UYÊN ƯƠNG

Uyên ương 鴛鴦 có đặc tính một đôi cùng bay, cùng đậu. Hình ảnh của chúng không rời nhau, khi bơi cũng cùng giỡn nước, lúc đậu liền cánh gối đầu mà ngủ. Nếu một con mất đi, con còn lại không tìm con phối ngẫu khác. Do bởi uyên ương kiên trinh, có phẩm hạnh yêu thương nhau một lòng, nên được tượng trưng cho vợ chồng hoà hợp, hạnh phúc mĩ mãn. Với câu đối trong hôn lễ, uyên ương được nhắc đến nhiều vô kể.

Về lai lịch của uyên ương, truyền thuyết kể rằng, hai ngàn năm trước tại nước Tấn, quan đại phu Hồng Phụ 洪輔 khi tạo lập một khu vườn, có mời đến một người thợ làm vườn tên Oán Ca 怨哥. Một ngày nọ, Oán Ca từ ao sen cứu được thiên kim tiểu thư của Hồng phủ là Ánh Muội 映妹. Hồng Phụ không rõ sự việc, cho rằng Oán Ca trêu ghẹo con gái mình, không đợi Oán Ca trình bày, liền bắt Oán Ca xô xuống ao sen. Ánh Muội sau khi nghe được tin, đau khổ vô cùng không thiết sống, cũng nhảy xuống ao sen. Ngày hôm sau, Oán Ca và Ánh Muội hoá thành đôi chim uyên ương cùng bay cùng đậu, ân ái bên nhau.

Từ đó uyên ương trở thành tượng trưng cho ái tình, tượng trưng cho hôn nhân mĩ mãn, thường xuất hiện trong các đồ án hoa văn cát tường; như đồ án vẽ uyên ương và hoa sen, gọi là “Uyên ương quý tử đồ” 鴛鴦貴子圖; uyên ương phối với hoa Trường xuân, gọi là “Uyên ương trường an” 鴛鴦長安; uyên ương trong ao sen quay nhìn hoa sen, gọi lại “Uyên ương hí hà” 鴛鴦戲荷. Ngoài ra những vật phẩm dùng trong hôn lễ đa phần thêu hoặc vẽ đồ án cát tường có hình uyên ương, như gối uyên ương, chăn uyên ương v.v...

Dịch giả:Huỳnh Chương Hưng

Nguyên tác Trung văn

UYÊN ƯƠNG

鴛鴦

Trong quyển

CÁT TƯỜNG ĐÍCH TRUNG QUỐC

吉祥的中國

Bản công ti biên tập bộ biên soạn

Ngọc thụ đồ thư ấn loát hữu hạn công ti, năm Dân Quốc thứ 90