Nếu nói tôi thuộc loại "nhà quê" không biết đặc sản "nấm mối" thì tôi đành chịu. Thời còn ở Việt Nam lúc nhỏ, nấm mà ở nhà má tôi thường mua nhất là nấm rơm, nấm đông cô, nấm mèo...dường như chỉ có mấy loại nấm đó rất thông thường còn "nấm mối" thì chưa từng nghe qua. Hôm nay có bạn trên FB nói đang thèm nấm mối và muốn mua, tôi lên mạng tìm hiểu thì mới biết mình là "nhà quê" chính hiệu. Bây giờ mới biết "nấm mối" là mọc lên từ ổ mối mà còn lại là món "đặc sản" của miền Tây nữa chớ.
Thôi thì bạn nào quê như tôi thì tìm hiểu nhé:
Nấm mối (danh pháp khoa học: Termitomyces albuminosus) là loài nấm thuộc họ Lyophyllaceae. Loài này từng được đặt tên là Collybia albuminosa.Tên gọi nấm mối vì nấm chỉ xuất hiện ở nơi có nhiều mối sinh sống. mối ở đây là loại mối đất chứ không phải mối sống trên cây. Mối đất làm ổ to như trái dừa khô, hình dáng từng hốc đất, ổ mối đất màu trắng hoặc hơi ngả vàng. nấm mối xuất hiện vào đàu mùa mưa, khoảng từ tháng 4 đến tháng 6 hàng năm. Thường nấm mối xuất hiện ở nơi đất cao vì mối không thể làm ổ ở nơi đất quá ẩm ướt. Nấm mối màu trắng, gốc hơi ngả vàng. Muốn biết chắc chắn đó có phải nấm mối hay không thì chỉ cần đào khoảng đất nhỏ xung quanh, nếu thấy có mối đất sinh sống thì chắc chắn đó là nấm mối. (Theo Wikipedia)
Đặc sản nấm mối chỉ có vào mùa mưa ở miền Tây
Khách du lịch đến các tỉnh miền Tây có thể thử cháo nấm, nấm mối kho, om tương, xào lá cách..., món nào cũng có vị ngon, ngọt đặc biệt.
Thiên nhiên đã tặng cho người dân miền Tây loại đặc sản không thể trồng mà chỉ có thể tìm thấy trong tự nhiên. Nấm mối thường chỉ rộ vào khoảng 2-3 tháng trong năm, vào đầu mùa mưa, từ tháng 5 đến tháng 8 âm lịch.
Nấm mối chỉ nhú vào tầm 3-4 giờ sáng và thường được thu hoạch vào đầu ngày khi mặt trời chưa lên. Đến trưa, nếu không hái kịp loại búp dù thì nấm sẽ tàn, con mối bò lên ăn đục thân. Vì khó tìm và khó hái nên giá nấm thường rất cao. Loại nấm này rất dễ giập, không dễ vận chuyển nên thường ít phân phối đi xa hoặc chỉ có thể mang đi sau khi đã sơ chế.
Vào đầu mùa, giá mua tại vườn trung bình 200.000-300.000 đồng một ký, dao động đến 500.000 đồng một ký giữa mùa. Khi xuất lên thành phố hoặc mang ra nước ngoài, giá nấm được đẩy lên cao nhất có khi đến một triệu đồng mỗi ký. Dù giá cao, chỉ rộ có một mùa nhưng ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, nấm mối vẫn được mệnh danh là “vua nấm”.
Nấm mối sinh sôi ở các gò đất cao, đất thịt nơi có ổ mối trú ngụ và sinh sôi nhiều dưới gốc cây, tán lá ẩm thấp. Nấm mối thường được tìm thấy nhiều nhất ở huyện Giồng Trôm, Chợ Lách, Bến Tre, các tỉnh Tiền Giang, Cần Thơ, Vĩnh Long, và một số tỉnh miền Đông như Bình Phước, Đồng Nai.
Vào đầu mùa, khách du lịch đến các tỉnh miền Tây sẽ dễ dàng tìm thấy trong thực đơn các món mới chế biến từ nấm mối. Nấm mối xào muối ớt là món phổ biến nhất vì cách chế biến này giữ nguyên vị ngọt của nấm.
Nấm ngon có thể biến tấu thành hàng chục món khác nhau, ví dụ như cháo nấu nấm mối, nấm xào tỏi ăn với cơm theo khẩu vị của người Nam Bộ. Nấm mối sơ chế bằng cách xào sơ qua với gia vị, bắc xuống để nguội rồi bỏ tủ đông có thể dùng được vài tháng. Cháo gà, cháo vịt hoặc cháo hành không, bỏ chút nấm mối đã xào vào, vị nấm dậy lên át hết tất cả vị khác của món ăn.
Ngoài nấu cháo, nấm mối còn được dùng xào lá cách, nấm mối kho, om tương, nấu bánh canh, hoặc kho với nước cốt dừa. Nguyên liệu nấm khi cho thêm vào các món khác vẫn giữ được mùi đặc trưng, dai sần sật và vị ngọt thanh.
Ngoài vị ngọt đặc trưng tăng thêm sự phong phú cho các món ăn, nấm mối còn là bài thuốc có công dụng lợi sữa, giúp ăn uống dễ tiêu, ngừa các bệnh về thận và giảm cholesterol,...
Duyên Huỳnh
Ảnh: Võ Văn Phong
No comments:
Post a Comment