Các trường phái Bonsai nổi tiếng tại Trung Quốc
Bonsai Trung Quốc là một “tên tuổi” khá lớn trong cộng đồng người chơi bonsai thế giới. Bên cạnh một số các đặc điểm tương đồng với bonsai Nhật Bản, bonsai Trung Quốc vẫn có những đặc trưng “dị biết” mang đậm nét dân tộc đặc thù.
Trường phái An Huy
Khu vực Huyện Hợp và Vân Nam của An Huy bốn mặt là núi vây quanh nên dân chúng ở đây thường trồng cây trên sườn núi để dùng cho Bonsai. Vì thế họ có kinh nghiệm phong phú về trồng trọt và tạo dáng. Hình thành một phong cách nghệ thuật độc đáo, trở thành một phái gọi là phái An Huy.
Chậu cảnh phái An Huy có đặc điểm là màu xanh độc đáo. Cái độc đáo của nó là thân cây tạo dáng rất tinh xảo, đối xứng nhau.
Trường phái An Huy
Bonsai An Huy tạo dáng đều bắt đầu từ cây non, rồi dùng gậy cắm vào đất làm vật chống cây giúp tạo dáng. Mỗi năm tiến hành một lần, chủ yếu là uốn cong hình thể cành lớn. Còn cành nhỏ thì không phải gia công. Một chậu cảnh từ lúc đánh rễ cho đến khi định hình thường phải trải qua 10 năm.
Ngoài tạo dáng kiểu quy tắc ra, Bonsai An Huy cũng có các loại cây cảnh dạng tự nhiên. Thân cây hơi cong còn các cành đều dùng phương pháp tạo dáng cắt tỉa để mô phỏng hình dáng cây thiên nhiên.
Trường phái Thượng Hải
Trường phái Bonsai Thượng Hải có nhiều hình thức phong phú. Có loại chăm sóc từ lúc nhỏ, cũng có loại đào trên núi mang về chăm sóc. Tạo dáng đều dùng phương pháp “Bó thô cắt nhỏ”.
Trước tiên lấy giàn thép bó lại các nhánh chính. Sau một năm cởi dây ra và gia công cắt tỉa. Sau khi thành hình các nhánh cây sẽ uốn cong tự nhiên, đường nét sáng sủa. Các lá cây sẽ phân bổ từng ô, hình thành tự nhiên.
Trường phái Thượng Hải
Căn cứ vào đặc trưng các loại cây cũng như thần sắc, vòng cây hình thành một cách tự nhiên, tránh tạo dáng mềm yếu và cứng nhắc. Phái Bonsai Thượng Hải thường thông thoáng, tầng lớp rõ rệt, biến hóa phong phú như vẽ trong tranh.
Trường phái Dương Châu
Chậu cảnh Bonsai Dương Châu, phần lớn là phỏng theo hình ảnh những ngọn núi cao trùng điệp. Có đặc điểm dùng kỹ thuật “quấn” để tạo dáng. Do đó phải gia công từ lúc còn non.
Trường phái Dương Châu
Chậu cảnh Bonsai Dương Châu thường rải sỏi trong chậu gọi là điểm thạch. Lấy sỏi đá so sánh với thực vật làm cho cây có khí thế ngút trời. Đồng thời tăng thêm dáng vẻ tự nhiên.
Bonsai Dương Châu còn 1 loại đặc biệt là kiểu Thủy hạn, nghĩa là trong chậu cảnh có một phần đất, còn 1 phần là nước. Như vậy có sơn thủy lại trồng cây nên rất được ưa chuộng.
Cùng với loại này còn có loại “Hạn bồn thủy ý” dùng đá cuội nhỏ để thay cho nước chảy. Tuy không trữ nước song có cảm giác như nước chảy.
Trường phái Tô Châu
Các nghệ nhân Tô Châu thường chọn dùng các chậu cây theo phong cách cổ xưa tao nhã, mang ý vị sinh động, tình cảnh hòa quyện với nhau. Thường chọn dùng các loại chậu từ đất sét, trang trí với các loại đá như anh thạch, đá Thái Hồ v.v. dùng để tạo núi đá.
Trường phái Tô Châu
Các nghệ nhân thường đào các cây cổ ở núi, rồi ghép thêm cành vào, dùng phương pháp chỉnh hình “quấn thô cắt nhỏ” hình thành. Toàn bộ lấy quấn làm chính và cần tới hơn 10 năm thì quá trình gia công mới hoàn thành.
Gần đây, chậu cảnh phái Tô Châu đã phá vỡ phương pháp truyền thống lấy thiên nhiên làm đẹp, phản đối tạo dáng mềm mại, dùng quấn là chính trở thành dùng cắt là chính, lấy quấn làm cơ bản.
Trường phái Tứ Xuyên
Chậu cây Bonsai ở khu vực Tứ Xuyên chú trọng đến phong cách cổ xưa. Gốc cây trông rất đơn giản, nhưng yêu cầu kỹ thuật của người nghệ nhân rất cao.
Trường phái Tứ Xuyên
Khi cây còn nhỏ, thân và cành phải uốn cong theo nhiều cách khác nhau. Chú trọng cấu trúc không gian lập thể. Phong cách này sử dụng kỹ thuật buộc dây quấn rồi uốn cong các cành cây thành các vòng xoắn tạo nên những nhịp điệu độc đáo. Phối hợp với các bộ núi nhỏ và đá. Đá thường dùng loại đá hoa văn rùa, đá vân mẫu, thạch nhũ,…
Trường phái Lĩnh Nam
Những nghệ nhân Bonsai dùng cảnh sắc “nhấp nhô chập chùng” để sáng tạo ra phương pháp tự hình “cắt tỉa”. Loại chỉnh hình này có tỉ lệ thích đáng giữa cành và lá, trên dưới đều nhau. Chú trọng đường cong ở rễ, thân và cành. Cây có dáng tự nhiên không gò bó. Mặc dù do bàn tay người tạo ra song đem lại sự hưởng thụ cái đẹp thiên nhiên hình thành một phong cách độc đáo.
Trường phái Lĩnh Nam
Hình thức thường thấy của Bonsai Lĩnh Nam là hình đại thụ, thân cây chắc khỏe, rễ cây sum xuê, lá mọc rậm rạp.
Các trường phái Bonsai tại Trung Quốc vô cùng đa dạng và phong phú, muôn hình muôn vẻ khác nhau. Bạn còn biết các trường phái Bonsai nào khác không?
Nguồn: chinesrd (中文路)
