chúng ta nữa đó. Diễm phúc cho ai trong cuộc đời gặp được người “tri kỷ”, vì họ luôn được bạn “tri kỷ” chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm sống quí giá, luôn vui mừng, ngợi khen khi họ gặp điều phúc lành, hoàn thiện trên nhiều lãnh vực. Đặc biệt những lúc họ gặp hoạn nạn, khi cô đơn, yếu đuối, khi gục ngã, sai lầm,… ngay lúc này “tri kỷ” sẽ đến với họ xoa dịu niềm đau, nỗi khổ, an ủi, chở che, tiếp sức cho họ vững bước đi tiếp trên đường đời.

Thực trạng xã hội cho chúng ta thấy, có những trường hợp bạn đời trở thành bạn tri kỷ. Nghĩa là sau khi chung sống với nhau chúng ta mới phát hiện ra người bạn đời của mình cũng chính là người bạn tri kỷ của mình. Bởi vì con người này luôn thương yêu, tôn trọng, tin tưởng mình, luôn hiểu, quan tâm và sẻ chia với mình mọi niềm vui, nỗi buồn, luôn đồng hành với mình qua bao thăng trầm trong cuộc sống. Ngoài ra, còn có trường hợp bạn tri kỷ trở thành bạn đời với nhau. Nghĩa là đôi bạn tri kỷ này khác giới tính, nhưng rất tâm đầu ý hợp, luôn tương thân, tương kính, tương trợ lẫn nhau trong cuộc sống. Tâm hồn họ luôn đồng diệu với nhau trên nhiều phương diện, luôn đem lại niềm tin tưởng, niềm hạnh phúc cho nhau. Năm tháng nhẹ nhàng trôi qua, cho đến một thời điểm nào đó cả hai thừa nhận rằng họ không thể sống rời xa nhau trong kiếp sống này và họ quyết định trở thành bạn đời với nhau là điều tất yếu phải xảy ra. Theo nhân thế, đây là cặp đôi kết hợp khá hoàn hảo.


Bạn đời có khi làm tổn thương, gây đau khổ cho ta, lắm lúc bỏ rơi ta. Nhưng bạn tri kỷ thì không như thế, luôn tôn trọng, quan tâm, giúp đỡ ta trong mọi tình huống, mọi thời điểm.

Trong cuộc sống, nếu bạn tri kỷ của chúng ta không phải là bạn đời, thì tất cả thái độ, lời nói, hành vi, cử chỉ,… chúng ta ứng xử phải thật tế nhị, thật hài hòa đối với người bạn tri kỷ và người bạn đời của mình để không xảy ra mâu thuẫn giữa hai người bạn này. Đặc biệt những ai có bạn tri kỷ khác giới tính với mình.

Bạn tri kỷ không phân biệt tuổi tác. Có những cặp tri kỷ đồng trang lứa, có những cặp tri kỷ chênh lệnh tuổi không nhiều lắm. Ngoài ra, còn có những cặp tri kỷ tuổi quá chênh lệnh với nhau. Đối với những cặp tri kỷ này, quan hệ của họ vừa như bạn thân, vừa như tình thầy trò, cha con, hay mẹ con vậy.

Tình bạn “tri kỷ” rất thiêng liêng, rất đáng trân quí phải không các bạn? Thật ấm áp, thật hạnh phúc nếu cuộc đời chúng ta có bạn “tri kỷ” đồng hành. Vì thế, những ai có phúc duyên gặp được bạn “tri kỷ” trong cuộc sống thì phải biết trân trọng, thương yêu, giúp đỡ người bạn “tri kỷ” này nhé! Đừng dại khờ có những suy nghĩ, lời nói, hành động nông cạn, ngốc nghếch… làm tổn thương đến người bạn “tri kỷ” của mình đấy! Nếu không, đến một lúc nào đó người bạn “tri kỷ” của bạn không thể chấp nhận bạn, rời xa bạn thì thua thiệt cho bạn đó, bất hạnh cho bạn đó.


Sương Anh cảm nhận được giá trị khi gặp được bạn "tri kỷ" nên đã cảm tác bài thơ "Tri Kỷ" có nội dung rất sâu sắc. Chúng ta đọc để suy ngẩm thêm nhé.

TRI KỶ

Trần đời tri kỷ dễ mấy ai
Một thoáng gặp nhau - hiểu - nhớ hoài
Rảo bước đi tìm càng khó kiếm
Thiên lý đường đời gặp một - May!
Như hạt nước rơi sao hứng tay
Giữ người tri kỷ khó lắm này!
Mối tình bằng hữu luôn ghi nhớ
Khắc tạc vào lòng cảm mến đầy.
 
Một cách diễn dịch khác:

Tri kỷ là người mà chúng ta có thể làm đủ trò với họ như một người bạn, có thể lãng mạn như một người yêu và lại là nơi tìm về sau những vấp ngã như một người thân. Cái tình cảm ấy vô cùng thiên liêng khi vượt trên tình bạn và cũng không cần tính đến cái giới hạn của tình yêu. Bởi giữa tri kỷ với nhau, một cái ôm chân thành, hai bàn tay siết chặt và cùng làm những điều nhỏ nhặt cũng đã đủ thấy vui. Chẳng cần nói cũng chẳng cần cười, chẳng cần buồn cũng chẳng cần vui, chỉ cần thở thôi và cảm nhận cũng đủ để hiểu được suy nghĩ và tư duy của đối phương. Tri kỷ là một người mà không phải lúc nào chúng ta cũng có thể tìm được, họ ẩn rất sâu như chính bí mật của riêng mỗi người. Vậy nên khi có một ai đócầm được chìa khóa, mở được chiếc hộp bí ẩn kia để chạm sâu vào từng ngóc ngách của tâm hồn, thì hẳn đó là người tri kỷ. Bởi đôi khi giữa người yêu vẫn còn có sự riêng tư cần phải giữ, nhưng với tri kỷ thì nắm rõ từng suy nghĩ dành cho nhau.

Nếu như bạn đang có một người tri kỷ như thế, hẳn là bạn rất may mắn trong đời. Bởi vì tri kỷ là thứ tình cảm vô định hình... Cái mà ta gọi là trên tình bạn nhưng lại thi vị hơn cả tình yêu!

(Sưu tầm trên mạng)

No comments: