LÁ DÍT

Thông thường mỗi tối thứ ba hàng tuần, tôi hay cùng các bạn tâm giao ra ngoài ăn tối. Hôm nay cũng vậy, về tới nhà đã gần 11.30PM, tôi vẫn bật computer như một thói quen hàng ngày. Vừa lên mạng, vừa xem youtube trên TV, chương trình "chiếc thìa vàng" đang thi trong khu "Nam trung bộ và Tây nguyên". Có một đội ở Phú Yên có món "Gà nấu lá dít" và được ban giám khảo khen ngon quá.

Lúc đầu, tôi tưởng là "lá vít" nhưng tìm hoài mà chẳng có, đến lúc đánh chữ "lá dít" thì mới có vài tài liệu để tìm. Các bạn có biết lá dít là gì không ? Có lẽ vài bạn ở Phú Yên hay Khánh Hòa biết đến.(LKH)

LÁ DÍT

Cây dít thuộc họ Zanthoxylum. Họ này có khoảng 250 loài, trong đó có loại gọi là cây sưng, sâng. Trung Quốc gọi là lưỡng diện châm (两面针) vì hai mặt lá đều có gai. Tiếng Anh là shiny leaf prickly ash. Sưng thuộc họ cam, lá có vị cam mạnh và hơi chua. Các nước châu Á thường khai thác rễ cây này để chữa bệnh. Cây mọc dại ở các vùng rừng núi Việt Nam.

Cây bụi, leo, có gai. Lá kép lông chim lẻ, mọc so le, gồm năm lá chét nguyên. Cụm hoa hình chùm mọc ở kẽ lá. Hoa trắng nhỏ, đơn tính. Quả có 1 - 5 mảnh vỏ, mỗi mảnh đựng một hạt màu đen bóng.

MÓN NGON VỚI LÁ DÍT
.
Dít là một loại cây mọc thành đám trên vùng đất đỏ dưới bóng râm ngoài vườn, có nhiều ở các xã thuộc các huyện Sơn Hòa, Tuy An (Phú Yên).

Loại cây này thân nhỏ bằng nắm tay người lớn, thấp, mọc dại, sống lâu, cho lá tươi tốt quanh năm. Lá dít có màu xanh vàng, khi vò dập lá có mùi thơm vị chua.

Lá dít nấu canh chua hợp với nhiều loại hải sản hoặc các loại chim rừng nhưng nấu với thịt gà tươi sống thì mới thiệt xứng danh là đặc sản.

Sướng nhất là khi ăn món này kèm một chén muối ớt rừng giã nhỏ và nhấp chút rượu nồng. Khi đó mùi thơm, vị chua của lá dít hòa cùng vị ngọt thơm của thịt gà cộng với vị cay của ớt trên đầu lưỡi, vừa ăn vừa hít hà… ngon tuyệt!

Trong đó cá lạc nấu với canh chua cùng là dít được xem là đặc sắc nhất. Ở biển có nhiều loài cá da trơn thịt ngon như cá chình, cá nhái, cá bẻo, cá bớp. Trong các loại đó, cá lạc cũng được xếp vào hàng đặc sản. Thịt cá lạc có màu trắng, dai chắc, thường dùng để chế biến nhiều món ngon trong bữa ăn gia đình như um, kho, nướng…

Cá lạc cắt thành từng khúc hoặc từng khoanh tròn. Phần cá tươi ngon để sẵn, thêm ít lá dít non để kề bên là đã thấy đẹp mắt. Nấu canh chua lá dít với cá lạc phải là người có “tay” mới ngon. Nghĩa là đòi hỏi những người đã từng ăn, từng chế biến nhiều lần mới có kinh nghiệm. Cá lạc có bộ xương ngang khá lắt léo, nếu ai không biết làm thì hơi vụng tay, cá xương nhiều, khó ăn. Còn nấu với lá dít thì cũng phải có bài riêng của nó.

Những anh bạn “chính gốc dít” đã bày lại cách nấu như sau: lá dít nấu chua phải là đọt lá non. Dùng tay vò nát chứ không xắt lá. Khi nồi canh chua đã chín, nêm gia vị xong tắt lửa mới cho lá vào. Làm như vậy, lá sẽ có vị chua và mùi thơm riêng.

Cá lạc nấu với lá dít có hương vị độc đáo. Mùi vị ấy không giống như nấu với lá me, lá giang nên cảm giác ăn rất ngon. Ăn món này ngoài vị ngon còn có tác dụng thanh nhiệt, giải cảm, kích thích tiêu hóa. Theo Đông y, cá lạc còn có tác dụng khử độc, chứa nhiều chất béo có lợi, nhiều vitamin A nên rất bổ dưỡng.

(Sưu tầm trên mạng)