NỤ TẦM XUÂN

"Trèo lên cây bưởi hái hoa

Bước xuống vườn cà hái nụ tầm xuân

Nụ tầm xuân nở ra xanh biếc

Em có chồng anh tiếc lắm thay !"....

(Ca dao)

Hồi nhỏ tôi đã thuộc lòng trọn bài ca dao này và cho tới bây giờ vẫn còn nhớ. Có người nói đây không phải là ca dao mà là bài thơ có dính líu đến ông Đào Duy Từ một vị tướng cho nhà Nguyễn ở đàng trong. Hôm nay thì tôi chưa muốn nói về câu chuyện này.

Đọc bài ca dao, ngày đó chỉ biết chút chút cái buồn da diết của một mối tình lỡ muộn và mấy từ "nụ tầm xuân" tôi cứ tin chắc đó là nhưng nụ hoa chưa nở, còn nhỏ nhắn đang xuân như cô gái trong bài ca dao khác:

"Quả cau nho nhỏ, cái vỏ vân vân 
Nay anh học gần, mai anh học xa 
Anh lấy em từ thuở mười ba 
Đến năm mười tám em đà năm con 

Ra đường người nghĩ còn son 

Về nhà thiếp đã năm con cùng chàng"...

(Ca dao)

Mười mấy năm trước, có một lần ra Richmond đến gặp một người khách mở nhà hàng trên đường Victoria. Vào bên trong tiệm, thấy anh trang trí cũng đẹp, thanh lịch, trên bàn thu tiền và ở góc bên phòng kế có 2 bình hoa thật lớn, trang trí những nhánh cây có nụ màu trắng đầy lông tơ mịn như nhung nhìn rất đẹp vì cái lạ và chút gì đó thanh tao của cành đầy nụ nho nhỏ không lá và dường như là nhánh khô. Tôi buộc miệng hỏi anh: "Cây thiệt hay cây giả vậy anh ?". Anh nói "Cây thiệt nhưng đã khô". Tôi hói tên, anh nói không biết tiếng Việt gọi là gì nhưng người Tàu nói là cây vàng bạc gì đó chưng để mang cái hên vào nhà.

Tôi khoái quá hỏi liền:" Anh mua ở đâu vậy?". Anh cho biết là trong vướn nhà anh lúc mua nhà đã có sẵn chủ trước trồng mấy cây nên anh mới chặt được một mớ cắm trong tiệm và ở nhà. Thấy tôi khoái quá, anh nói: "Để sang năm đi, nếu nó ra hoa, tôi sẽ cho anh vài nhánh".

Chắc chờ không nổi, ai cũng bận rộn, đâu muốn phiền ai. Và cũng từ đó mỗi khi vào nursery hay tiệm hoa nào tôi cũng dáo dác nhìn xem có thấy nó không vì không biết nó tên gì để hỏi. Một tình cờ may mắn, lần đó trên đường về nhà của nhiều năm trước, đang chạy xe trên đường Springvale, bà xã mới nói: "Chết rồi, trái cây mua đủ hết nhưng quên mua hoa để tối cúng", vì tối là Trung Thu, tôi nói: "Không sao có một tiệm hoa trên đường Springvale đề anh tắp vô."

Đây là một cái vừa là kho, vừa là tiệm, phía sau là một thủa đất rộng mênh mông trồng hoa đề bán. Hoa ở đây cũng rất rẻ và khá đủ để cho khách chọn. Vào tiệm, bà xã tôi chọn hoa, tôi đi lòng vòng và "nó đây rồi!" trong một góc nọ, những bó cây khô đề đống, tôi lại gần thì thấy những nụ hoa trắng bạc nằm trên cành cây khô không lá, tôi kêu người chủ hỏi thì mới biết tên tiếng Anh của nó là "Pussy Willow". Anh ta nói sau vườn có một mớ mà anh chưa muốn đốn bỏ. Tôi mua mấy bó mà mừng quá trời vì kiếm được cái mình mong muốn. Giá cũng rất rẻ. Tôi hỏi anh sau không để hoa to thêm, anh nói hoa to, nở ra là hết đẹp và sẽ mau rụng.

Tôi chưng một chậu trong văn phòng, chưng một chậu ở nhà. Đôi khi có mấy người khách Hoa hay Hong Kong trông thấy, họ nói tiếng Hoa gọi là Ngân Liễu (銀柳) và ai cũng hỏi kiếm ở đâu vậy. Tôi chỉ họ nơi mua.

Vài năm gần đây chạy xe trên đường Springvale, không còn thấy cái tiệm bán hoa nữa, cả khu vườn hoa đã bán cho cộng ty phát triễn nhà đầt. Chậu Ngân Liễu của tôi bây giờ cũng khô và rụng bớt nhiều "nụ tầm xuân", bây giờ chắc phải đi tìm để thay mới.

Hôm nay nghỉ lễ, "Lễ hội đá banh của Melbourne", lên mạng lang thang, đọc được bài viết nói về "nụ tầm xuân" nên muốn chia sẻ cho các bạn (LKH):

NỤ TẦM XUÂN

Nụ tầm xuân là tên một loài hoa được cắt cành chưng vào dịp tết Nguyên Đán rất phổ biến ở nước ta. Nhiều người thắc mắc tên thật của loài cây này là gì, thậm chí đa số người bán và người trồng đều không nắm rõ tên của thật của nó mà cùng gọi nó là "nụ tầm xuân".

Thực ra nụ tầm xuân là tên gọi của một loài cây thuộc chi Liễu có tên là Liễu tơ (Pussy willow). Tên gọi của nó cũng vì lí do hoa của nó có lông tơ mềm mại như lông mèo. Nụ hoa của loài cây này mọc nhiều theo nách lá và sau đó những chồi non mau chóng mọc ra mang xanh nõn. Hình tượng này mang ý nghĩa của sự thịnh vượng, vì vậy loài cây này được yêu thích ở Việt Nam và Trung Quốc trong dịp xuân về.

Nhành liễu tơ được nhuộm nhiều màu sắc và bán vào dịp tết với tên gọi "nụ tầm xuân"

Liễu tơ, hay còn gọi là Liễu dê có tên khoa học là Salix caprea. Đây là loài cây thấp, rụng lá theo mùa. Hoa của nó bung ra những tơ mềm. Hoa nở rộ vào đầu mùa xuân sau đó chồi non mọc ra.

Một cây liễu tơ trổ đầy hoa vào mua xuân

Hoa "Nụ tầm xuân" thật ra là liễu tơ

Theo: Nhà Vườn Miền Tây