Ochazuke – thà trộn hết chứ không bỏ phí
Nếu bạn tới một gia đình Nhật Bản và được đãi một phần Ochazuke – cơm chan nước trà – thì có thể ngầm hiểu là họ đang "đuổi khách" đấy! Đây vốn là sáng tạo của người Nhật để tận dụng hết đồ thừa từ bữa trước. Cứ còn cái gì thừa thì bỏ vào cơm và chan nước trà lên. Theo phép tắc cũ, dân Kyoto khi muốn tiễn khách sẽ nói câu: "Ma, bubuzuke demo oagariyasu?" (Chà, anh/chị dùng cơm chan trà nhé?), còn có thể hiểu là, anh/chị ở nhà chúng tôi hơi bị lâu rồi đấy, đến mức hết sạch thức ăn để đãi rồi, chỉ còn cái món cơm chan trà này thôi.
Tuy nhiên đây là một phong tục cũ, ngày nay người Nhật vẫn nấu và mời bạn ăn Ochazuke ầm ầm, đơn giản vì họ rất tự hào về món ăn bình dân này. Tuy chỉ là một sự chắp ghép nhưng vẫn ngon và đẹp không kém cao lương mỹ vị nào – trên hết là thể hiện tinh thần Nhật Bản sâu sắc:
Bởi vậy, đừng nghĩ người Nhật "keo kiệt" khi không chịu bỏ qua bất kì món ăn thừa nào. Với quan điểm tôn trọng tự nhiên, họ thích nâng niu những thứ giản dị thô sơ và biến nó thành cực phẩm. Chỉ từ cơm, trà với đồ thừa mà ra món ngon mới là hay! Và tận dụng được hết đồ thừa và biến nó thành món ngon mới là đầu bếp giỏi.
Chung mạch ý tưởng này, Ochazuke đã lên hàng biểu tượng trong bộ phim nổi tiếng "Hương vị của cơm chan trà" (đạo diễn Ozu Yasujiro). Chuyện phim đơn giản y như món cơm này vậy, chỉ kể về hai vợ chồng sống bình yên nhưng có phần hơi… chán. Thế là một ngày cô vợ quyết định nói dối chồng để bỏ đi "ăn chơi xả láng" với bạn bè. Hiểu lầm chỉ được giải quyết khi cô thấy bát cơm chan trà do chồng nấu. Hóa ra ông hay thích làm mấy thứ "chán chán" vì muốn tìm niềm vui từ sự giản dị. Hiểu được ý nghĩa của món cơm chan trà cũng như tấm lòng chồng mình, hai người làm hòa và lại sống hạnh phúc.
Hình ảnh Ochazuke xuất hiện trong bộ phim.
Đó cũng là cách người Nhật nhìn nhận cuộc sống. Không cần tìm kiếm đâu xa, những thứ có sẵn quanh mình đã đáng quý lắm rồi – tỷ như món cơm chan trà toàn đồ thừa từ tủ lạnh, hay một ông chồng "nhàm chán" nhưng chân thành thế kia.
Cơm trà cũng lắm công phu
Dù nói vậy, nhưng cơm trà không phải cứ trộn tất cả với nhau là xong. Người Nhật có thể ăn món giản dị, nhưng đừng hòng bắt họ ăn món xấu. Tất cả các nguyên liệu thừa đều được cắt nhỏ, xếp ngay ngắn lên mặt cơm rồi từ từ chan nước trà lên. Vì vậy nhiều khi bát cơm chỉ có ít rong biển, mơ muối và chẳng có miếng thịt nào mà trông vẫn ngon chán. Trà lại được sử dụng như một chất át mùi đồ ăn thừa, tăng hương vị và tạo cảm giác thanh nhẹ. Thế là có ngay món ăn vừa đẹp, vừa ngon, dù nghe tả thì có vẻ toàn thứ rẻ tiền và "hổ lốn".
Ngày nay cơm chan trà không chỉ là món ăn nhà nghèo nữa, nhiều phần Ochazuke có các nguyên liệu cầu kì hơn như cá hồi, trứng cá, nhím biển, sò điệp... "Sang chảnh" nữa thì cơm được bày ra thành một mâm, chứ không phải chỉ có cái bát con con. Trong mâm sẽ gồm cơm trắng, mấy món ăn kèm và 1 ấm trà thật đẹp. Người ta có thể vừa ăn vừa thưởng trà, hoặc chan trà với từng đĩa thức ăn, xem chúng kết hợp với nước trà ra sao. Tuy nhiên tinh thần ban đầu của nó thì vẫn không thay đổi: trước hết vẫn là mở tủ lạnh ra, có gì thì dùng đó, không bỏ phí bất kì món quà nào mà thiên nhiên ban tặng.
Giờ thì cùng chiêm ngưỡng một đầu bếp Nhật làm Ochazuke và thưởng thức vẻ đẹp của sự giản dị này nhé!
Nguồn: Soi.today, Wikipedia, Vimeo
No comments:
Post a Comment