Sunday, December 3, 2023

NHẠC NGOẠI LỜI VIỆT: HẠNH PHÚC NƠI NÀO

Cuộc thi hát truyền hình châu Âu Eurovision từng là bệ phóng vào quỹ đạo thành công cho nhiều giọng ca tên tuổi. Ban nhạc Thụy Điển ABBA vào năm 1974 là trường hợp tiêu biểu nhất. Danh ca người Hy Lạp Vicky Leandros thành danh vào năm 1972 với nhạc phẩm ‘’Vắng bóng người yêu’’. Còn nữ ca sĩ Nicole là nghệ sĩ Đức đầu tiên giúp cho nước này đoạt giải nhất cuộc thi hát Eurovision vào năm 1982.

Nữ ca sĩ Nicole Seibert. © Wikimedia

Sinh trưởng trong một gia đình đông con ở thành phố Saarbrücken (Sarrebruck thuộc bang Saarland) nằm cách biên giới nước Pháp chỉ vài cây số, Nicole Hohloch Seibert (được biết đến với nghệ danh ngắn gọn là Nicole) đã bắt đầu đi hát từ thời còn bé. Ngay từ năm bốn tuổi, cô theo bố mẹ tham gia các liên hoan dân ca địa phương, người khác có thể rụt rè nhút nhát, nhưng cô bé lại tự tin, dạn dĩ trên sân khấu. Ngoài tiếng Đức và tiếng Anh, Nicole còn hát tiếng Pháp rất chuẩn, chủ yếu cũng vì cô lớn lên ở vùng biên giới Pháp-Đức, nên càng dễ thấm nhuần cả hai nền văn hóa.

Tuy bắt đầu đi hát rất sớm, nhưng mãi đến năm 16 tuổi, Nicole mới trở thành ca sĩ chuyên nghiệp nhờ ký hợp đồng ghi âm dài hạn. Bản ghi âm đầu tay của cô "Flieg nicht so hoch, mein klainer Freund" (Vole Pas Trop Haut Mon Bel Oiseau / tạm dịch Trời cao mỏi cánh) được phát hành vào năm 1981, giành lấy hạng nhì trên bảng xếp hạng thị trường Áo. Thành công bước đầu này giúp cho Nicole vững tâm hơn, khi tham gia buổi casting thử giọng nhằm tuyển chọn thí sinh đại diện cho nước Đức tham gia cuộc thi hát truyền hình châu Âu Eurovision.


Vào năm 1982, lúc bấy giờ Nicole chưa đầy 18 tuổi, trở thành ca sĩ trẻ tuổi nhất năm ấy đoạt giải nhất cuộc thi Eurovision với nhạc phẩm "Ein bißchen Frieden" (tạm dịch Khoảnh khắc bình yên). Sau nước Đức, Nicole giành lấy hạng đầu thị trường Anh quốc với phiên bản tiếng Anh "A Little Peace". Bài hát nói lên khát vọng của tuổi trẻ được sống trong một thế giới hòa bình, sau đó lập kỷ lục nhờ được Nicole ghi âm lại trong mười ngôn ngữ khác nhau kể cả tiếng Pháp "La Paix sur Terre", Hà Lan, Đan Mạch, Ba Lan, Hungary hay Tây Ban Nha ….. Hồi tưởng lại những năm mới vào nghề, Nicole cho biết giải nhất cuộc thi Eurovision vẫn là một thành tích để đời, nhưng có ý nghĩa quan trọng hơn nữa là cô nhận được số điểm cao nhất từ phía ban giám khảo Israel và bộ văn hóa nước này đã mời cô đến biểu diễn tại thành phố Tel Aviv sau đó.

Một năm sau khi đoạt giải quán quân nhân kỳ thi Eurovision do thành phố Harrogate tổ chức (vương quốc Anh), Nicole Seibert thành công một lần nữa tại Nhật Bản. Lần này Nicole về hạng nhì nhân kỳ Liên hoan ca khúc thế giới (World Popular Song Festival) tổ chức tại Tokyo. Nhạc phẩm giúp cho cô thành công là bản nhạc ''Biết bao giai điệu trong tim'' có tựa đề trong bản gốc tiếng Đức là "So viele Lieder sind in mir" và tiếng Anh là ''So many songs in my heart''. Hai năm sau đó Nicole cũng ghi âm một bản phóng tác tiếng Pháp ''Car il sufit d’une chanson''.


Nhóm tác giả đặt lời Pháp cho bài hát này là hai nhạc sĩ Jean Paul Cara và Joe Gracy, từng thành công vài năm trước đó với giọng ca Marie Myriam qua nhạc phẩm ‘’L’oiseau et l’enfant’’. Trong tiếng Việt lời bài hát ‘’Cánh chim và trẻ thơ’’ là của tác giả Lữ Liên, từng ăn khách qua giọng ca của nghệ sĩ Khánh Hà. Trong những năm 1980, Nicole thành công nhờ hợp tác với nhóm soạn nhạc người Đức là Ralph Siegel, Bernd Meinunger và Robert Jung. Còn trong tiếng Pháp, nhóm tác giả Pierre Delanoë, Joe Gracy và Jean-Paul Cara thực hiện hầu hết các bản phóng tác từ tiếng Đức sang tiếng Anh.


Trong vòng 40 năm sự nghiệp, Nicole Seibert đã phát hành hơn 25 album phòng thu và 80 đĩa đơn. Cô đã ghi âm nhiều thứ tiếng trong đủ thể loại kể cả nhạc nhẹ pop, rock, jazz, country hay phúc âm. Ngoài các bài hát của những tác giả nổi tiếng, về sau này Nicole còn soạn nhạc và tự viết lời cho một số bản ghi âm nguyên tác. Trên tuyển tập phát hành nhân dịp kỷ niệm 4 thập niên sự nghiệp, Nicole có ghi âm lại nhạc phẩm ''Merci Chérie'' một bài hát tiếng Đức của Udo Jurgens, từng giúp cho nước Áo đoạt giải nhất Eurovision năm 1966. Bài hát này từng được tác giả Trường Kỳ phóng tác thành nhạc phẩm "Cảm ơn người yêu dấu". Phiên bản thứ nhì do nữ danh ca Thanh Lan ghi âm và đặt lời với tựa đề "Tạ ơn người yêu".


Riêng bản nhạc gốc tiếng Đức "So viele Lieder sind in mir" (Biết bao giai điệu trong tim) từng được tác giả Nhật Ngân đặt thêm lời Việt thành nhạc phẩm ''Hạnh phúc nơi nào''. Bản nhạc thành công lần đầu tiên qua tiếng hát của cố ca sĩ Ngọc Lan. Sau đó, hàng loạt nghệ sĩ khác trong nước cũng như hải ngoại đều có ghi âm nhạc phẩm này. Tài đặt lời của tác giả Nhật Ngân tạo cơ hội cho dòng nhạc trữ tình thăng hoa, nghe nhạc Đức mà cứ ngỡ là nhạc Việt. Tim nghe giai điệu, hồn chưa phai màu, mang ta về chốn hạnh phúc thuở nào.

Tuấn Thảo
Theo: RFI Tiếng Việt



No comments: