Ngoài ra, một số người cho rằng đây là cuốn sách ghi lại quá trình tu luyện của Đường Tăng và các đệ tử của ông là Tôn Ngộ Không, Chu Bát Giới, Sa Tăng cùng với Bạch Long Mã, đến Tây phương để bái Phật thỉnh kinh, cho nên cuốn sách thuộc về sách tu luyện.
Công sức sáng tạo của Ngô Thừa Ân thực sự khiến người ta khâm phục, bởi vì ông đã mô tả nhiều cảnh và tình huống xuất hiện trong thế giới không có thật. Trí tưởng tượng của ông thật phi thường, có lẽ, chính là ông Trời muốn dùng ngòi bút của ông truyền đạt đạo lý: “Thiện ác, đúng sai”, “Yêu ma tuyệt đối không bao giờ cao hơn chính Đạo”, “Nếu biết giữ cái tâm bất biến không lay động như thuở ban đầu thì lấy kinh tất thành”.
Vì “Tây du ký” chứa đầy những đạo lý kinh điển sâu sắc và những câu chuyện sống động không bị lặp lại, cuốn hút với nhiều tình tiết gay gắt nên cuốn sách rất đáng để đọc lại hàng năm. Hãy cùng nhau xem qua một vài câu nói kinh điển trong đó.
1. Trên đời không việc gì khó, chỉ sợ người không có lòng quyết tâm
Nguyên gốc của câu nói là: “Thế thượng vô nan sự, chỉ phạ hữu tâm nhân”. Câu này hẳn là khiến người ta cảm khái nhất, chắc hẳn rất nhiều người có thể ngộ sâu sắc; vì dù sao thì ai cũng từng có trải nghiệm khó chịu khi không đạt được điều mình muốn.
Câu này xuất phát từ chương thứ 2 trong Tây Du Ký: “Phép nhiệm nhờ thầy truyền bí thuật, Tài cao về xứ giết yêu ma”. Trong đoạn đối thoại khi Bồ Đề Tổ Sư dạy Ngộ Không phép cân đẩu vân, Ngộ Không nói: “Phép này khó lắm, khó lắm”. Tổ Sư nói: “Trên đời không có việc gì khó, chỉ sợ không có lòng quyết tâm”.
Cái khó của rất nhiều việc nằm ở chỗ có thể kiên trì đến cùng hay không, bởi vì bỏ cuộc giữa chừng thì quá dễ dàng. Nếu thực sự muốn nói rằng, không có gì trên đời là không thể làm được, thì không gì khác hơn là dựa vào sự kiên trì và quyết tâm vững chắc để từng bước vượt qua khó khăn và đi đến cùng.
Thử nghĩ xem, trong cuộc đời bạn, bạn đã theo đuổi điều gì một cách nghiêm túc và không ngừng nghỉ chưa? Nếu câu trả lời là không, thì chẳng phải thật đáng tiếc khi sống một cuộc đời mà không có kinh nghiệm về sự kiên trì đến cùng hay sao? Rất nhiều những kinh nghiệm trong cuộc sống, rất nhiều những điều khắc cốt ghi tâm, những ý nghĩa nhân sinh đều là từ sự thực hành kiên trì đúc kết lại.
2. Người không có ý hại hổ, thì hổ cũng không hại người
Nguyên gốc của câu này là: “Nhân một thương hổ tâm, hổ một thương nhân nghĩa”. Câu nói có nghĩa là: “Người không có ý hại hổ thì hổ cũng không hại người”. Câu này cũng được dịch là “Người chẳng dốc lòng giết cọp, cọp sao nỡ tâm ăn thịt người”.
Câu nói này đến từ chương thứ 16 trong Tây Du Ký: “Chùa Quan Âm, thầy tu tham báu vật. Núi Hắc Phong, yêu quái trộm Cà sa”, câu nói xuất phát từ miệng của Ngộ Không khi bị Sư Phụ trách Ngộ Không có thần thông như vậy sao không giữ lại cả chùa mà chỉ giữ mình cái phòng của Sư Phụ nằm ngủ.
Ngộ Không nói: “Ðể con kể lại cho sư phụ nghe. Lời sư phụ nói quả đúng lắm. Sư cụ trụ trì quyết phóng hỏa đốt cho thầy trò ta chết, để lấy áo Cà sa. Nếu con không biết thì thầy trò ta đã bị thiêu chết rồi. Con thấy họ có tâm ác, nên đã không chữa lửa, lại cho thêm một trận gió”.
Sư Phụ hỏi: “Lửa cháy thì tưới nước, cho gió làm gì?”
Ngộ Không nói: “Người xưa dạy rằng, người không có ý hại hổ, thì hổ cũng không hại người. Nếu họ không phóng hỏa đốt chùa, thì con không tự nhiên làm gió”.
Thông thường, khi thấy người gặp nạn, chúng ta sẽ sinh lòng thương cảm. Đó là tâm lý thường tình ai cũng dễ dàng làm được. Nhưng nếu thấy người khác tốt hơn mình, những suy nghĩ chân thực trong lòng sẽ ra sao? Thực ra chỉ có bản thân mình mới thấu tỏ.
3. Một ngày làm thầy, cả đời làm cha
Nguyên gốc của câu này là: “Nhất nhật vi sư, chung thân vi phụ”. Câu nói này đến từ chương thứ 31 và chương thứ 72 trong Tây Du Ký.
Trong chương 31: “Trư Bát Giới nói khích, Hầu vương Tôn Hành Giả mưu trừ yêu quái”. Khi Tôn Ngộ Không bị Sư Phụ đuổi đi, sau đó Sư Phụ bị yêu quái bắt đi, Chu Bát Giới đã đi tìm Ngộ Không để cứu Sư Phụ.
Ngộ Không nói: “Ta chấp ngươi chạy trước ba ngày, ta theo bắt lại lập tức. Chạy đâu cũng không khỏi, chuyện chi nói thiệt cho mau?”
Bát Giới lúng túng thuật chuyện lại. Rồi nói rằng: “Chính là Bạch Long Mã giục tôi đi tìm sư huynh. Nó nói: huynh là người quân tử biết nhân nghĩa, không để ý đến chuyện cũ, chắc chắn sẽ cứu được sư phụ. Vậy xin sư huynh niệm tình “một ngày làm thầy, cả đời làm cha” đi cứu cho toàn tính mạng”.
Và đoạn, Hoàng Bào lão quái nói: “Ngươi đúng là mặt dày mày dạn, không có chí khí trượng phu. Bị sư phụ đuổi đi rồi, còn dám quay lại”.
Ngộ Không đáp rằng: “Nhà ngươi đúng là đồ yêu quái, nên không thông lễ nghĩa. Một ngày làm thầy, cả đời làm cha. Nay ngươi bắt thầy ta, lẽ nào ta có thể làm ngơ mà không cứu. Mi đã bắt Sư phụ và sư đệ ta, sao còn dám chửi mắng sau lưng ta?”
Ở chương 72: “Ðộng Bàn Tơ, Thất Tinh bắt sãi Suối Trạt Cấu, Bát Giới khuấy yêu”.
Tôn Ngộ Không cười mà nói: “Các đệ nghe sư phụ nói kìa. Thầy muốn ăn cơm để chúng con đi hóa duyên xin ăn. Tục ngữ có câu: “Một ngày làm thầy, cả đời làm cha” sao lại có đạo lý đồ đệ ngồi chơi để thầy đi xin cơm?”.
Ý nghĩa của câu này rất đơn giản, bởi vì đạo lý tất cả nằm trong câu nói. Câu này không chỉ người xưa nói, mà ngay cả người hiện đại cũng nói. Người xưa nói rằng: “Thầy dù chỉ dạy mình một ngày, cả đời phải coi như cha”, lời này là ẩn dụ cho ý nghĩa của sự tôn trọng đối với người thầy.
4. Có gió thì có sóng, không có thủy triều nước tự phẳng
Nguyên gốc của câu nói là: “Hữu phong phương khởi lãng, vô triều thủy tự bình”. Câu nói ở chương 75 trong Tây Du Ký: “Ngộ Không khoan bửu bình, Chúa động nhốt Đại Thánh”:
Ngộ không nói: “Hữu phong phương khởi lãng, vô triều thủy tự bình. Ngươi không chọc giận ta, ta không có cớ gì tìm đến các ngươi. Chỉ vì chúng bay kết bè kết đảng, tìm cách ăn thịt sư phụ ta nên ta mới tới đây tính nợ”.
Câu nói này được sử dụng như một phép ẩn dụ: mỗi điều xảy đến trong đường đời chúng ta đều có nguyên nhân; cho dù bất kể vấn đề gì nảy sinh, chúng đều có nguồn gốc của chúng, thay vì tự nhiên xuất hiện và không có lý do.
5. Bát tiên cùng nhau vượt biển, mỗi người tự triển hiện thần thông
Nguyên gốc của câu nói là: “Bát tiên đồng quá hải, độc tự hiển thần thông”. Câu nói ở chương 81 trong Tây Du Ký: “Chùa Trấn Hải Ngộ Không diệt quỷ, rừng Hắc Tùng ba đệ tìm thầy”.
Tôn Hành Giả nói: “Ðể ta kể sơ qua cho các ngươi nghe. Ta từng hàng yêu diệt quái, lên trời đại náo thiên cung… Đây đúng là Bát tiên đồng quá hải, độc tự hiển thần thông. Các thiên binh thiên tướng trên trời cũng nể sợ đôi phần. Để ta đi bắt yêu tinh về đây các vị chắc mới tin lời lão Tôn”.
Đây là câu nói kinh điển trong dân gian. “Bát tiên quá hải, các hiển thần thông” (tám vị tiên vượt biển, triển hiện thần thông). “Bát tiên”, đó là: Hán Chung Ly, Trương Quả Lão, Hàn Tương Tử, Lý Thiết Quải, Tào Quốc Cữu, Lã Động Tân, Lam Thái Hòa, và Hà Tiên Cô. Mỗi vị tiên nhân đều có một đặc điểm khác nhau.
Câu nói “Bát tiên quá hải, các hiển thần thông” là một ẩn dụ để nói rằng mỗi người phải dựa vào khả năng của chính mình để đạt được mục đích mà mình muốn đạt được.
Bảo Châu biên dịch / Theo: vandieuhay
No comments:
Post a Comment