Monday, January 15, 2024

CÁ DỨA: XUYẾN XAO VÀ TIẾC NUỐI

Cắn ngập răng vào “kho” dự trữ mỡ trắng tươi chỗ ức cá, liền dậy lên cảm giác giòn tan với ngọt thơm và béo đậm. Thật cuốn hút, tựa như đang ăn miếng thịt ba rọi heo cỏ vậy.

Cực kỳ khan hiếm, cá dứa thiên nhiên nặng trên 5kg/con.

Một trong những loài cá da trơn thơm ngon ấn tượng ở Nam bộ là cá dứa. Và mặc dù lượng cá dứa thiên nhiên đang cạn kiệt nhưng nhu cầu thưởng thức cá tươi lẫn cá khô của dân sành điệu khắp trong Nam ngoài Bắc, kể cả cộng đồng người Việt tại Mỹ lại có chiều hướng tăng vọt.

Thật vậy, chỗ vựa cá của chị Tẻ ở ấp Mỹ Xuân thuộc thị xã Gò Công, tỉnh Tiền Giang, từ 4 -5 năm trước thường xuyên có cá dứa tươi nặng cỡ từ 2kg đến 8 kg/con. Phần lớn lượng cá dứa tươi ngon ấy chị chế biến các món đơn giản, như: nướng muối ớt, nhúng nước dừa pha giấm, nấu cháo…; bán cho du khách mộ điệu thưởng thức tại chỗ và mua mang về làm quà biếu. Số còn lại, chị giao sỉ cho một số hàng quán ở Tiền Giang, Long An và TP.HCM.

Nhưng nay hỏi lại, chị cười buồn nói: “Hên xui thôi! Có nhiều khách mối, đặt mua cá dứa nguyên con cỡ vài ba tháng rồi, mà chủ mấy ghe câu quen vẫn chưa có con nào để giao cho tôi hết.”

“Với lại, trọng lượng cá bây giờ cũng nhỏ hơn mấy năm trước nhiều. Gặp con nặng tầm 700 gam đến gần 3 ký dính câu là họ mừng húm rồi”, chị Tẻ nói thêm. Bởi, giá cá dứa chị mua vào hiện nay, tầm khoảng 370.000 - 500.000 đồng/kg, với cỡ cá nặng từ 2.5kg đến 5kg/con.

Cá dứa rặt, luôn có đường chỉ màu xanh đen chạy dọc hai bên hông.

Tương tự, vài người bạn khác làm chủ nhà hàng ở Cần Thạnh (Cần Giờ, TP.HCM), hoặc chủ vựa cá khô tại cảng cá Duyên Hải, tỉnh Trà Vinh cho biết rằng, chỗ họ cũng đang khan hiếm cá dứa tự nhiên.

Theo ông Sáu Nhọn, chủ quán Cát Biển ở thị trấn Cần Thạnh, huyện Cần Giờ, cá dứa tươi nặng từ 2 ký trở lên, các thương lái địa phương bán cho chủ hàng quán ở đây với giá không dưới 400.000 đồng/kg. “Nhưng vẫn không có mà ăn nữa!”, ông Sáu Nhọn tặc lưỡi kể.

Còn ngư dân Nguyễn Văn Mừng, ở xã Tân Phước, huyện Gò Công Đông, tỉnh Tiền Giang, cho hay đám cá dứa sống ngoài biển thịt lạt, ít mỡ hơn “ lứa bạn” của chúng đang sống trong các lòng sông và cửa sông, như: Soài Rạp, Cửa Tiểu, Cổ Chiên… Với lại mỡ của chúng không béo thơm đậm như cá dứa sống trong sông rạch nước lợ, như: ở các nhánh sông Soài Rạp, Cửa Tiểu - Vùng Cần Giờ (TP.HCM) và Gò Công Đông (Tiền Giang).

Thật ấn tượng phần ức cá béo thơm, giòn ngọt đến quên thôi.

Đồng thời, ở các vùng biển của Indonesia, Malaysia và Vịnh Thái Lan cũng có khá nhiều cá dứa, từ 6 -7 năm trước. “Lúc đó, ghe cào của tụi tui (tôi), có tháng đánh bắt được vài tấn cá dứa là chuyện thường. Tuy nhiên, thịt cá vẫn lạt và mỡ nó cũng không béo thơm đậm đà như con cá dứa nước lợ, sống trong sông biển Cần Giờ - Gò Công Đông”, anh Mừng cho biết thêm.

Thường nguồn hàng cá dứa đánh bắt ở biển bạn, sẽ được “ghe tải nhà” chở vào các cảng cá: Vàm Láng (Tiền Giang) Bình Đại (Bến Tre)…bán cho các cơ sở làm khô cá dứa một nắng.

Hấp dẫn vô cùng, nồi cá dứa kho quẹt.

Nhưng nay, sản lượng chúng đang kiệt dần. Nguyên nhân chính, do có quá nhiều phương tiện (ghe cào, ghe câu, lưới đăng…) tranh nhau đánh bắt loài cá da trơn đặc sản này. “Nguy hại nhất là, một số “tay” lén lặn xuống các cửa biển, đánh thuốc nổ để lượm được nhiều cá dứa hơn - từ lớn tới nhỏ.”, anh Mừng tiết lộ.

Vậy lẽ nào mấy khoanh cá dứa nhúng nước dừa xiêm pha ít giấm gạo mà chúng tôi ăn ở quán chị Tẻ, hôm giữa tháng 2.2023 vừa rồi, là miếng ngon cuối cùng hay sao?!

Ấn tượng khó phai là, phần ức cá trắng tươi, khá giống với bụng cá bông lau, cỡ cá nặng khoảng 4 - 5kg/con. Cắn ngập răng vào “kho” dự trữ mỡ trắng tươi ấy, liền dậy lên cảm giác giòn tan với ngọt thơm và béo đậm, tựa như mỡ heo cỏ vậy. Thịt cá chắc ngọt và thơm đặc trưng. (Nhưng cả nhóm chúng tôi, vẫn không nghe ra mùi dứa chín, như một số báo lớn khác từng đưa tin về loài cá đặc sản này).

Món cũ mà sức hút luôn mới: khô cá dứa chiên ăn cùng cơm cháy, chấm mắm me.

Cuốn với lá cải ngọt cùng một vài lát khế chua, chuối chát, mấy cọng xà lách và nhúm đọt rau thơm (húng chanh, diếp cá, tía tô…) chấm vào dĩa nước mắm y rắc đặc sả, ớt bằm hoặc chén mắm nêm pha vừa miệng, đều cuốn hút vô cùng.

Cũng tầm cá dứa cỡ này, đầu bếp Trần Minh ở nhà hàng Duyên Hải, tại thị trấn Cần Thạnh, huyện Cần Giờ, TP.HCM từng chế biến món kho tộ thơm ngon đến… “nhức răng”!

Tóm lại, loại cá da trơn thơm ngon có cỡ này - chỉ đứng sau “đàn anh” cá bông lau - hàng tươi nguyên, chế biến món gì cũng thơm ngon… “động trời”. Nhưng khổ nỗi, trữ lượng chúng đang kiệt dần ở các vùng biển với những nhánh sông rạch nước lợ Nam bộ, kể cả các vùng biển “bạn”, như ngư dân Mừng đã cho hay.

Thế nên, người viết xin tạm dừng khoản “ca tụng” các món cá dứa tươi nguyên, để giới mộ điệu đỡ… khổ. Vì nhớ, vì thèm!

Bài, ảnh: Tấn Tri
Theo: Người Đô Thị Online



No comments: